Order Ostu
Z Wikipedii
Order Ostu (pełna nazwa: The Most Ancient and Most Noble Order of the Thistle, ang. Najstarszy i Najszlachetniejszy Order Ostu) – brytyjskie wysokie odznaczenie państwowe, najwyższy order królestwa Szkocji.
Legendarne początki orderu sięgają VIII wieku, gdy król Piktów, Oengus mac Fergus, ustanowił go dla upamiętnienia zwycięstwa nad Sasami w 787. Ustanowienie orderu miało być też wyrazem wdzięczności dla św. Andrzeja za wspomożenie zwycięzców. Prawdopodobnie order powstał dużo później, możliwe, że w XVI w. Statutową formę współczesnego orderu nadał Orderowi Ostu król Jakub VII w 1687 roku.
Spis treści |
[edytuj] Hierarchia orderowa
Na czele orderu stoi suweren - król Szkocji (obecnie – królowa Zjednoczonego Królestwa Elżbieta II) jako Wielki Mistrz. Order ma jedną klasę i może go otrzymać jedynie 16 kawalerów i dam urodzonych w Szkocji. Order nadaje monarcha, bez konieczności konsultacji z rządem. Wielki Mistrz ma prawo nadać order kilku nadliczbowym kawalerom (z rodziny królewskiej i zagranicznym głowom państw). W przypadku kawalerów dodatkowych nie obowiązuje konieczność bycia Szkotem z urodzenia.
Prócz kawalerów Order Ostu ma pięciu oficerów-urzędników, którzy nie muszą, ale mogą być wybierani z grona kawalerów:
- the Dean (dziekan} - pastor Kościoła Szkockiego
- the Chancellor (kanclerz) - jeden z kawalerów orderu, nie koniecznie starszych.
- the Usher (odźwierny) - Gentelman Usher of the Green Rod - Szlachetny Odźwierny z Zieloną Laską
- the King of Arms (herold) - będący jednocześnie najwyższym heroldem Szkocji
- the Secretary (sekretarz) - najczęściej ta funkcja łączona jest z funkcją herolda.
[edytuj] Uroczysty strój orderowy
Uroczysty strój kawalerów Orderu Ostu stanowi zielona peleryna ozdobiona na krawędziach paskami białej tafty, a z lewej strony haftowaną gwiazdą orderu wiązana złotymi sznurami zakończonymi ozdobnymi chwostami. Stroju dopełnia czarny aksamitny kapelusz stosowany ozdobiony strusimi piórami oraz łańcuch orderowy.
[edytuj] Symbolika orderu
Głównym emblematem orderu jest narodowa roślina Szkocji - popłoch pospolity, kłujący i podobny do ostu, stąd w polskich tłumaczeniach tak zwany - głównie ze względu na niezbyt bohaterską nazwę oryginalnej rośliny - trudno bowiem wyobrazić sobie "Order Popłochu". Drugim jest patron Szkocji – św. Andrzej. Dewizą orderu jest dewiza herbowa Szkocji Nemo me impune lacessit (łac. - "Nikt mnie nie prowokuje bezkarnie").
[edytuj] Precedencja tytularna
W hierarchii orderów i tytułów Zjednoczonego Królestwa kawalerowie Orderu Ostu stoją poniżej jedynie kawalerów Podwiązki, a powyżej kawalerów Łaźni, św. Patryka i innych oraz baronetów. Także żony, dzieci i synowe Rycerzy Orderu zajmują odpowiednie miejsca w precedencji tytułów.
Kawalerowie - Rycerze (Knights) i Damy (Ladies) Orderu mogą używać tytułów odpowiednio "Sir" i "Lady" przed imieniem, żony Rycerzy mogą używać tytułu "Lady" przed nazwiskiem. Rycerze i Damy Orderu mogą ponadto używać po nazwisku skrótów, odpowiednio: KT i LT.[1]
[edytuj] Odznaczeni
Order, choć niewątpliwie zaszczytny i elitarny, ma właściwie znaczenie tylko lokalne, narodowe, gdyż od 1687 roku odznaczani byli, zgodnie ze statutem orderu, prawie wyłącznie Szkoci i członkowie brytyjskiej rodziny królewskiej. Wśród nielicznych odznaczonych obcokrajowców jest m.in. król Norwegii Olaf V, nie ma żadnego Polaka.
Przypisy
- ↑ Skróty te następują w kolejności jedynie po ewentualnych skrótach Bt lub Btss (Baronet), VC (Victoria Cross), GC (Krzyż Jerzego) i KG lub LG (Order Podwiązki)).
