Taraszkiewica

Z Wikipedii

Taraszkiewica (Тарашкевіца) – nieformalna nazwa jednego z wariantów białoruskiej ortografii (składni, gramatyki i alternatywnego mówionego języka), który opiera się na regułach białoruskiego języka stosowanych przed reformą białoruskiej gramatyki w 1933 roku.

Nazwa ta stosowana jest w tych społecznych i politycznych kręgach, które stosują alternatywne formy językowe, albo propagują je. Nazwa podkreśla bliski kontakt alternatywnego wariantu do języka stosowanego w twórczości Taraszkiewicza w 1918 roku. Spór odnośnie 'taraszkiewicy' nabrał rozmachu po powstaniu Białorusi w 1991 roku. Od około 1994 roku jako synonim zalecany do pierwszorzędnego wykorzystania używana jest nazwa "klasyczny (wariant)" (np. w artykule В. Вячоркі w periodyku "Спадчына", 1994). Wydawany w Polsce, w Białymstoku, tygodnik «Ніва», nie zajął w tym sporze żadnego oficjalnego stanowiska^[1] i w dalszym ciąg posługuje się akademickim wariantem (наркамаўка)^[2].

Wszystkie warianty akademickiej gramatyki wprowadzone najpierw w 1933 roku przez Radę Komisarzy Ludowych Białoruskiej SSR, a następnie w 1934 i 1959 roku, (прапановы акадэміка Падлужнага) określane są w tych kręgach nazwą “narkomowka” (наркамаўка), która podkreśla pochodzenie akademickiej normy od Saunarkoma (Саўнаркома), obowiązującej na Białorusi w czasach ZSRR. «Наркамаўка» miała na celu zbliżenie języka białoruskiego do rosyjskiego i upraszczała reguły gramatyczne. „Тарашкевіца” jest natomiast bardziej muzyczna niż „наркамаўка”, zapis słów jest bliższy ich wymowie. W większym stopniu jest zorientowana na przekaz obcych zapożyczeń w ich oryginalnym brzmieniu. „Наркамаўка” wszelkie zapożyczenia oddaje w rosyjskim brzmieniu^[3]. W 2005 roku w celu unormowania „taraszkiewicy” powołano zespół roboczy w składzie J. Buszlakowa, W. Wiaczorki, Z. Sańko і Z. Sawko. Zespół ten przedstawił jako rezultat swojej pracy księgę «Беларускі клясычны правапіс: Збор правілаў: Сучасная нармалізацыя». Ten wariant pisowni zaczęli stosować gazeta «Наша Ніва», periodyk «Arche», białoruska redakcja Radio Swoboda (Радыё «Свабода») i inne, w tej liczbie także założona 12 sierpnia 2004 roku alternatywna białoruska wikipedia, według zasad pisowni „taraszkiewica” be-x-old:Беларуская Вікіпэдыя, obok niej istnieje również Беларуская Вікіпедыя^[4] pisana według zasad „narkomowki”.

Spis treści 1 Linki wewnętrzne 2 Linki zewnętrzne 3 Literatura 4 Przypisy

[edytuj] Linki wewnętrzne

• Język białoruski

[edytuj] Linki zewnętrzne

• "Беларускі клясычны правапіс. Збор правілаў. Сучасная нармалізацыя". Электронны варыянт кніжкі
• Слоўнік «Нашай Нівы» (2001)
• Аб кнізе на MovaTitle Classic

[edytuj] Literatura

• Ніна Баршчэўская, Беларуская эміграцыя — абаронца роднае мовы, Катэдра Беларускай Філялёгіі Факультэт Прыкладной Лінгвістыкі і Ўсходнеславянскіх Філялёгіяў Варшаўскі Ўнівэрсытэт, Варшава 2004.
• Е. А. Потехина (Минск — Ольштын). Обучение белорусскому языку в условиях белорусско-белорусского двуязычия (проблемы обучения белорусскому языку как иностранному) // Исследование славянских языков и литератур в высшей школе: достижения и перспективы: Информационные материалы и тезисы докладов международной научной конференции / Под ред. В. П. Гудкова, А. Г. Машковой, С. С. Скорвида. — М.:[Филологический факультет МГУ им. М. В. Ломоносова], 2003. — 317 с. С.170—173.

Przypisy