Stanisław Witowski-Iskrzyniak
Z Wikipedii
Stanisław Witowski-Iskrzyniak (ur. 2 lipca 1909 w Iskrzyni koło Krosna - zm. 26 maja 2008) – polski artysta malarz, związany z regionem Podkarpacia.
Spis treści |
[edytuj] Biografia
W Krośnie ukończył Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika. Jako uczeń namalował obraz Św. Teresa, który znajduje się w Kościele Farnym w Krośnie. Wzorem dla jego pierwszych obrazów było malarstwo Stanisława Bergmana (słynnego malarza krosnieńskiego), ucznia Jana Matejki. Być może do malarstwa zachęcił go inny malarz krosnieński Bronisław Probulski, który w okresie I wojny światowej wynajął pokój w domu pp. Witowskich.
W 1937 ukończył Akademię Sztuk Pięknych w Krakowie. Studiował w pracowniach Ignacego Pieńkowskiego, Władysława Jarockiego i Stanisława Kamockiego. Wśród wykładowców byli inni sławni malarze Wojciech Weiss, Józef Mehoffer, Fryderyk Pautsch oraz rzeźbiarze Xawery Dunikowski i Konstanty Laszczka. Witkowski zetknął się też z ruchem Rogate Serce Stanisława Szukalskiego, za co musiał odpokutować przerwą w studiach, na które jednak powrócił. Równolegle z nim studiowali w Krakowie znani później malarze – Alojzy Siwecki, Marian Konarski, Stanisław Kochanek i rzeźbiarz Wincenty Bałys, który wyrzeźbił jego gipsową głowę.
Po II wojnie światowej zamieszkał w Jaśle – mieście rodzinnym jego żony Marii Runickiej. Miał zwyczaj obdarowywać lekarzy z Jasła obrazami z kwiatami za leczenie jego dzieci. Stanisław Witowski ma troje dzieci: Marię (urodzoną na wysiedleniu w Binarowej), Jolantę i Rafała.
Stanisław Witowski pracował też w innych zawodach. W latach 1950-1959 był redaktorem "Nowin Rzeszowskich". Pracował jako nauczyciel rysunku i historii w Szkole Handlowej w Jaśle w czasie II wojny światowej i później w Szkole Tkackiej w Krośnie, Liceum Ogólnokształcącym i Technikum Chemicznym w Jaśle.
Zdał też egzamin mistrzowski z fotografii i prowadził zakład fotograficzny w Jaśle w latach 1948-1950 oraz 1960-1962. Później produkował chałupniczo widokówki dla zakładów Foto-Pam.
Przydomek Iskrzyniak przyjął w latach 50. dla odróżnienia od innego Stanisława Witowskiego z Jasła – malarza amatora.
W 1978 podczas akcji urbanizacji wojewódzkiego Krosna został zburzony rodzinny dom przy ul. Lewakowskiego 17. Mieszkający tam brat Adam otrzymał niskie odszkodowanie, prawdopodobnie zniszczeniu uległa gipsowa głowa Stanisława Witkowskiego. Kilka lat wcześniej Witowski przewiózł do Jasła swoją wielką drewnianą sztalugę, do której później syn Rafał dorobił kółka. W 1993 cała rodzina Witowskich przeprowadziła się do odzyskanego domu rodzinnego Marii Witowskiej (z domu Runickiej). W 2003 żona Maria po długiej chorobie zmarła.
[edytuj] Twórczość
W okresie studiów namalował dużo obrazów znanych obywateli Krosna: Czesława Lorenca, swojego nauczyciela rysunków – malarza Bronisława Probulskiego, rodziny Szafrańskich i innych. Kilka obrazów z tego okresu znajduje się w Muzeum w Krośnie. Namalował też pejzaże na warsztatach nad Morzem Bałtyckim (Sosna), w Tatrach (Widok na Giewont) i w Tatarowie na Pokuciu (Grusza na Pokuciu). Malował też akty, które m.in. ze względu na działania wojenne zaginęły. Przedwojenny obraz Szkoła w Iskrzyni odnalazł się po latach i został zakupiony przez kolekcjonera o tym samym nazwisku. Witowski wykonał też jeden drzeworyt z Kościołem w Haczowie, którego odbitkami obdarowywał znajomych w Jaśle, a także posła "Solidarności" z 1989 – Pawła Chrupka z Haczowa.
W Muzeum Regionalnym w Jaśle znajduje się kilka jego obrazów:
- portrety: doktora Stanisława Kadyiego, jego małżonki Janiny i obraz z ruinami zamku w Odrzykoniu – podarowane przez właściciela
- obrazy: Ruiny Jasła, Pejzaż naftowy z dymem, Major Hubal i Portret Seweryna Bieszczada – wykonane na zamówienie Muzeum
Dla księdza ze Święcan zamieszkałego w Brazylii namalował pejzaż z kościołem w Święcanach. Drugie ujęcie tego kościoła zakupiło Muzeum Regionalne w Jaśle. Witowski namalował też kilka pejzaży naftowych dla Instytutu Naftowego w Krakowie; jeden z nich podobno był darem Instytutu dla ówczesnego wicepremiera Piotra Jaroszewicza.
W domu artysty znajdują się portrety rodzinne: trzy portrety żony, portrety córek Marii i Jolanty oraz syna Rafała, oraz obraz Serce Jezusa, krajobrazy rolnicze z Jasienicy, obrazy z kwiatami.
W Jaśle, w rękach prywatnych znajdują się portrety: adwokatów Zygmunta du Valla i Golenia, oraz doktor Doroty Gawlik-Feldo w wieku dziewczęcym.
Po wystawie w 1995 namalował obrazy: Jezu Ufam Tobie i bł. Karolinę Kózkównę na zamówienie pensjonariuszek Domu Spokojnej Starości w Skalniku. Zmarł po długiej i ciężkiej chorobie 26 maja 2008 r w Jaśle.
[edytuj] Wystawy
- 1938 w Szkole Tkackiej w Krośnie
- 1946 wspólna wystawa ze Stanisławem Kochankiem w Krośnie
- 1994 wspólna wystawa z innymi plastykami z Jasła w Muzeum Regionalnym w Jaśle
- 1995 wystawa malarstwa w Muzeum Regionalnym w Jaśle. Skatalogowano ponad 100 obrazów. Dużo obrazów zaginęło w czasie II wojny światowej.
