Sasanka słowacka
Z Wikipedii
| Sasanka słowacka | ||||||||||||||||||||||||||||
 |
||||||||||||||||||||||||||||
| Systematyka wg Reveala | ||||||||||||||||||||||||||||
| Domena | jądrowce | |||||||||||||||||||||||||||
| Królestwo | rośliny | |||||||||||||||||||||||||||
| Podkrólestwo | naczyniowe | |||||||||||||||||||||||||||
| Nadgromada | nasienne | |||||||||||||||||||||||||||
| Gromada | okrytonasienne | |||||||||||||||||||||||||||
| Klasa | Ranunculopsida | |||||||||||||||||||||||||||
| Rząd | jaskrowce | |||||||||||||||||||||||||||
| Rodzina | jaskrowate | |||||||||||||||||||||||||||
| Rodzaj | sasanka | |||||||||||||||||||||||||||
| Gatunek | sasanka słowacka | |||||||||||||||||||||||||||
| Nazwa systematyczna | ||||||||||||||||||||||||||||
| Pulsatilla slavica G. Reuss. | ||||||||||||||||||||||||||||
| Synonimy | ||||||||||||||||||||||||||||
| Pulsatilla vulgaris Miller ssp. slavica Lamarck Pulsatilla hallerii (Allioni) Willdenow ssp. slavica G. Reuss Pulsatilla styriaca auctores non (Pritz.) Simonk. |
||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||
 Galeria zdjęć i grafik |
||||||||||||||||||||||||||||
.gif/240px-Horizontal_rule_line_(black-blue).gif){kind=small}
.JPG/250px-Pulsatilla_halleri_Hallers_Anemone_(E).JPG)
Sasanka słowacka (Pulsatilla slavica G. Reuss) – gatunek byliny z rodziny rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae). Występuje naturalnie na Słowacji; w Tatrach Zachodnich, na Choczu, w Tatrach Niżnych, w Wielkiej Fatrze i Małej Fatrze. W Polsce ma tylko dwa stanowiska - Wielkie Koryciska i Małe Koryciska w Dolinie Chochołowskiej, także znajdujące się w Zachodnich Tatrach[1]. Jest sporadycznie uprawiana w alpinariach. Roślina bardzo rzadka, chroniona.
Spis treści |
[edytuj] Morfologia
- Łodyga
- Dorasta od 15–30 cm wysokości. Jest biało owłosiona. Pod ziemią roslina posiada cienkie kłącze.
- Liście
- Odziomkowe pojawiają się po kwitnieniu. Są pojedynczo pierzastosieczne, składają się z 3 odcinków głęboko 3-klapowych, a każda z tych klap jest 2–3-wrębna. Środkowy odcinek jest większy od dwu pozostałych. Ogonek liściowy o długości 1–1,5 cm. Liście łodygowewyrastają w okółku, są siedzące, pocięte na równowąskie łatki. Wszystkie liście są biało owłosione.
- Kwiaty
- Fioletowe lub liliowe, osadzone na szczycie łodygi, pokryte szarawym filcem. Okwiat niezróżnicowany na kielich i koronę. Kwiaty są wyprostowane i rozwarte, a listki okwiatu o długości 3,5–4,5 cm nie mają odgiętych końców, jak u innych gatunków sasanek. Pręciki żółte, dwukrotnie krótsze od listków okwiatu.
- Owoce
- Owocostan złożony z niełupek o długości 4-6 mm. Wraz z silnie wydłużoną, pierzastą szyjką słupka nełupki mają długość do 4,5 cm. Zrośnięte z szyjką słupka. Owocostan wygląda jak puszysta kulka[2].
[edytuj] Biologia
- Bylina. Po raz pierwszy zakwita w 3 roku życia. Okres kwitnienia rozpoczyna się w kwietniu i trwa do maja. Kwiaty pojawiają się przed rozwojem liści. Nasiona dojrzewają przez ok. 40 dni. Są rozsiewane przez wiatr (anemochoria)[2].
- Roślina trująca, zawiera alkaloidy - anemoninę i protoanemoninę.
[edytuj] Ekologia
Rośnie na suchych półkach skalnych porośniętych trawami i w prześwietlonych lasach sosnowych w reglu dolnym (1000–1170 m). Głównie na podłożu wapiennym roślina wapieniolubna). Hemikryptofit. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Ass. Carici sempervirentis-Festucetum[3].
[edytuj] Zagrożenia i ochrona
Roślina objęta jest w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Jedyne dwa jej stanowiska w Polsce znajdują się na obszarze ochrony ścisłej w Tatrzańskim Parku Narodowym. Populacja w Wielkich i Małych Koryciskach liczy w sumie kilkaset osobników[2].
Informacje o stopniu zagrożenia na podstawie:
- Polskiej Czerwonej Księgi Roślin – gatunek narażony na wymarcie (kategoria zagrożenia VU).
- Czerwonej listy roślin i grzybów Polski – gatunek krytycznie zagrożony (kategoria zagrożenia E).
[edytuj] Zmienność
Sasanka słowacka posiada podgatunek - sasankę słowacką Wahlenberga (Pulsatilla hallerii (Allioni) Willdenow ssp. slavica (G. Reuss) Zamels var. wahlenbergii (Szontagh) Baen) o kwiatach jaśniejszych, liliowych.
Przypisy
- ↑ Zbigniew Mirek: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Halina Pięknoś-Mirkowa. MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Halina Pięknoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
