Szeloba

Z Wikipedii

Szeloba - fikcyjne stworzenie, mające postać ogromnego pająka. Pojawia się w stworzonej przez J.R.R. Tolkiena mitologii Śródziemia.

Pojawia się w Dwóch wieżach, drugiej części Władcy pierścieni.

• W angielskim oryginale – Shelob^[1]
• Przekład Marii Skibniewskiej – Szeloba
• Przekład Jerzego Łozińskiego – Pajęczyca
• Przekład Marii i Cezarego Frąców – Sheloba

Spis treści 1 Życiorys 2 Wygląd zewnętrzny 3 Imiona 4 Ekranizacja 5 Przypisy

[edytuj] Życiorys

Szeloba – olbrzymia pajęczyca, była ostatnią z córek Ungolianty. Żyła w Beleriandzie (być może w górach Ered Gorgoroth) do czasu zniszczenia tej krainy podczas Wojny Gniewu w końcu Pierwszej Ery. W jakiś sposób udało jej się przeżyć i uciec na wschód Śródziemia.

Zamieszkała w jaskini na granicy Mordoru przy przełęczy Cirith Ungol w Ephel Dúath (Górach Cienia). Potomstwo Szeloby, wielkie pająki, rozeszło się po całych górach tej krainy, a z czasem zawędrowało do Mrocznej Puszczy. Żadne z nich nie dorównywało swymi rozmiarami potwornej matce. Żyła ona w swojej kryjówce przez kolejne stulecia, żywiąc się wszelakimi żywymi istotami, elfami, ludźmi czy orkami. Nikomu nie służyła, pragnęła tylko zaspokajać swój monstrualny głód i zadawać wszystkim śmierć. Przełęcz na której polowała okryła się ponurą sławą i budziła strach, nawet gdy przez część Trzeciej Ery Gondor kontrolował te tereny. Po jawnym wystąpieniu Saurona (2951 rok Trzeciej Ery) przyszło Szelobie żywić się tylko orkami z garnizonów sąsiednich twierdz, zwłaszcza z najbliższej wieży Cirith Ungol. Władca Ciemności doskonale zdawał sobie sprawę kto obrał sobie siedzibę przy przełęczy. Było mu to jednak na rękę, bowiem dzięki wielkiej i nienasyconej pajęczycy mógł być pewien, iż nikt niepostrzeżenie nie przedostanie się do Mordoru. Czasami więc kazał też rzucać jej na pożarcie bezużytecznych dla siebie jeńców. Podczas wędrówek po pograniczu Mordoru (w 2980 roku) Gollum spotkał Szelobę, zapuszczając się w góry. Nieoczekiwanie został jej sługą i nie zginął, (...) odtąd jej przewrotna wola i złowrogie siły towarzyszyły mu stale w tułaczce, nie dopuszczając do niego światła ani skruchy. Przyrzekł jej dostarczać żeru^[2].

Podczas Wojny o Pierścień właśnie ku Cirith Ungol Gollum poprowadził Froda Bagginsa i Sama Gamgee, zdradziecko licząc na to, iż gdy Szeloba zabije hobbitów, jemu uda się odzyskać Pierścień. Dlatego gdy już zmierzali przełęczą (12 marca 3019 roku)^[3] porzucił ich nagle. Wkrótce zaatakowała Szeloba – udało jej się zranić Froda i pojmać go, lecz w obronie swego pana stanął Sam. Zbrojny w miecz Żądło oraz mając flakonik Galadrieli, w zaciętej walce zadał ciężkie rany pajęczycy i zmusił ją od ucieczki. Dalsze losy Szeloby nie są dokładnie znane. Być może zmarła z odniesionych ran i głodu, choć nie można wykluczyć, że udało jej się przeżyć i wyzdrowieć, po czym dalej polowała pośród Gór Cienia.

[edytuj] Wygląd zewnętrzny

Szeloba miała co najmniej 5 stóp wzrostu, bowiem hobbit Sam był w stanie stanąć pod jej brzuchem. Z budowy podobna do pająka, lecz większa (...) w jej bezlitosnych oczach czaił się złowrogi, świadomy zamysł (...). Biegła z wysuniętą naprzód głową, z której sterczały wielkie rogi; za krótką sztywną szyją ciągnął się ogromny, spęczniały kadłub z wypiętym, wydętym brzuchem, obwisłym i kołyszącym się między nogami. Cielsko całe było czarne, upstrzone sinymi plamami, lecz brzuch, białawy i świecący, ział okropnym smrodem. Nogi miała przygięte, z wielkimi supłami stawów sterczącymi aż ponad grzbiet, owłosione szczeciną twardą jak stalowe kolce, a na każdej ostry pazur^[4]. Mimo wielkich rozmiarów Szeloba potrafiła poruszać się niezwykle szybko i zwinnie. Polując na swe ofiary, zwykle atakował je od tyłu i dźgała swym żądłem w kark, co powodowało omdlenie nieszczęśnika. Potworna pajęczyca wiązała go i zanosiła w głąb swojej jaskini. Dopiero tam pożerała żywą jeszcze ofiarę, bowiem nie jadała trupów. By osaczyć wędrowców na przełęczy rozpinała swoje pajęczyny, których zwykła broń nie była w stanie rozciąć. Jad z jej żądła był bardzo silny i z tego powodu Frodo cierpiał okresowe bóle do końca swego życia w Śródziemiu.

[edytuj] Imiona

Orkowie z Wieży Cirith Ungol określali pajęczycę mianem Jej Książęca Mość. Znano ją także jako Szelobę Wielką. W języku sindarin zwano ją Ungol, co znaczy w tej mowie Pająk.

[edytuj] Ekranizacja

W ekranizacji Władcy pierścieni (reżyseria Peter Jackson) Szeloba pojawia się dopiero w filmie Powrót króla. Nie tylko tym sceny z pajęczycą różnią się od literackiego pierwowzoru.
W filmie Frodo początkowo bez Sama wędruje przez przełęcz, bowiem na skutek kłamstw Golluma odsyła od siebie tego hobbita. Dzięki flakonikowi i Żądłu udaje mu się uciec Szelobie, jednak gdy zbliża się do wieży, pajęczyca atakuje go z zaskoczenia i rani. Wówczas pojawia się Sam, który podążył za Frodem i znalazł oręż swego pana, zagubiony przez niego podczas ucieczki przed Szelobą. Scena walki Sama z nią jest zdecydowanie bardziej wydłużona i udramatyzowana niż ta w książce, lecz kończy się tym samym rezultatem.

[edytuj] Przypisy

1. ↑ Imię to znaczy pajęczyca. Powstało ze złożenia zaimka she (ona) i słowa lob – dialektalnego określenia pająka
2. ↑ Cytat z Dwóch wież (księga 4, rozdział 9 Jaskinia Szeloby) w przekładzie Marii Skibniewskiej.
3. ↑ Wedle kalendarza hobbitów z Shire’u był to dzień 12 miesiąca Rethe roku 1419. Jedynie z grubsza odpowiada on naszemu marcowi, bowiem hobbicki kalendarz nie jest tożsamy z naszym. Hobbici daty roczne liczyli od osiedlenia się w swoim kraju (rok 1601 Trzeciej Ery).
   Z kolei według kalendarza stosowanego w innych częściach Śródziemia (tzw. Kalendarz Namiestników) miesiąc ten zwał się Súlimë.
4. ↑ Cytat z Dwóch wież (księga 4, rozdział 9 Jaskinia Szeloby) w przekładzie Marii Skibniewskiej.