Ruch prawostronny

Z Wikipedii

Kraje, w których obowiązuje ruch prawostronny zaznaczono na czerwono

Ruch prawostronny - zasada ruchu drogowego, nakazująca pojazdom poruszanie się w pobliżu prawej krawędzi jezdni; niekiedy także rozszerzana o zasadę obowiązująca na kolejowych lub tramwajowych liniach dwutorowych, nakazującą jazdę prawym torem. Zasada ruchu prawostronnego obowiązuje dziś w większości krajów świata: w całej kontyntalnej Europie, prawie całej kontynetalnej Azji (prócz Indii, Pakistanu i Bangladeszu), w obu Amerykach (prócz Gujany i Surinamu).

Gibraltar: brytyjskie terytorium z ruchem prawostronnym

Zasada ruchu lewostronnego pochodząca jeszcze z czasów starożytnych, została porzucona w Europie prawdopodobnie najpierw przez Francuzów, przy czym liczni są zwolennicy poglądu, przypisującego to Napoleonowi, który m.in. w ten sposób miał wywoływać zamęt w oddziałach wojskowych swoich przeciwników, przygotowanych do ewentualnych bojów spotkaniowych z żołnierzami poruszającymi się (jak wszyscy do tej pory) lewą stroną. Inni wiążą tę zmianę z rzekomą leworęcznością cesarza, a jeszcze inni - ze swoistym buntem wobec papieskich zarządzeń Bonifacego VIII. Są też jednak przesłanki, przemawiające za tym, że nastąpiło to we Francji nieco wcześniej.

Przyczyną tej zmiany, podawaną przez większość źródeł jest potrzeba wynikająca z wygody posługiwania się wielokonnymi zaprzęgami (z końmi zaprzęgniętymi w kilka par jedna za drugą), szczególnie często wykorzystywanymi na ogromnych przestrzeniach Ameryki Północnej. Powożenie takimi zaprzęgami było wygodniejsze, jeśli woźnica siedział z lewej strony kozła, lub wręcz na grzbiecie ostatniego konia (ostatniej pary) po lewej stronie. Mógł wówczas względnie łatwo dosięgnąć batem trzymanym w prawej ręce do każdego konia, natomiast siedzenie po lewej wymuszało - w celu łatwiejszej obserwacji drogi - kierowanie pojazdu bliżej jej prawej krawędzi.

Ruch prawostronny na kontynencie europejskim najpóźniej wprowadziła Szwecja (3 września 1967 - "dagen H"), wcześniej (w 1939) III Rzesza wymusiła tę zmianę na terytoriach dzisiejszych Czech, Słowacji, Węgier i Austrii. Na ziemiach polskich ruch prawostronny obowiązuje od 1918 roku, tj. od odrodzenia się państwa polskiego (wcześniej obowiązywał tylko w zaborze pruskim i rosyjskim.

Na kolei ruch prawostronny obowiązuje w większości krajów, choć prócz Wielkiej Brytanii i Irlandii, gdzie także na drogach obowiązuje ruch lewostronny, to np. we Francji, Włoszech, w Szwajcarii, Szwecji, Danii, Belgii i Portugalii koleje jeżdżą po lewym torze linii. W ruchu statków wodnych natomiast, niezależnie od kraju, wszędzie obowiązuje ruch prawostronny.