Sonata
Z Wikipedii
Sonata - instrumentalna forma muzyczna. Oryginalnie każdy utwór instrumentalny w przeciwieństwie do wokalnego - kantaty. Z czasem wykształciła się w specyficzną formę.
Na początku XVII wieku wykształcają się dwa typy sonat staroklasycznych:
- sonata da camera - kameralna, pisana zwykle na dwa instrumenty smyczkowe z akompaniamentem tzw. basso continuo tj. instrumentu basowego, np. wioli basowej, wiolonczeli i akordowego, np. klawesynu, lutni itp. lub w przypadku muzyki kościelnej organów
- sonata da chiesa - sonata kościelna, składająca się z czterech części: pierwsza - adagio, druga - allegro, trzecia - adagio lub andante i czwarta allegro lub presto
W pierwszej połowie XVIII wytworzył się typ sonaty klasycznej. Tego typu sonata stała się stałym elementem twórczości klasyków wiedeńskich - Haydna, Mozarta i Beethovena.
Sonata klasyczna uzyskała czteroczęściową budowę:
- część - allegro najczęściej w formie sonatowej czasami wariacji
- część - adagio - utrzymane w formie: repryzowej ABA, wariacji lub ronda
- część - menuet lub scherzo
- część - allegro - forma sonatowa, rondo lub wariacje
Sonata klasyczna wykonywana jest solo na instrumencie lub jest przeznaczona na zespół instrumentalny.Może być to zespół kameralny np. kwartet smyczkowy, kwintet dęty itp. lub orkiestra symfoniczna. Utwór przyjmuje wtedy nazwę od zespołu. W ostatnim przypadku sonata nazywana jest symfonią. Trzyczęściowa sonata na instrument solo z towarzyszeniem orkiestry to koncert. Krótka i prosta sonata to sonatina.
