Stanisława Walasiewicz

Z Wikipedii

Stanisława Walasiewicz (ur. 3 kwietnia 1911 w Wierzchowni, zm. 4 grudnia 1980 w Cleveland) - polsko-amerykańska lekkoatletka startująca w biegach sprinterskich, mistrzyni olimpijska, wielokrotna rekordzistka świata.

[edytuj] Życiorys

Walasiewicz urodziła się w Wierzchowni koło Rypina, ale jej rodzina wyemigrowała do Stanów Zjednoczonych, gdy dziewczynka miała 3 miesiące. Rodzina Walasiewiczów osiadła w Cleveland. W Stanach używała zazwyczaj imienia Stella Walsh.

Już jako nastolatka wykazywała uzdolnienia w biegach i startowała w zawodach lekkoatletycznych dla juniorów. Starała się po raz pierwszy o wyjazd na olimpiadę w 1928, ale nie mogła tam wystartować, gdyż nie miała obywatelstwa amerykańskiego. Sukces Haliny Konopackiej zdopingował ją do dalszego wysiłku. Zaczęła ćwiczyć w polonijnym ognisku Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół". Przyjechała do Polski i trenowała w Warszawie.

Przed igrzyskami w 1932, które miały się odbyć w Los Angeles, amerykańska federacja lekkoatletyczna, licząc na jej niemal pewny medal, zaproponowała Polce obywatelstwo. Ta jednak w ostatniej chwili odrzuciła propozycję i zdecydowała się reprezentować kraj swojego pochodzenia. Na olimpiadzie okazała się najszybszą biegaczką na 100 m, wyrównała rekord świata czasem 11,9 s i zdobyła złoty medal olimpijski. Tego samego dnia zajęła 6 miejsce w rzucie dyskiem. Na igrzyskach w 1936 w Berlinie na swoim koronnym dystansie musiała uznać wyższość Helen Stephens. Sama sportsmenka była niezadowolona ze srebrnego medalu.

Wielki sukces odniosła Walasiewicz podczas mistrzostw Europy z 1938, kiedy to po raz pierwszy w zawodach uczestniczyły kobiety. Zdobyła tam dwa złote (100 m i 200 m) i 2 srebrne medale (skok w dal i sztafeta 4 x 100 m).

W czasie swojej kariery 12 razy poprawiała rekord świata doprowadzając go do wyniku 7,3 s na dystansie 60 m; 11,6 s na 100 m; 23,6 s na 200 m oraz 6,09 m w skoku w dal. W latach 1933-1946 była 24-krotną mistrzynią Polski na 60 m, 100 m, 200 m, 80 m ppł., skoku w dal, skoku w dal z miejsca, rzucie oszczepem, 3-boju, 5-boju oraz 54-krotną rekordzistką Polski.

Pod koniec lat 30. Walasiewiczówna powróciła do Stanów, gdzie startowała i wielokrotnie wygrywała amerykańskie mistrzostwa, mimo że nadal nie była oficjalnie obywatelką tego kraju. W 1947 wyszła za mąż za boksera Harry'ego Neila Olsona, dzięki temu uzyskała obywatelstwo amerykańskie jako Stella Walsh Olson.

[edytuj] Kwestia płci

Walasiewicz zginęła 4 grudnia 1980 w czasie napadu na sklep, została postrzelona przez napastnika. Ciało zostało poddane autopsji. Okazało się, że w rzeczywistości sportsmenka była obojnakiem, to znaczy posiadała żeńskie i męskie narządy płciowe (jednak nie w pełni rozwinięte). Badania genetyczne wykazały, że miała też chromosom Y.

Rozgorzała wówczas dyskusja, czy nie trzeba aby odebrać Walasiewiczównie jej rekordów i medali. Jednak taka decyzja nie została podjęta. Zarówno Międzynarodowy Komitet Olimpijski jak i Międzynarodowa Federacja Lekkiej Atletyki (IAAF) nigdy oficjalnie nie odniosły się do tej sprawy. W latach 90. federacje sportowe odeszły już od badań płci i zakazu startu obojnaków, gdyż badania wykazały, że nie mają one przewagi nad kobietami.

[edytuj] Rekordy życiowe

• 100 m – 11,6,
• 200 m – 23,6,
• 400 m – 57,6,
• skok w dal – 6,09 m,
• skok wzwyż – 1,49 m.