Szczaw zwyczajny

Szczaw zwyczajny (Rumex acetosa L.) - gatunek byliny z rodziny rdestowatych. Występuje w całej Europie i umiarkowanych strefach Azji oraz Ameryki Północnej. Rozprzestrzenił się wraz z europejskim osadnictwem w Ameryce Południowej i Afryce. W Polsce gatunek pospolity na całym obszarze (w górach po regiel dolny).

Pąki kwiatowe

Spis treści

Pokrój: Roślina wieloletnia, 30-100 cm wysokości.
Liście: Odziomkowe na długich ogonkach jajowato-podługowate, górne liście siedzące.
Kwiaty: Roślina dwupienna. Kwiaty małe, jednopłciowe w luźnych, wąskich wiechach, czerwonawe. Okwiat składa się z 6 działek w dwóch okółkach. Kwiaty męskie mają 6 pręcików, których długie nitki zwisają na zewnątrz okwiatu, kwiaty żeńskie pojedynczy słupek z z trójgraniastą zalążnią i trójdzielnym, pędzelkowatym znamieniem. Kwitnie od maja do czerwca.
Owoc: Trójgraniasty orzeszek o otoczony trzema skrzydełkami, które pełnią funkcję aparatu lotnego, umożliwiającego rozsiewanie nasion przez wiatr.
Część podziemna: Posiada zimujące kłącze i mięsisty, głęboki korzeń palowy.
Biotop: Rośnie na glebach żyznych, bogatych w azot (roślina azotolubna). W Polsce pospolity na polanach, łąkach i przydrożach, spotykany jako chwast ruderalny. Hemikryptofit. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla klasy (Cl.) Molinio-Arrhenatheretea i gatunek wyróżniający dla związku (All.) Aperion spicae-venti^[1]

Tworzy mieszańce z szczawiem rozpierzchłym^[2].

Sztuka kulinarna: liście zawierające kwas szczawiowy są jadalne i używane w kuchni do przyrządzania zup, sosów i sałatek.
Roślina lecznicza:
- Surowiec zielarski: liść
- Działanie: herbatka ze szczawiu pomaga przy dolegliwościach wątroby i nerek. Naparem płucze się owrzodzoną jamę ustną, przemywa czyraki i trudno gojące zranienia.

Zawiera szkodliwy dla zdrowia szczawian potasu jednowodny, który wiąże się z wapniem, tworząc nierozpuszczalny związek nieprzyswajalny przez organizm. Nie powinny go jeść osoby cierpiące na kamienie nerkowe, reumatyzm czy artretyzm.
Liściem wywabia się plamy z rdzy, pleśni i atramentu, usuwa zabrudzenia z pościeli, wikliny i srebra.
Bydło nie zjada go, jest również niepożądany w sianie, gdyż obniża jego wartość i powoduje pleśnienie.
Jest rośliną żywicielską gąsienicy motyla czerwończyk żarek.

↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.