Splenomegalia
Z Wikipedii
Powiększenie śledziony, gdzie indziej niesklasyfikowane | |
ICD-10: |
R16.1
|
R16.1.0 {{{X.0}}} |
|
R16.1.1 {{{X.1}}} | |
R16.1.2 {{{X.2}}} | |
R16.1.3 {{{X.3}}} | |
R16.1.4 {{{X.4}}} | |
R16.1.5 {{{X.5}}} | |
R16.1.6 {{{X.6}}} | |
R16.1.7 {{{X.7}}} | |
R16.1.8 {{{X.8}}} | |
R16.1.9 {{{X.9}}} |
Splenomegalia (ang. splenomegaly) – powiększenie śledziony, zwykle w przebiegu różnych chorób układowych. Splenomegalia określa powiększenie masy narządu ponad 350 g. Splenomegalia prowadzi często do hipersplenizmu. Część przypadków powiększenia śledziony przebiega z równoczesnym powiększeniem wątroby (hepatomegalią); sytuację taką określa się jako hepatosplenomegalia.
Spis treści |
[edytuj] Etiologia
Przyczyny powiększenia śledziony są bardzo zróżnicowane, ale na ogół są to choroby układowe, a nie ograniczone do śledziony.
Przyczyny powiększenia śledziony ze względu na typ czynnika wywołującego dzieli się następująco:
- Choroby zakaźne
- malaria
- schistosomatoza wątrobowa (wtórnie)
- lejszmanioza
- echinokokoza wątroby (wtórnie)
- trypanosomoza
- histoplazmoza
- gruźlica
- jersinioza
- bruceloza
- borelioza
- ehrlichioza
- leptospirozy
- kiła
- dur powrotny
- dur brzuszny
- wąglik
- tularemia
- AIDS
- ornitoza
- różyczka
- wirusowe zapalenia wątroby
- mononukleoza zakaźna
- cytomegalia
- opryszczka noworodków
- Niedokrwistości hemolityczne wrodzone i nabyte
- Zespoły mieloproliferacyjne
- Choroby limfoproliferacyjne
- Białaczka włochatokomórkowa
- Chłoniak śledzionowy
- Przewlekła białaczka limfatyczna
- Ostre białaczki
- Choroby spichrzeniowe
- Choroba Gauchera
- Choroba Niemanna-Picka
- Mukopolisacharydozy
- Skrobiawica pierwotna i wtórna
- Nadciśnienie wrotne
- Marskość wątroby
- Zespół Budda-Chiariego
- Patologie żyły wrotnej (zakrzepica, zwężenie, jamistość, ucisk)
- Patologie żyły śledzionowej (zakrzepica, ucisk, tętniak, ucisk)
- Choroby autoimmunologiczne i układowe
- Reumatoidalne zapalenie stawów, zespół Felty'ego
- Toczeń rumieniowaty układowy
- Małopłytkowość autoimmunologiczna
- Reakcje polekowe
- Sarkoidoza
- Inne
- Bąblowica śledziony
- Torbiel wrodzona
- Torbiel pourazowa
- Torbiel pozawałowa śledziony
- Ropień śledziony
- Przerzuty nowotworowe do śledziony
- Nowotwory pierwotne śledziony.
[edytuj] Objawy i przebieg
Można je podzielić ze względu na wielkość powiększenia śledziony, jakie wywołują: masywne, umiarkowane bądź niewielkie[1]. Podział splenomegalii ze względu na stopień powiększenia śledziony:
- Masywne powiększenie śledziony (powyżej 1000 g)
- Przewlekłe procesy mieloproliferacyjne (przewlekła białaczka szpikowa, metaplazja szpikowa z mielofibrozą)
- Przewlekła białaczka limfatyczna
- Białaczka włochatokomórkowa
- Chłoniaki
- Malaria
- Choroba Gauchera
- Pierwotne nowotwory śledziony
- Sarkoidoza
- Czerwienica prawdziwa
- Umiarkowane powiększenie śledziony (500-1000 g)
- Przewlekły zastój krwi (nadciśnienie wrotne, niedrożność żyły śledzionowej)
- Ostre białaczki
- Dziedziczna sferocytoza
- Ostra talasemia
- Niedokrwistość hemolityczna na tle autoimmunologicznym
- Amyloidoza śledziony
- Choroba Niemanna-Picka
- Histiocytoza z komórek Langerhansa
- Przewlekłe stany zapalne śledziony
- Choroby zakaźne (gruźlica, dur brzuszny)
- Przerzuty raka lub mięsaka do śledziony
- Sarkoidoza
- Wirusowe zapalenie wątroby
- Nieznaczne powiększenie śledziony (do 500 g)
- Ostre zapalenie śledziony
- Mononukleoza zakaźna
- Choroby przebiegające z wysoką gorączką
[edytuj] Rozpoznanie
Powiększoną śledzionę diagnozuje się w badaniu przedmiotowym opukiwaniem i obmacywaniem. Klinicysta bada pacjenta leżącego na prawym boku lub na plecach i określa, czy śledziona jest ukryta pod lewym łukiem żebrowym, czy też przekracza tę granicę. Jeżeli jest wyczuwalna palpacyjnie poniżej łuku żebrowego, określa się jej wielkość, spoistość i bolesność. Badania obrazowe pozwalają określić dokładnie wielkość i kształt narządu oraz zróżnicować przyczyny macalnego guza w jamie brzusznej w przypadkach niepewnych. W takich przypadkach wykonuje się badanie USG, TK albo MRI.
[edytuj] Klasyfikacja splenomegalii wg WHO
- I° - Śledziona ukryta pod lewym łukiem żebrowym, niemacalna
- II° - Śledziona poniżej lewego łuku żebrowego
- III° - Śledziona sięga do wysokości pępka
- IV° - Śledziona wyczuwalna w połowie odległości między pępkiem a dołem biodrowym lewym
- V° - Narząd wypełnia lewy dół biodrowy
[edytuj] Różnicowanie guza w lewym nadbrzuszu
- Splenomegalia
- Powiększenie lewej nerki
- Guz jelita grubego
- Guz trzustki, torbiel ogona trzustki
- Powiększenie lewego płata wątroby.
[edytuj] Bibliografia
- Choroby wewnętrzne. Przyczyny, rozpoznanie i leczenie, tom II. Andrzej Szczeklik (red.). Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2005, ss. 1402-1403. ISBN 83-7430-031-0.
- V. Kumar, R. Cotrani, S. Robbins Patologia Robbinsa Urban&Partner 2005 ISBN 978-83-89581-92-1
- Gerd Herold i współautorzy Medycyna wewnętrzna. Repetytorium dla studentów i lekarzy wyd. IV PZWL 2005 ISBN 83-200-3380-2
- Grover SA, Barkun AN, Sackett DL. The rational clinical examination. Does this patient have splenomegaly?. JAMA. 270, 18, 2218-21. 1993. PMID 8411607.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Artykuł w eMedicine (en)