Toksoplazmoza

Z Wikipedii

	Toksoplazmoza
(toxoplasmosis)
ICD-10:	B58
B58.0 Okulopatia toksoplazmozowa
B58.1 Toksoplazmozowe zapalenie wątroby (K77.0*)
B58.2 Toksoplazmozowe zapalenie opon mózgowych i mózgu (G05.2*)
B58.3 Toksoplazmoza płucna (J17.3*)
B58.4 {{{X.4}}}
B58.5 {{{X.5}}}
B58.6 {{{X.6}}}
B58.7 {{{X.7}}}
B58.8 Toksoplazmoza z zajęciem innych narządów
B58.9 Toksoplazmoza, nie określona

Toksoplazmoza (łac. toxoplasmosis, ang. toxoplasmosis) – pasożytnicza choroba ludzi i zwierząt spowodowana zarażeniem pierwotniakiem Toxoplasma gondii.
Żywicielem ostatecznym są koty domowe i niektóre kotowate. Żywicielem pośrednim zaś wszystkie ssaki łącznie z człowiekiem oraz ptaki.

Spis treści 1 Etiologia 2 Objawy toksoplazmozy u zwierząt 3 Objawy toksoplazmozy u ludzi 4 Toksoplazmoza wrodzona 5 Osoby z osłabioną odpornością 6 Źródła zarażenia 7 Leczenie 8 Zobacz też 9 Bibliografia 10 Linki zewnętrzne

[edytuj] Etiologia

Główną drogą zarażeń jest spożycie surowego lub niedogotowanego mięsa zawierającego cysty z bradyzoitami T. gondii.

Zarażenie jest również możliwe podczas zjadania pokarmu zanieczyszczonego kałem, moczem lub śliną zwierząt chorych na toksoplazmozę, w których to wydalinach i wydzielinach znajdują się trofozoity T. gondii. Możliwe jest również zarażenie drogą kropelkową oraz zarażenie śródmaciczne i poprzez transplantacje.

Koty jako żywiciel ostateczny wraz z kałem wydalają do środowiska oocysty, które są odporne na szkodliwe czynniki środowiska zewnętrznego. Oocysty mogą stanowić źródło inwazji dla zwierząt, ptaków i człowieka.

[edytuj] Objawy toksoplazmozy u zwierząt

• Świnie - przebieg toksoplazmozy jest z reguły bezobjawowy.
• Szczury - u szczura zarażonego toksoplazmozą można zauważyć m.in. stępienie lub utratę wrodzonego strachu przed niebezpiecznymi dla niego drapieżnikami, np. kotem.

[edytuj] Objawy toksoplazmozy u ludzi

Można wyróżnić kilka typów toksoplazmozy:

• ze względu na sposób zarażenia: nabytą lub wrodzoną
• ze względu na występujące objawy: objawową lub utajoną.

Drogi zarażenia: toksoplazmoza nabyta - spożywanie surowego lub niedogotowanego mięsa, nieprzegotowanego mleka, niemytych owoców z ogrodu, po którym chodzą zarażone zwierzęta; toksoplazmoza wrodzona - przejście pasożyta na płód przez łożysko.

Świeże zarażenie u osoby z prawidłową odpornością jest zazwyczaj bezobjawowe.

[edytuj] Toksoplazmoza wrodzona

W postaci wrodzonej objawy zależą od zaawansowania ciąży w chwili zakażenia matki. Wynika stąd ich zróżnicowanie. Charakterystyczna triada objawów tzw. triada Sabina i Pinkertona, do której należą małogłowie i (lub) wodogłowie, zapalenie siatkówki oraz naczyniówki, a także zwapnienia śródmózgowe występuje w ok. 30% przypadków. Towarzyszy jej często znacznego stopnia opóźnienie rozwoju umysłowego. Innymi objawami wrodzonej toksoplazmozy są: hipotrofia, hepatomegalia, splenomegalia, małopłytkowość, powiększenie węzłów chłonnych, zapalenie mięśnia sercowego, małoocze, agenezja gałki ocznej.

W celu rozpoznania choroby stosuje się serologiczne - oznaczanie miana przeciwciał. U kobiet planujących ciążę zaleca się oznaczenie miana przeciwciał przeciwtoksoplazmozowych klasy IgM i IgG. Ciężarne ujemne serologicznie powinny powtarzać badania co 6 tygodni (minimum raz na trymestr).

[edytuj] Osoby z osłabioną odpornością

Postać ostra i/lub reaktywacja zarażenia przewlekłego u ludzi z osłabionym układem odpornościowym (w przebiegu AIDS, poddawanych imunosupresji m.in. po przeszczepach) może stanowić zagrożenie dla życia. Istnieje skuteczne leczenie (sulfonamidy, antybiotyki) trwające kilka tygodni.

Na terenie Polski w 2002 wystąpiły 652 przypadki, z czego 21 wrodzonych^[1].

[edytuj] Źródła zarażenia

Głównym źródłem zarażenia kotów jest polowanie na drobne gryzonie (i oczywiście ich zjadanie). Ograniczenie swobody kota poza domem zapobiega przenoszeniu się infekcji z innych zwierząt, co znowu chroni nas przed infekcją.

W obecnym stanie badań wynika, że główną przyczyną (70%) jest surowe lub niedogotowane mięso. Wstępnie badającym od 10 lat udało się ustalić, że po zamrożeniu go głęboko lub "gotowaniu" powyżej 20 minut w temp. 60 stopni Celsjusza pierwotniak zanika.

[edytuj] Leczenie

W leczeniu toksoplazmozy stosuje się pirymetaminę i sulfadiazynę. U ciężarnych zastosowanie znajduje spiramycyna.

[edytuj] Zobacz też

• Zespół TORCH

[edytuj] Bibliografia

• Inwazje i choroby pasożytnicze. W: Zbigniew Pawłowski: Choroby zakaźne i pasożytnicze. Zdzisław Dziubek (red.). Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2003, ss. 445-453. ISBN 83-200-2748-9. 

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Toxoplasmosis. CDC Division of Parasitic Diseases. [dostęp 13 października 2007].