Sierpniówka

Z Wikipedii

Sierpniówka - potoczna nazwa dekretu z 31 sierpnia 1944 roku o wymiarze kary dla faszystowsko-hitlerowskich zbrodniarzy wojennych oraz dla zdrajców Narodu Polskiego. Ten krótki objętościowo dekret objął pełny katalog zbrodni wojennych oraz niektórych przestępstw przeciwko ludzkości, z uwzględnieniem norm prawa międzynarodowego^[1]. Przewidywał on karę śmierci za zabójstwa, znęcanie się i innego typu prześladowanie ludności cywilnej i jeńców wojennych^[2]. Zgodnie z ustaleniami Międzynarodowego Trybunału Wojskowego w Norymberdze odpowiedzialność karna groziła również za sam udział w niemieckiej lub sprzymierzonej z Niemcami organizacji przestępczej (np. NSDAP, gestapo itd.). Przewidziano również karę więzienia za szantaż z żądaniem okupu za zaniechanie donosu do władz niemieckich.

Przepisy sierpniówki stosowano do czynów popełnionych w dn. 1 września 1939 - 9 maja 1945, tak więc działały niezgodnie z zasadą lex retro non agit. Czyny wymienione w dekrecie były karalne już wcześniej, a dekret zaostrzał jedynie odpowiedzialność za nie.

Dekret ten był drastycznie represyjny^[3], mimo to jednak był oczekiwany przez opinię publiczną (chociaż odnosił się tylko do jednego z agresorów). W praktyce był również wykorzystywany do skazywania żołnierzy Armii Krajowej oraz działaczy cywilnych Polskiego Państwa Podziemnego, o czym pisał Kazimierz Moczarski w książce Rozmowy z katem.

[edytuj] Przypisy

1. ↑ Sierpniówka była jednym z pierwszych na świecie aktów dotyczących odpowiedzialności za zbrodnie wojenne popełnione w czasie II wojny światowej.
2. ↑ Następował również przepadek mienia oskarżonego.
3. ↑ Art. 1 sierpniówki był jedynym w historii dwudziestowiecznego polskiego prawa karnego, który przewidywał sankcję bezwględnie oznaczoną (tj. ściśle określającą rodzaj i wymiar kary) w postaci kary śmierci.

[edytuj] Źródło

• Adam Lityński, Historia prawa Polski Ludowej, 2007, ISBN 978-83-7334-671-0