Sokal hoax

Z Wikipedii

Sokal hoax (mistyfikacja Sokala) - określenie odnoszące się do wydarzenia z 1996, które polegało na publikacji przez amerykańskiego fizyka Alana Sokala w recenzowanym piśmie naukowym poświęconym studiom kulturowym Social Text pracy pod tytułem "Transgressing the Boundaries: Towards a Transformative Hermeneutics of Quantum Gravity" (dosłownie Transgresja granic: ku transformatywnej hermeneutyce kwantowej grawitacji.).

Autor przedstawił w nim używając naukowego żargonu fikcyjną koncepcję związków pomiędzy koncepcjami rozwoju społecznego, emancypacji i feminizmu, oraz w szczególności dekonstruktywizmu a grawitacją kwantową. Artykuł odniósł wielki sukces, zaś po ujawnieniu jego rzeczywistego znaczenia (dokładniej braku znaczenia) redaktor naczelny Social Text stracił pracę, zaś Alan Sokal został wpisany przez redakcję na listę autorów, których prace nie będą publikowane.

Prowokacja Sokala wywołała długo trwającą i burzliwą dyskusje nad naukowością rozmaitych prądów w ramach dziedzin humanistycznych: socjologii, teorii literatury, kulturoznawstwa itp. Zamierzonym celem publikacji tego artykułu było obnażenie braku konieczności jakichkolwiek treści czy znaczenia tekstów publikowanych w renomowanym piśmie socjologicznym o skrajnym, lewicowym profilu. Autorzy publikujący w tym piśmie przedstawiali swe prace używając najprawdopodobniej niezrozumiałych również dla siebie terminów z nauk przyrodniczych, "udowadniając" że dotychczasowe teorie w naukach przyrodniczych miały charakter prawicowy, co więcej zakładając, że są one praktycznie tylko i wyłącznie konstruktami społecznymi.

Sokal pisząc swój tekst powoływał się także na innych postmodernistów, m.in. na Jacques'a Derridę, wybierając ich bardziej bezsensowne wypowiedzi, w których używają terminologii z zakresu nauk ścisłych. Jak pisał później w Modnych bzdurach, jego celem nie był atak na lewicę, emancypację, czy nauki społeczne, lecz na prądy, które szkodzą tym naukom i stanowiskom ideologicznym, ponieważ ich przedstawiciele przyjmują "na wiarę" tezy sformułowane przez uznane w ich środowiskach autorytety.

[edytuj] Przykładowy cytat

Przykładowa z adnotacji tej publikacji brzmi jak następuje:

Just as liberal feminists are frequently content with a minimal agenda of legal and social equality for women and 'pro-choice', so liberal (and even some socialist) mathematicians are often content to work within the hegemonic Zermelo-Fraenkel framework (which, reflecting its nineteenth-century liberal origins, already incorporates the axiom of equality) supplemented only by the axiom of choice.

Tłumaczenie:

Podobnie jak liberalne feministki często zadowalają się minimalnym zakresem prawnej i społecznej równości kobiet oraz rozwiązań 'za-wyborem', tak również liberalni (a nawet niektórzy socjalistyczni) matematycy często zadowalają się pracą pod hegemonistycznym rygorem Zermelo-Fraenkela (który, w obliczu swych liberalnych dziewiętnastowiecznych korzeni, już zawiera aksjomat równości) uzupełnionym jedynie aksjomatem wyboru.

Są to dla każdego zaznajomionego z faktyczną treścią odniesień do terminologii matematycznej jawne kpiny z dyskusji na temat kwestii usuwania ciąży, jaką prowadzi się niemal nieustannie w Stanach Zjednoczonych.