Sejmik Trzebiatowski

Z Wikipedii

Sejmik Trzebiatowski – landtag z 1534 roku, na którym zdecydowano o przyjęciu na Pomorzu Zachodnim nauki protestanckiej jako religii państwowej.

Reformacja na Pomorzu Zachodnim zapoczątkowana została za czasów Bogusława X. Wiązała ona się, podobnie jak w innych księstwach Rzeszy, z wewnętrznym kryzysem struktur Kościoła rzymskokatolickiego, słabą efektywnością podejmowanych reform, rozwojem humanizmu wśród nauczycieli Uniwersytetu w Greifswaldzie, narastającą krytyką ze strony wiernych do poczynań duchownych a przede wszystkim opozycją do przywilejów kleru i jego zeświecczenia. Wszystko to prowadziło do łatwości z jaką społeczeństwo pomorskie było skłonne słuchać nauk Marcina Lutra.

W pierwszej połowie XVI wieku w dużych handlowych miastach: Strzałowie, Szczecinie, Słupsku zaczęło dochodzić do wystąpień mieszczan przeciwko księżom. Patrycjat tych miast zaczął wypędzać proboszczów katolickich i na ich miejsce powoływać protestanckich kaznodziejów. Opozycją dla miast stało się rycerstwo nadal pozostające przy katolicyzmie i wspierające zachowanie katolickiej hierarchii kościelnej z biskupem kamieńskim na czele. Początkowo w obozie kontrreformacyjnym była również rodzina książęca Gryfitów jednak z czasem, głównie za sprawą księcia Barnima IX Pobożnego, zaczęła ona być skłonna do tolerancji względem innowierców. Władcy Pomorza Zachodniego zaczęli też liczyć na to, że przyjęcie nauki ewangelickiej pozwoli im podreperować własny budżet, a sekularyzacja klasztorów i dóbr biskupich powiększy ich domenę.

Zgodnie z obowiązującym prawem zwołali sejm ziemski do przedyskutowania ze stanami pomorskimi kwestii konwersji i przyjęcia protestantyzmu jako religii państwowej.

Dnia 13 grudnia 1534 roku w dzień św. Łucji w trzebiatowskiej kaplicy św. Ducha pod przewodnictwem książąt pomorskich Barnima IX Pobożnego i Filipa I i w obecności biskupa kamieńskiego Erazma Manteuffela zebrał się landtag. Stany pomorskie, w których obradach większość stanowili duchowni i szlachta nie zgodzili się na przyjęcie protestantyzmu i negatywnie wypowiedzieli się na temat wszelkich zmian. Książęta jednak nie posłuchali obradujących i korzystając ze swoich przywilejów ogłosili publicznie swoją konwersję. Przyjęcie reformacji przez władców oznaczało natychmiastowe podporządkowanie się dla tej decyzji przez wszystkich sejmujących.

Sejmik Trzebiatowski zapoczątkował na Pomorzu Zachodnim reformację według ordynacji kościelnej napisanej w 1535 roku przez doktora teologii, luteranina i byłego norbertanina z Trzebiatowa, Jana Bugenhagena. W wyniku jej postanowień przeprowadzono sekularyzację dóbr kościelnych w księstwach pomorskich, wprowadzono liturgię protestancką, utworzono konsystorz i urząd superintendenta, zlikwidowano dominium biskupie, które stało się własnością książąt. Stworzono kościół państwowy o nazwie Pomorski Kościół Ewangelicki (niem. Pommersche Evangelische Kirche), którego biskupami w latach 1557-1637 byli przedstawiciele dynastii Gryfitów.