Przedbórz

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy Przedborza miasta łódzkiego. Zobacz też: inne miejscowości o tej nazwie.

Współrzędne: 51°05' N 19°53' E51.0833333 19.8833333 (Przedbórz)

Przedbórz

Herb Przedborza

Gmina
- rodzaj

Przedbórz
miejsko-wiejska

Prawa miejskie

1374

Burmistrz

Miłosz Naczyński

Powierzchnia

6,13 km²

Położenie

51° 05' N
19° 53' E

Liczba mieszkańców (2004)
- liczba ludności
- gęstość

3835
625,6 os./km²

Strefa numeracyjna
(do 2005)

Kod pocztowy

97-570

Tablice rejestracyjne

ERA

Położenie na mapie Polski

Przedbórz

TERC10
(TERYT)

1101312114

Miasta partnerskie

Příbor (płn.-wsch. Morawy)

Urząd miejski³

ul. Mostowa 29
97-570 Przedbórz
tel. 44 781-22-61; faks 44 781-21-80

Strona internetowa miasta

Przedbórz - miasto na Wyżynie Przedborskiej w woj. łódzkim, w powiecie radomszczańskim, położone nad rzeką Pilicą. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Przedbórz. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. piotrkowskiego. Miasteczko charakteryzuje się ciekawą zabudową charakteryzującą ten region, jak u wielu polskich miast są widoczne ślady okresu PRL-u. Istniej tutaj klub sportowy MKS Pilica Przedbórz mający sekcje piłki nożnej.

Według danych z 31 grudnia 2004, miasto miało 3835 mieszkańców.

[edytuj] Historia

Pierwsza historyczna wzmianka o miejscowości nad rzeką Pilicą pochodzi z 1145 z tzw. Falsyfikatu Trzemeszeńskiego, Przez Przedbórz ciągnęły wozy kupieckie, rycerze na zamek znajdujący się w pobliskim Piotrkowie. Dla lepszej możliwości komunikacji wniesiono w miejscowości zamek którego obecnie nie zobaczymy w całości ale można zauważyć jego szczątki które są wkomponowane w zabudowę miejską. Ze względu na urodzajność przedborskich lasów częstymi gośćmi zamku byli mi. Kazimierz Wielki i Władysław Jagiełło. Kazimierz Wielki w tych przepięknych okolicach spędzał swoje ostatnie tygodnie życia zajmując się polowaniem i tropieniem zwierzyny. W czasach tego króla miejscowość zyskała prawa miejskie odnowione przez Władysława Jagiełę w 1405 roku. Przedbórz jako miejscowość rozwijał się aż do okresu słynnego potopu szwedzkiego, który zatamował rozwój miejscowości. W czasie rozbiorów jak każde inne miasto polskie zmieniało swój charakter poprzez rządy danego zaborcy.Na rzece Pilica przebiegała granica zaborców Austrii i Prus. O strony Radomska był zabór pruski a od strony Końskich był zabór austriacki. W 1809 w wyniku pokoju w Schönbrunn obie strony austriacka i pruska zostały włączona do Księstwa Warszawskiego, następnie miejscowość ta znalazła się kongresowym Królestwie Polskim namiastce państwa polskiego pod faktyczną dominacją Rosji carskiej. Wiek XIX poza zaborami przynosi rozwój przemysłu w miejscowości zostaje zbudowany ratusz. Przychodzi okres I wojny światowej. Przedborzanie wnoszą pomnik Tadeusza Kościuszki ale wojna jak zawsze ma złe skutki podczas okupacji austriackiej upada przemysł. W wolnej Polsce miasto było ośrodkiem handlu zjeżdżali się tutaj ludzie z okolicznych wsi. Wydawany był Głos Przedborza. W mieście podobnie jak w wielu miastach II Rzeczypospolitej zamieszkiwała ludność żydowska. Czas II wojny światowej przyniósł straty w ludności i zniszczenia w zabudowie. Wiele ludzi w tym okresie brało czynny udział w walce poprzez działania partyzanckie warto wspomnieć o oddziale majora Hubala Dobrzańskiego któremu mieszkańcy miasteczka i okolicznych wsi pomagali w trudnej powrześniowej partyzantce. Miasto po 1945 roku weszło w skład państwa polskiego utworzonego na mocy postanowień zwycięzców II wojny światowej. Miasteczko obecnie liczy około 4 tys. mieszkańców. Niedawno został odnowiony rynek oraz skrzyżowanie. W życiu mieszkańców tej małej miejscowości dużą rolę odrywa kościół nieopodal rynku. Jest miejscem spotkań okolicznej ludności.

