Traszka zwyczajna

Z Wikipedii

Traszka zwyczajna

Systematyka

Lissotriton

traszka zwyczajna

Nazwa systematyczna

Lissotriton vulgaris

(L., 1758)

Status ochronny

Kategoria zagrożenia (CzKGZ)
EX	EW	CR	EN	VU	NT	LC

Kategoria: niższego ryzyka

Systematyka w Wikispecies

Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Traszka zwyczajna (Lissotriton vulgaris) – gatunek płaza z rodziny salamandrowatych.

[edytuj] Opis gatunku

[edytuj] Wielkość

Długość ciała osobników dorosłych; u samców 4,1cm–11 cm, u samic 4,1cm–10 cm. Masa ciała od 0,9g–4,6 g.

[edytuj] Wygląd

Ciało cylindryczne, wydłużone i słabo umięśnione. Głowa mała, wąska i wysklepiona, na jej grzbiecie występują 3 podłużne, niegłębokie bruzdy, szyja słabo zaznaczona. Uzębienie występuje zarówno w szczęce, jak i w żuchwie. Oczy małe, z okrągłymi źrenicami o złocistych tęczówkach. Brak fałdu podgardzielowego. Ogon łagodnie zwężający się ku końcowi, zakończony wyraźnym szpicem. Przez środek grzbietu u obu płci biegnie wzdłuż ciała niski fałd skórny. Kończyny drobne, cienkie z palcami bez błon pływnych i modzeli. U samicy skóra chropowata, u samca gładka. Przez lupę można w skórze zobaczyć otwory podobne do linii bocznej ryb. Otwór kloakalny ma kształty podłużnej szpary. Ubarwienie ma brązowo żółte.

[edytuj] Ubarwienie

W okresie przebywania na lądzie ubarwienie niepozorne. U samców grzbietowa powierzchnia jest zwykle plamista i ma kolor ciemnobrązowy, u samicy jest jednolicie jasnobrązowa. Brzuszna powierzchnia u obu płci ma jasnokremową barwę z biegnącym przez środek brzucha pasmem, które u samicy ma żółtoczerwony kolor, u samca zaś jest bardziej jaskrawe, czerwone.

[edytuj] Występowanie

Jest to najbardziej pospolity gatunek wśród wszystkich traszek w Europie. Jest rozpowszechniona w Europie Środkowej, Wschodniej i Północnej, na większej części Półwyspu Skandynawskiego. Występuje też na znacznych połaciach Środkowej Azji, aż po Syberię. Spotyka się ją głównie na nizinach, rzadziej w górach, gdzie dochodzi do wysokości 1500 m n. p. m.

Zasięg występowania traszki zwyczajnej

[edytuj] Tryb życia

Jest gatunkiem ziemno-wodnym. W okresie godowym przebywa w wodzie. Wykazuje wówczas aktywność przez całą dobę, szczególnie zaś podczas ciepłych, słonecznych dni. Doskonale pływa za pomocą ogona posiadającego płetwę ogonową. Odżywia się w tym czasie drobnymi zwierzętami wodnymi; larwami owadów, chruścikami, drobnymi skorupiakami. Zjada również kijanki innych płazów i ich jaja. Po zakończeniu godów wychodzi na ląd. Jej środowiskiem życia stają się wówczas łąki, zarośla nadrzeczne, lasy mieszane i liściaste, pola uprawne, parki itp. Podczas przebywania na lądzie żeruje w nocy, w dzień ukrywa się pod kamieniami, kłodami drzew, w jamach ziemnych i innych kryjówkach. W dzień wychodzi na żerowanie jedynie podczas deszczu. Odżywia się dżdżownicami, ślimakami bezskorupowymi, pająkami, owadami. Na lądzie porusza się wolno, nie jest w stanie uciec drapieżnikom. Jedyną jej obrona są skórne gruczoły jadowe, wytwarzające wydzielinę o silnym, nieprzyjemnym zapachu stęchlizny i piekącym smaku. Na zimę zapada w sen zimowy. Przeważnie zimuje na lądzie, w pobliżu zbiorników wodnych, wciskając się do różnych nor i jam ziemnych, piwnic, do mchu i ściółki leśnej. Zwykle zimuje gromadnie, czasami wspólnie z innymi gatunkami płazów. Te traszki, którym nie uda się znaleźć odpowiedniego miejsca do zimowania, giną w zimie wskutek zamarznięcia.

