Ręczny karabin maszynowy

Z Wikipedii

Ręczny karabin maszynowy – broń strzelecka zespołowa, karabin maszynowy strzelający amunicją karabinową lub pośrednią z podstawy dwunożnej. Najlżejszy rodzaj zespołowej broni maszynowej, stanowi główną broń drużyny piechoty. Zasadniczym rodzajem ognia jest ogień krótkimi (3-6 strzałów) seriami. Zasilanie magazynkowe lub taśmowe. W celu zwiększenia szybkostrzelności praktycznej, ręczne karabiny maszynowe wyposaża się w lufy ciężkie, często szybkowymienne.

Pierwsze rkm powstały przed I wojną światową, ale dopiero podczas niej ten rodzaj broni zdobył uznanie. W obronie rkm stosowano do zwiększania siły ognia w czasie pomiędzy zakończeniem ostrzału artyleryjskiego a zajęciem pozycji przez obsługi ciężkich karabinów maszynowych, w ataku zwiększała siłę ognia piechoty wyposażonej w karabiny powtarzalne. Pierwsze rkm takie jak Madsen czy Chauchat strzelały nabojami karabinowymi. Zasilane były z magazynków i posiadały niewymienne lufy.

Okres międzywojenny nie przyniósł większych zmian w konstrukcji ręcznych karabinów maszynowych. Powstawały nowe typy (Bren, Chatellerault wz. 1924/29, DP), ale udoskonalano głównie konstrukcje. Własności bojowe niewiele się zmieniały. Dopiero w trakcie II wojny światowej okazało się, że używane ciężkie karabiny maszynowe mają niską manewrowość, a ręczne karabiny maszynowe często niewystarczającą siłę ognia. Rewelacją okazały się niemieckie karabiny MG 34 i MG 42, będące pierwszymi uniwersalnymi karabinami maszynowymi. Przy masie niewiele większej od typowych rkm posiadały one dzięki zasilaniu taśmowemu dużo większą szybkostrzelność praktyczną. Po umieszczeniu na trójnogu, dzięki szybkowymiennym lufom, wydajnością ogniową nie ustępowały ciężkim karabinom maszynowym.

Większość armii kończyła wojnę z klasycznymi rkm, ale już wkrótce zostały one zastąpione prawie całkowicie przez ukm. Nieliczne nowe modele rkm zasilane taśmowo pozostały prototypami lub były produkowane bardzo krótko (RP-46). Tylko na uzbrojeniu oddziałów lekkiej piechoty pozostały typowe rkm, będące najczęściej wersjami standardowych karabinów automatycznych (M14, FN FALO, RPK).

Renesans ręcznych karabinów maszynowych rozpoczął się wraz z wprowadzeniem naboju pośredniego 5,56×45 NATO. Chcąc ujednolicić amunicję na poziomie drużyny piechoty, ukm zaczęto zastępować ręcznymi karabinami maszynowymi. Początkowo były to wersje standardowych karabinów szturmowych, wyposażone w dłuższe, ciężkie lufy, zasilane z pojemniejszych magazynków. Broń taka często była określana jako Light Support Weapon (lekka broń wspierająca). Jednak możliwości takiej broni okazywały się ograniczone. Przełomem było opracowanie przez belgijską firme FN karabinu Minimi. Stosunkowo lekki, zasilany taśmowo (awaryjnie można używać magazynków ale zwiększa to prawdopodobieństwo zacięcia), posiadający szybkowymienną lufę karabin maszynowy, zapewniał na typowych we współczesnych walkach dystansach siłę ognia porównywalną z ukm, przy dużo niższej masie. Stał się wzorem dla innych rkm na amunicje pośrednią, takich jak np. Negev. Takie ręczne karabiny maszynowe są określane jako Squad Automatic Weapon. Swoistym ogniwem pośrednim pomiędzy karabinami klasy LSW a SAW jest singapurski rkm Ultimax. W Wojsku Polskim rkm-y zasilane amunicją pośrednią są klasyfikowane jako karabinki maszynowe.

Ręczne karabiny maszynowe na amunicję pośrednią stanowią obecnie podstawowy typ broni maszynowej w drużynie piechoty.

Podstawowe dane wybranych typów ręcznych karabinów maszynowych strzelających amunicją karabinową
Wzór broni (państwo)	Kaliber (mm)	Długość broni (lufy) (mm)	Masa broni z dwójnogiem (kg)	Szybkostrzelność teoretyczna (strz./min)	Rodzaj zasilania, liczba naboi	Zasada działania
Browning M1918A2 (USA)	7,62×63	1194 (619)	10	370-600	magazynek pudełkowy 20	odprowadzanie gazów
Browning wz. 1928 (Polska)	7,92×57	1200 (612)	9,0	600	magazynek pudełkowy 20	odprowadzanie gazów
Chatellerault wz. 1924/29 (Francja)	7,5	1080 (500)	9,5	550	magazynek pudełkowy 25	odprowadzanie gazów
Chauchat (Francja)	7	1150 (450)	8,7	240	magazynek pudełkowy 20	długi odrzut lufy
DP (ZSRR)	7,62×54	1266 (605)	8,4	600	magazynek talerzowy 47	odprowadzanie gazów