[edytuj] Gospodarka

tkactwo ludowe
kowalstwo artystyczne, galanteria metalowa
turystyka: Przedborski Park Krajobrazowy i Muzeum Ludowe. Wiele gospodarstw agroturystycznych.

[edytuj] Zabytki

Najlepiej zachowanym zabytkiem miasta jest kościół Św. Aleksego (1340 r.) znajdujący się na wzgórzu nieopodal rynku miejskiego przy którym znajdują się domy mieszkalne (XVIII-XIX w.) poruszając się stronę rzeki Pilicy natrafimy na ruiny zamku Kazimierza Wielkiego (XIV w., spalony w 1660 r.)

Można też zobaczyć:

dawny miejski ratusz klasycystyczny (1820-1830)
warto także zwiedzić tutejsze Muzeum Ludowe Ziemi Przedborskiej (ulica Kielecka, naprzeciw kościoła). Muzeum gromadzi wiele eksponatów związanych z dawną kulturą przedborską oraz z historią miasta Przedbórz. Można tam nabyć ciekawe publikacje i pocztówki.
Do 1939 roku, istniała tu piękna drewniana synagoga.

[edytuj] Szlaki turystyczne

[edytuj] Szlak partyzancki – czerwony

długość: 220 km

trasa: Radomsko – Ojrzeń – Ewina – rezerwat Jasień – Kobiele Wielkie – Góra Chełmno – Przedbórz – Bąkowa Góra – Sulejów – Przygłów – Witów – Piotrków Trybunalski – Meszcze – Polichno – Swolszewice – Nagórzyce – Tomaszów Mazowiecki – Spała – Anielin – Poświętne – Radzice PKP – Skarżysko-Kamienna

[edytuj] Szlak wodny Pilicy

długość: 228 km

trasa: Zarzecze k/Szczekocin – Przedbórz – Faliszew – Skotniki (powiat piotrkowski) – Sulejów – Zbiornik Sulejowski – Tomaszów Maz. – Spała – Inowłódz – Żądłowice – Grotowice – Domaniewice – Nowe Miasto nad Pilicą – Białobrzegi – Warka – ujście Pilicy Stopień trudności według klasyfikacji międzynarodowej: CL I (przejazd łatwy), miejscami CL II (przejazd trudniejszy – wąskie koryto, znaczny spadek, kamieniste dno).

[edytuj] Pieszy Szlak Rekreacyjny Rzeki Pilicy

długość: 122 km

Przez miasto przebiega pieszy Szlak Rekreacyjny Rzeki Pilicy.

[edytuj] Osobistości związane z Przedborzem

Aldona Orman (ur. 1968 r. w Przedborzu) – Aktorka. Grała między innymi w "Klanie" (jako Barbara Milecka), "Plebanii" (jako Wiola) oraz w filmie "Quo Vadis"

[edytuj] Komunikacja

[edytuj] Drogi

- Droga krajowa nr 42 – na wschód do Końskich a na zachód do Radomska
- Droga wojewódzka nr 742 – na północ do Piotrkowa Trybunalskiego przez Ręczno a na południe do Włoszczowy
- na północ droga do Faliszewa, Skotnik, Dąbrowy nad Czarną i Sulejowa (do drogi krajowej nr 74 i drogi krajowej nr 12) oraz do wsi Zuzowy
- na północny zachód droga do wsi Korytno,
- na południowy wschód do wsi Kaleń, Policzko i Wojciechów
- na południowy wschód do wsi Brzostek
- na południowy zachód droga do wsi Kawęczyn i Sokola Góra

[edytuj] PKS

Komunikację w Przedborzu i okolicach zapewnia PKS Radomsko. Przedbórz posiada bezpośrednie połączenie z Łodzią, Katowicami, Lublinem, Kielcami, Częstochową, Radomskiem, Krakowem, Włocławkiem, Piotrkowem Trybunalskim, Chełmem, Radomiem, Końskimi, Jędrzejowem i Włoszczową.