Stefan Ehrenkreutz
Z Wikipedii
Stefan Ehrenkreutz (ur. 13 października 1880 w Łowiczu, zm. 20 lipca 1945 w Wilnie) – polski historyk prawa, działacz Polskiej Partii Socjalistycznej, zwolennik linii politycznej Piłsudskiego, senator II Rzeczypospolitej, ostatni rektor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie.
Uczniowie: prof. Juliusz Bardach.
W okresie międzywojennym profesor uniwersytetu w Wilnie (1939 rektor), po I wojnie zasłużył się jako organizator archiwów państwowych. Naukowo zajmował się dawnym prawem sądowym polskim i litewskim oraz ustrojami państw Europy Wschodniej. Autor szeregu prac dotyczących Litwy i stosunków polsko-litewskich. Był członkiem-korespondentem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego (1934), członkiem przybranym Towarzystwa Naukowego we Lwowie, członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie. W latach 1930-1938 zasiadał w Senacie. Organizator i długoletni prezes zarządu Instytutu Naukowo-Badawczego Europy Wschodniej w Wilnie - pionierskiej polskiej placówki sowietologicznej.
Filister h.c. korporacji akademickiej Cresovia.
Podczas II wojny światowej prof. Stefan Ehrenkreutz kierował w konspiracji Polskim Uniwersytetem Wileńskim, oficjalnie pracując jako stróż nocny. Po ponownym wkroczeniu Armii Czerwonej do Wilna w lipcu 1944 r. został 28 sierpnia 1944 r. aresztowany przez NKWD i oskarżony o to, że "...był przedstawicielem klasy panującej w Polsce przed rokiem 1939 i wrogiem państwa sowieckiego." Zmarł w szpitalu więziennym z wyczerpania organizmu 21 lipca 1945.[1]
Pierwszą żoną Stefana Ehrenkreutza była Tekla Zweibaum, siostra Juliusza Zweibauma, profesora Uniwersytetu Warszawskiego, a następnie Akademii Medycznej w Warszawie. Jego drugą żoną była córka profesora Jana Niecisława Baudouin de Courtenay Cezaria Baudouin de Courtenay Ehrenkreutz Jędrzejewiczowa, profesor etnografii na Uniwersytecie Warszawskim i rektor Uniwersytetu Polskiego w Londynie. Ich synem był Andrzej Stefan Ehrenkreutz (1921-2008), wybitny działacz polonijny, wieloletni profesor na Uniwersytecie Michigan w Ann Arbor, USA, a potem współtwórca Australijskiego Instytutu do Spraw Polskich.
Autor m.in.: Stan badań nad statutami litewskimi (1924), Separatyzm, czy ciążenie Litwy ku Polsce po unii lubelskiej, w: Pamiętnik IV Powszechnego Zjazdu Historyków w Poznaniu (1925).
Przypisy
- ↑ Jerzy Putrament na zlecenie Bolesława Bieruta zaproponował współpracę profesorowi Stefan Ehrenkreutzowi z komunistyczną PPR. Professor Stefan Ehrenkreutz odmówił współpracy, po czym Jerzy Putrament opuszczając profesora Stefana Ehrenkreutza zagroził mu "bedzie pan tego bardzo żałował". Nastepnego dnia profesor Ehrenkreutz został na polecenie Bolesława Bieruta aresztowany.[potrzebne źródło]
