Tilos

Z Wikipedii

Tilos
Widok na port w Livadhia
Kontynent	Europa
Państwo	Grecja
Akwen	Morze Egejskie
Powierzchnia	64,5 km²
Populacja (2001) • liczba ludności • gęstość	553 8 os./km²

Wyspy świata

Tilos - mała grecka wyspa i gmina na Morzu Egejskim. Wyspa należy do archipelagu Dodekanez i jest położona pomiędzy wyspami Keos i Rodos. Wyspę zamieszkuje 533 mieszkańców (dane z spisu ludności z roku 2001). Do gminy Tilos, która ma łączną powierzchnię 64,5 km² należą również niezamieszkane wyspy Antitilos i Gaidaros.

[edytuj] Historia

Neolit i epoka brązu

Narzędzia z kamienia oraz ślady rzemiosła garncarstwa pochodzące między 8000 p.n.e. a 7000 p.n.e dowodzą że już w tym czasie istniało na wyspie osadnictwo. W czasie epoki brązu dominującymi nacjami na wyspie byli: Minojczycy, Mykeńczycy oraz Dorowie.

Czasy bizantyjskie, wypraw krzyżowych i okupacji tureckiej

Po śmierci Teodozjusza I Wielkiego Tilos wraz Rodos weszły w skład Cesarstwa Bizantyjskiego. Pomiędzy IX a XIV wiekiem wyspa należała do morskiej Temy w Samos. W czasie wypraw krzyżowych wyspa była pod kontrolą zakonu Joannitów którzy odbudowali zamek i zbudowali kolejne kilka w celu ochrony wyspy przed najazdami piratów. W 1470 roku wraz z rozpoczęciem oblężenia Rodos, garnizon wyspy został ewakuowany. Tilios został podbity przez Turków w 1522 po tym jak upadła twierdza Rodos. Okupacja wyspy przez wojska Sulejmana I Wspaniałego rozpoczęła się w 1523. Turcy jednakże mieli problem z atakami chrześcijańskich piratów którzy w ramach rewanżu za zdobycie wyspy atakowali i łupili cele na wyspie.

XX wiek

Wyspa była we władaniu Turcji aż do roku 1912 kiedy wyspę przejęli Włosi. W 1943 roku na wyspie wylądował siły niemieckie które zajęły wyspę. W 1948 roku wraz z całym archipelagiem Dodekanez wyspa została zwrócona Grecji. Po tym okresie populacja wyspy znacząco się zmniejszyła. Głównym powodem była emigracja Ameryki oraz Australii.

[edytuj] Geografia

Przystań dla łodzi na Tilos.

Tilos kształtem przypomina literę "S". Długość wyspy wynosi 14,5 km a szerokość około 8 km. Łączna powierzchnia wyspy wynosi 64 km². Krajobraz wyspy jest głównie górzysty. Na wybrzeżu wyspy dominuje głownie krajobraz skalisty połączony z nielicznymi plażami piaszczystymi.

[edytuj] Krajobraz

Najwyższym szczytem Tilos jest góra Profítis Ilías wznosząca sie na 654 m.n.p.m. Stolicą wyspy jest Megalo Chorio. Zbudowane w XIX wieku miasto leży w północno-wschodniej części wyspy. Miasto powstało na miejscu starego antycznego miasta. Do dziś można znajdują sie ruiny starożytnego Akropolu poświęconemu bogowi Apollowi oraz bogini Atenie. Na południowym krańcu wyspy wyspy znajduje się miasto Livadhia gdzie znajduje się główny port oraz gospodarcze centrum wyspy. Stara stolica wyspy Mikro Chora opustoszała w 1960 roku po tym jak większość mieszkańców przeniosło się do portowego miasta. Podobny los spotkał osady Lethrá, Gherá, i Panó Méri.

Zamki

Za czasów Joannitów na wyspie powstało kilka zamków które obecnie są jedną z głównych atrakcji turystyczny. Oto lokalizacja ich:

Megálo Chorió
Mesariá
Mikró Chorió
Agrosikiá
Stavroú Lámbrou

[edytuj] Bibliografia

Ruiny na wyspie

Masseti (2001). "Did endemic dwarf elephants survive on Mediterranean islands up to protohistorical times?". Atti Congresso Internazionale “La Terra degli elefanti”, CNR Roma 46-52: 402–406
Anthon, Charles (1853). A Manual of Greek Literature from the Earliest Authentic Periods to the Close of Byzantine Era. Harper & Brothers