Trzetrzewina

Z Wikipedii

Współrzędne: 49°37'37" N 20°35'45" E49.6269444 20.5958333 (Trzetrzewina)


Trzetrzewina
Województwo	małopolskie
Powiat	nowosądecki
Gmina	Chełmiec
Sołtys	Marian Lorek
Położenie	49° 37' 37'' N 20° 35' 45'' E
Liczba mieszkańców (2004) • liczba ludności	1670
Strefa numeracyjna (do 2005)	18
Kod pocztowy	33-395
Tablice rejestracyjne	KNS
Położenie wsi
Położenie na mapie Polski Trzetrzewina

Trzetrzewina – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim, w gminie Chełmiec. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego. Wieś liczy 1670 mieszkańców (30 czerwca 2004).

Wieś leży we wschodniej części Beskidu Wyspowego, przy drodze krajowej 28 . Wieś podzielona jest na przysiółki: Łysa Góra, Sołtystwo, Bołdoniec. Przez wieś płynie potok Niskówka, który wpada do rzeki Dunajec. We wsi siedzibę ma Zespół Szkół, koścół parafialny. Działa tutaj również firma handlująca cytrusami.

[edytuj] Historia

Trzetrzewina została założona w listopadzie 1353 roku przez Kazimierza Wielkiego. Powstała na zrębie królewskiego lasu Cietrzewina nad rzeką Niskówką, który swą nazwę zawdzięczał gnieżdżącym się tutaj ptakom cietrzewi. Pierwszymi osadnikami byli bracia Domasław i Piotr. Każdy z osadników otrzymał na własność 35 morgów ziemi oraz prawo do wypasania bydła na wspólnym pastwisku zwanym Skotnica. W 1 września 1887 otwarto we wsi Szkołę Ludową.

"W imię Boże, My Kazimierz z Bożej łaski, Król Polski, podajemy do publicznej wiadomości wszystkim obecnym i przyszłym, którzy to pismo oglądać będą, że mając gorące pragnienie, aby ziemie naszego Królestwa przyniosły lepsze i bogatsze plony, oddajemy i potwierdzamy w wieczystą posiadłość Domosławowi i Piotrowi rodzonym braciom i ich prawym następcom Nasz las zwany powszechnie Cietrzewina na wyrąb drzewa, potrzebnego do zbudowania 25 osiedli. W tej wiosce oddajemy Domosławowi i Piotrowi i ich prawym następcom sołectwo z dwoma wolnymi osiedlami (...) i młyn, który może być założony na rzece Niskówce, podobnie jak i samą wieś, którą zbudują z obydwu stron rzeki. Wieś ma być założona na prawie niemieckim. Przywilej spisano i nadano w Nowym Sączu w oktawę św. Macina (19 XI) chwalebnego biskupa w roku tysiąc trzysta pięćdziesiątym trzecim w obecności świadków" - oto fragment przetłumaczonego z łaciny wierzytelnego odpisu dokumentu lokacyjnego wsi Trzetrzewiny, sporządzonego przez notariusza w Nowym Sączu w roku 1611 i znajdującego się z Archiwum Diecezjalnym w Tarnowie. Jasno z niego wynika, że wieś powstała na surowym korzeniu w 1353 roku za Kazimierza Wielkiego,a osadnikami byli ponad wszelka wątpliwość Słowianie, Polacy. Tatarów w tych stronach widziano 90 lat wcześniej kiedy na miejscu Trzetrzewiny szumiał nieprzebyty bór (istniała pogłoska, legenda że w żyłach mieszkańców Trzetrzewiny płynie tatarska krew, lecz bajka o tatarach nie ma nawet pozoru prawdy a dowodzili tego Szczęsny Morawski autor pomnikowego dzieła pt. " Sądecczyzna" [Kraków 1863], znakomity dziejopis Sądecczyzny ks. Jan Sygański oraz ks. prof. Bolesław Kumor zasłużony historyk kościoła, który prace magisterską poświęcił parafii Trzetrzewina).W Archiwum Diecezjalnym znajduje się także oryginalny dokument wystawiony przez Stefana Batorego 30 sierpnia 1585 roku w Niepołomicach, na mocy którego sołtys Trzetrzewiny, Zygmunt Mazur otrzymał łan ziemi wolny od wszelkich ciężarów za to, że podczas moskiewskiej wyprawy wybitnie się odznaczył. Szczęsny Morawski pisze, że w roku 1655 siedzi na sołectwie w Trzetrzewinie Jędrzej Sędzimir "dorodny, gadatliwy i zawołany jeździec. Walczył w wojskach Jana Kazimierza koło Bochni i Żywca, gdzie został ranny. Za przykładem sołtysa i chłopi trzetrzewińscy wzięli udział w wyzwalaniu ziemi sądeckiej z zalewu szwedzkiego". Z Trzetrzewiny pochodził generał brygady Michał Gałązka, legionista, bohater wojny bolszewickiej, dowódca artylerii Armii "Modlin" we wrześniu 1939 r. i 5 Kresowej DP w Iraku, który od kilku lat patronuje miejscowej podstawówce. W lasach trzetrzewiańskich niemcy dokonywali egzakucji sądeckich patriotów, zaś w Biegonicach rostrzelano w lipcu 1941 r. ks. Józefa Bardla, proboszcza Trzerzewiny. Ludność tej wsi wyróżniała sie zawsze odwagą, podszytą niewątpliwą czupularnością, solidarnością i lokalnym patriotyzmem, ale też pracowitością i przedsiębiorczością. Trztrzewina wydała spośród siebie wielu nauczycieli, profesorów, inżynierów, techników, oficerów i księży. w roku 1911 ks. prałat Roman Mazur wybudował kościół pw. MB Pocieszenia.

Na podstawie artykułu Henryka Szewczyka, który ukazał się w Gazecie Krakowskiej dnia 22 września 2000 roku.