Robert Michels

Z Wikipedii

Robert Michels (ur. 9 stycznia 1876 w Kolonii, zm. 3 maja 1936 w Rzymie) - niemiecki socjalista i socjolog. Jedną z jego największych spuścizn jest żelazne prawo oligarchii.

Urodził się 9 stycznia 1876 roku w Kolonii jako syn milionera. Studiował historię i ekonomię w Paryżu, Monachium, Lipsku i Halle. Zrezygnował jednak z prowadzenia życia jak jego ojciec i w 1903 roku przyłączył się do socjaldemokracji. Ten fakt przysporzył mu kłopotów w uniwersyteckiej karierze. W tym też roku kandydował do Reichstagu z ramienia SPD. Wtedy też zaprzyjaźnił się z Różą Luksemburg i Karolem Kautskym. Sprzeciwienie się tendencjom do dryfowania swej partii w stronę realizowania oczekiwań burżuazji, spowodowało, że w szeregach SPD zyskał wielu adwersarzy. Duży wpływ wywarła na niego znajomość z Georgesem Sorelem, gdyż zaczął przyjmować jego poglądy i stał się zwolennikiem rewolucyjnego syndykalizmu. Dlatego też między innymi wystąpił ze zbyt dla niego umiarkowanej SPD. Przyjaźnił się z Maxem Weberem i Wernerem Sombartem. Poświęcił jednak swoją karierę akademicką w Niemczech na ołtarzu socjalizmu, gdyż polityczne zaangażowanie Michelsa spowodowało, że na uniwersytecie w Marburgu odrzucona została jego praca habilitacyjna. W 1907 roku przeniósł się do Włoch i jako Privatdozent wykładał ekonomię na uniwersytecie w Turynie. W 1913 roku uzyskał włoskie obywatelstwo, by w 1914 roku otrzymać profesurę w Bazylei, gdzie wykładał przez następne 15 lat. W październiku 1922 roku, zaraz po marszu na Rzym Mussoliniego, wstąpił do Partito Nazionale Fascista. W 1928 roku powołany został przez Mussoliniego na wzorowy faszystowski uniwersytet w Perugii. Swe ostatnie dni życia spędził w Rzymie. Zmarł 3 maja 1936.

Bibliografia jego prac, sporządzona przez wdowę Giselę Michels-Lindner, liczy 731 pozycji i są to między innymi:

• Socjologia partii politycznych;
• Historia marksizmu we Włoszech;
• Problemy filozofii społecznej;
• Imperializm włoski;
• Socjalizm i faszyzm we Włoszech;
• Psychologia masowych ruchów antykapitalistycznych;
• Socjologia jako nauka społeczna;
• Wielcy mężowie. Studia charakterologiczne;
• Teoria ubożenia;
• Moralność w liczbach? Krytyka statystyki moralnej;
• Polityka ludnościowa;
• Przesunięcia w klasach rządzących po wojnie.
  

O tym jak bardzo w innych krajach szanowana była jego naukowa kompetencja, świadczy choćby ten fakt, że w 1931 roku zlecono mu zredagowanie dla renomowanej amerykańskiej Encyclopaedia of the Social Sciences haseł "autorytet", "intelektualiści" czy "konserwatyzm".