[edytuj] Gody

Dymorfizm płciowy jest wyraźnie zaznaczony. Fałd skórny na grzbiecie ciała u samca jest lepiej rozwinięty i na krawędziach jest delikatnie ząbkowany. Samiec ma szczuplejszy tułów i ciemniejsze ubarwienie. Wyraźne różnice między płciami, słabo zaznaczone w czasie przebywania traszek na lądzie, wyraźnie się zwiększają w czasie pory godowej, gdy traszki przebywają w wodzie. Głównym elementem szaty godowej samca jest ciągnący się nieprzerwanie od głowy do ogona grzebień, którego wysokość dochodzi do 10 mm. Brak w nim przerwy, takiej, jak u traszki grzebieniastej. Jego krawędź jest falisto ząbkowana. Na palcach tylnych nóg wyrastają mu płatki skórne, podobne do błon pływnych. Wargi kloakalne nabrzmiewają. Brzuszna powierzchnia ciała przyjmuje zabarwienie jasnożółte, a całe ciało, również grzebień godowy, pokrywa się plamami. Plamy te na brzuchu są zwykle czarne, na grzbiecie i grzebieniu występują plamy ciemne i srebrzystobłękitne. Również samice przyjmują szatę godową, ale nie jest ona tak wyrazista, jak u samców. Traszka zwyczajna odbywa aktywne gody nawet w wodzie o bardzo niskiej temperaturze, często nie przekraczającej 4 stopnie Celsjusza, co wyróżnia ją od innych krajowych płazów. Obserwowano traszki zwyczajne godujące już w połowie lutego, zwykle jednak ma to miejsce w miesiącach marzec - maj. Czasami, przy niekorzystnych warunkach okres godowy przedłuża się do czerwca. W czasie wiosennego poszukiwania miejsca na gody i złożenie jaj, odbywa wędrówki nie tylko nocą, ale również w dzień. Zapłodnienie jest wewnętrzne, za pomocą spermatofora. Poprzedzone jest to tokami, podczas których samiec wykonuje w obecności samicy ciąg charakterystycznych zachowań, zmierzających do podjęcia spermatoforu przez samicę.

[edytuj] Rozród

Samica składa jaja pojedynczo, zawijając je w liście roślin wodnych. W niekorzystnych warunkach samica może przetrzymywać przez jakiś czas jaja w jajowodzie. Liczba jaj składanych przez 1 samicę waha się od kilkudziesięciu do 100 szt. Z jaj tych po 7–14 dniach wylęgają się larwy, które przebywają w wodzie, poruszając się za pomocą ogona (larwa limnofilna). Oddychają skrzelami. Odżywiają się drobnymi organizmami wodnymi. Są bardzo żarłoczne i drapieżne. Gdy osiągną długość ciała ok. 4 cm, przeobrażają się się w dorosłą postać. Najczęściej następuje to w miesiącach czerwiec - lipiec, w niekorzystnych warunkach okres ten przedłuża się nawet do późnej jesieni. Po przeobrażeniu młode traszki wychodzą na ląd, przez jakiś czas przebywając w pobliżu zbiorników wodnych.

[edytuj] Ochrona

W Polsce podlega ścisłej ochronie.

[edytuj] Zobacz też

[edytuj] Bibliografia

Włodzimierz Juszczyk: Płazy i gady krajowe. Warszawa: PWN, 1974.

Kategoria: Płazy ogoniaste

We provide Linux to the World