Sóweczka
Z Wikipedii
| Sóweczka | |||||||||||||||||||||||||||||
 |
|||||||||||||||||||||||||||||
| Systematyka | |||||||||||||||||||||||||||||
| Domena | eukarioty | ||||||||||||||||||||||||||||
| Królestwo | zwierzęta | ||||||||||||||||||||||||||||
| Typ | strunowce | ||||||||||||||||||||||||||||
| Podtyp | kręgowce | ||||||||||||||||||||||||||||
| Gromada | ptaki | ||||||||||||||||||||||||||||
| Podgromada | Neornithes | ||||||||||||||||||||||||||||
| Nadrząd | neognatyczne | ||||||||||||||||||||||||||||
| Rząd | sowy | ||||||||||||||||||||||||||||
| Rodzina | puszczykowate | ||||||||||||||||||||||||||||
| Gatunek | sóweczka | ||||||||||||||||||||||||||||
| Nazwa systematyczna | |||||||||||||||||||||||||||||
| Glaucidium passerinum | |||||||||||||||||||||||||||||
| (Linnaeus, 1758) | |||||||||||||||||||||||||||||
| Status ochronny | |||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||
| Zasięg występowania | |||||||||||||||||||||||||||||
 |
|||||||||||||||||||||||||||||
 Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
|||||||||||||||||||||||||||||
.gif/240px-Horizontal_rule_line_(black-blue).gif){kind=small}
Sóweczka (Glaucidium passerinum ) - niewielki ptak z rodziny puszczykowatych, zamieszkujący północno-wschodnią Europę oraz Azję, lokalnie występuje na górzystych obszarach Europy Środkowej. Najmniejsza sowa występująca w Europie.
W Polsce bardzo nieliczny ptak lęgowy w górach, na Dolnym Śląsku i na północnym wschodzie kraju (przede wszystkim w Puszczy Białowieskiej).
Spis treści |
[edytuj] Charakterystyka
- Wygląd zewnętrzny
- Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego, jedynie samice nieco większe. Głowa niewielka, spłaszczona, tułów okrągły z krótkim ogonem. Szlara słabo zaznaczona z kilkoma współśrodkowymi pręgami barwy brązowej. Nad żółtymi oczami krótkie białe brwi. Głowa i grzbiet brązowe z białymi lub kremowoszarymi prążkami, gęstymi i drobnymi na głowie. Największe plamy pokrywają barki. Spód ciała biały z podłużnym, ciemnobrązowym plamkowaniem. Ogon pokryty jaśniejszym, poprzecznym prążkowaniem, podobnie prążkowane lotki. Skok i palce gęsto pokryte miękkimi piórami. Młode osobniki ciemniejsze, z jednolicie ciemnobrązowymi bokami. W locie przypomina sylwetką szpaka.
- Rozmiary
- dł. ciała ok. 17 cm, rozpiętość skrzydeł ok. 35-45 cm
- Waga
- waga ok. 55-80 g
- Głos
- Głos godowy i terytorialny samca to monotonne gwizdy o zróżnicowanej długości i wysokości. Głos godowy jest mniej donośny i niższy od terytorialnego. Samica odzywa się bardzo wysokimi, długimi piskami na granicy ludzkiej słyszalności. Poza sezonem lęgowym (od późnego lata do wczesnej wiosny) obie płci odzywają się tzw. głosem zimowym – serią krótkich, przyspieszających gwizdów o wznoszącej się melodii. Sóweczki odzywają się w dzień, zwłaszcza o świcie i o zmierzchu, bardzo rzadko nocą (tylko w jasne, księżycowe noce oraz krótko po zajęciu terytorium).
- Zachowanie
- Gatunek osiadły, ale osobniki z gór i północy podejmują wędrówki, uciekając przed niekorzystnymi warunkami zimowymi. Sóweczki są aktywne głównie o świcie i o zmierzchu, a także nocą. Często siadają na czubku drzewa, charakterystycznie zadzierając ku górze ogon i kiwając się. Lot falisty, podobny do lotu dzięcioła. Na krótkich odcinkach lot bardzo szybki i zwinny.
[edytuj] Środowisko
Starodrzewy, tajga, preferuje wysokopienne bory świerkowe, świerkowo-jodłowe i mieszane. W Europie ściśle związana ze świerkiem lub jodłą. Poza okresem lęgowym spotykana częściej w lasach mieszanych i liściastych.
[edytuj] Pożywienie
Przede wszystkim niewielkie ptaki (sikory, zięby, rudziki), a w mniejszym stopniu gryzonie (myszy, norniki). Poluje albo czatując na ofiarę, albo przeszukując korony drzew i dziuple. Atakuje zwykle z odległości kilku-kilkunastu metrów, ściga ofiary tylko na krótkich odcinkach.
Wypluwki mają wymiary około 25 x 10 mm, kolor szary, konsystencję dość zbitą. Charakterystyczne w nich są skruszone kości ofiar.
[edytuj] Lęgi
- Gniazdo
- W dziuplach, zazwyczaj po dzięciole dużym.
- Jaja
- Wyprowadza jeden lęg w roku, w drugiej połowie kwietnia (lub wyjątkowo innym terminie od marca do maja) samica składa średnio 4-5 jaj w odstępach 1,5 dniowych (notowano również lęgi z 2 i 7 jajami).
- Wysiadywanie
- Wysiadywanie rozpoczyna się od złożenia przedostatniego lub ostatniego jaja i trwa przez 26 do 28 dni. Wysiaduje wyłącznie samica, w tym czasie samiec donosi pokarm.
- Pisklęta
- Pisklęta wykluwają się jednocześnie, po 10 dniach otwierają oczy. Opuszczają gniazdo po 25 - 30 dniach, jednocześnie lub w przeciągu 2-4 dni, i od razu dobrze latają. Po około 10 dniach po wylocie samica przestaje się nimi zajmować, a na kolejne 20 dni opiekę przejmuje samiec. Młode są dojrzałe płciowo już w następnym sezonie po wylęgu.
[edytuj] Status i ochrona
W Polsce objęta ochroną gatunkową ścisłą. Liczebność w Polsce szacowana na 300-400 par, jednak prawdopodobnie jest to ocena zaniżona, ze względu na niewystarczającą liczbę badań.[1]
[edytuj] Podgatunki
Wyróżnia się dwa podgatunki, zamieszkujące odpowiednio:
- Glaucidium passerinum passerinum - północną Eurazja od Półwyspu Skandynawskiego po Jenisej, oraz wyspowo w Alpach, Karpatach i Pirenejach.
- Glaucidium passerinum orientale - wschodnią Syberię, Mandżurię i Sachalin.
[edytuj] Bibliografia
- praca zbiorowa pod red. Romualda Mikuska, 2005, Metody badań i ochrony sów, Kraków, Fundacja Wspierania Inicjatyw Ekologicznych, ISBN 83-87331-71-6.
- ↑ Ludwik Tomiałojć, Tadeusz Stawarczyk Awifauna Polski. Rozmieszczenie, liczebność i zmiany, PTPP "pro Natura", Wrocław 2003, ISBN 83-919626-1-X, s. 466-469
[edytuj] Zobacz też
