Stary Czachulec

Z Wikipedii

Współrzędne: 51°55' N 18°25' E51.9166667 18.4166667 (Stary Czachulec)


Czachulec Stary
Województwo	wielkopolskie
Powiat	turecki
Gmina	Malanów
Sołtys	Zdzisław Kowalski
Położenie	51° 55' N 18° 25' E
Liczba mieszkańców (2004) • liczba ludności	239
Strefa numeracyjna (do 2005)	63
Kod pocztowy	62-709
Tablice rejestracyjne	PTU
Położenie na mapie Polski Czachulec Stary

Czachulec Stary – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie tureckim, w gminie Malanów.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa konińskiego.

Sołtysem miejscowości jest Zdzisław Kowalski, zaś w skład rady sołeckiej wchodzą także Dorota Chrzęściewska, Krzysztof Kowalski, Przemysław Kowalski oraz Emilia Walczyńska.

[edytuj] Historia

Rok powstania tej wsi jest dokładanie znany. W akcie nadawczym z 1780 roku widnieje wpis: W zarosłej borem wsi Czachucz, nowo założona przez oddanie niemieckim przybyszom gruntów na wyrudowanie^[1] wraz z drzewem. Dziedzic zażyczył sobie jedynie dębów i żołędzi. Koloniści dodatkowo zwolnieni byli przez okres siedmiu lat z wszelkich opłat i czynszów.

Po tym okresie zobowiązani byli płacić po sześć talarów z półhuby (15 mórg czyli 8,4 ha) i odpracowywać po trzy dni robocze rocznie. Dziedzicem który na ten teren sprowadził Niemców był Maciej na Zabłociu Zabłocki – dziedzic Skarżyna.

W 1827 roku Czachulec Stary zamieszkiwało 141 osób w 25 domach. W wydanym pod koniec XIX wieku Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich napisano o Czachulcu Starym: Grunta dobre, osadnicy przytem trudnią się wyrobem desek, gontów, ogrodnictwem i znaczne z tego mają korzyści. Zamożność wysoka. Ludność dotąd mimo upływu stu lat od sprowadzenia jej przodków czysto niemiecka, słabo włada językiem polskim. Szkoła ewangelicka niemiecka, jak wszędzie podtrzymuje separatyzm.

[edytuj] Getto wiejskie

Zobacz więcej w osobnym artykule: Heidemilieu.

Czachulec kojarzy się przede wszystkim z jednym z niewielu w Europie gett wiejskich, zlokalizowanym na terenie osiemnastu wsi gminy Kowale Pańskie. Obejmowało ono obszar 1711 ha, z którego wysiedlono Polaków. Jak podają źródła historyczne, powstało ono 20 października 1941 roku po likwidacji getta w Turku. Czachulec Stary położony był na jego zachodnim krańcu. Siedzibą władz getta był pobliski Czachulec Nowy - obecnie gmina Kawęczyn.

Od jesieni 1941 roku do lipca 1942 roku, przez getto przeszło od 4000 do 6000 Żydów. Byli to w większości mieszkańcy powiatu tureckiego, a konkretnie takich miejscowości jak: Turek, Dobra, Uniejów, Brudzew, Władysławów, Tuliszków i Pęczniew. Przebywali tam także Żydzi z Kalisza, Błaszek, Warty i Koźminka. Pracowali głównie w warsztatach rzemieślniczych i na roli. Inne źródła podają, że już w październiku 1940 roku w lasach pod Czachulcem, gestapo (tajna policja państwowa) wymordowała około 700 Żydów.

Pierwsza pacyfikacja Żydów z czachuleckiego getta rozpoczęła się w grudniu 1941 roku. Przewożono ich wozami do kościoła w Dobrej. Z relacji naocznych świadków wynika, że wielu z nich było w tak ciężkim stanie, że umierali w drodze do, a następnie w kościele. Stąd wozy ich przywożące zajeżdżały od strony wejścia głównego, a następnie podjeżdżały do zakrystii, gdzie ładowano na nie zmarłych. Chowano ich na kirkucie położonym przy drodze do Warty. W sumie w tym czasie wywieziono do Dobrej około 1100 Żydów. Pozostałych przy życiu, już samochodami wywieziono 10 grudnia samochodami do obozu straceń w Chełmnie nad Nerem.

Druga tura pacyfikacji getta, a zarazem jego likwidacji odbyła się w lipcu 1942 roku. Około 190 Żydów wywieziono do getta łódzkiego. Wśród więźniów getta w Czachulcu były bardzo znaczące osobistości żydowskiej społeczności, rabini: Dow Ber Issachar z Dobrej, Pinchaus Weiss z Turku i Rabbi Lewental z Uniejowa. Dwoje Żydów (matka i syn) przeżyli getto i ukrywali się kilka miesięcy w czachuleckich lasach. Zadenuncjowani zostali schwytani i rozstrzelani pod Nowym Światem, przez policję konną z Tokar. Wiejskie getto w Czachulcu przeżył ponoć tylko jeden Żyd, który po wojnie zamieszkał w Wielkiej Brytanii.