Świniarsko

Z Wikipedii

Współrzędne: 49°36'18" N 20°39'12" E49.605 20.6533333 (Świniarsko)


Świniarsko
Województwo	małopolskie
Powiat	nowosądecki
Gmina	Chełmiec
Sołtys	Antoni Drzyzga
Położenie	49° 36' 18'' N 20° 39' 12'' E
Liczba mieszkańców (2005) • liczba ludności	2416
Strefa numeracyjna (do 2005)	18
Kod pocztowy	33-395
Tablice rejestracyjne	KNS
Położenie wsi
Położenie na mapie Polski Świniarsko

Kościół

Świniarsko – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim, w gminie Chełmiec. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego. Wieś liczy 2416 mieszkańców (30 czerwca 2004).

Świniarsko leży w Kotlinie Sądeckiej, na lewym brzegu Dunajca, u ujścia potoku Niskówka.

Na terenie wsi działają dwa sołectwa: położone na południu sołectwo Świniarsko, liczące 1639 mieszkańców oraz sołectwo Mała Wieś - 777 mieszkańców. Poandto wieś podzielona jest na kilka przysiółków: Mała Wieś (dawniej osobna wieś zwana Świniarsko Małe), Łazy, Brzegi, Nowe Osiedle, Ulica, Kamieniec, Młyńczyska i Gaj.

W Świniarsku swoje siedzibę ma firma transporotwa oraz mniejsze spółki zajmujące się budownictwem, handlem i księgowością. Od 1947 roku działa tutaj piłkarski Ludowy Klub Sportowy Świniarsko, który w sezonie 2005/2006 powrócił do nowosądeckiej klasy okręgowej.

[edytuj] Historia

Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z 1225 r., kiedy to papież Honoriusz III potwierdził dokument biskupa krakowskiego Wincentego, mówiący o nadaniu dziesięciny ze Świniarska, klasztorowi w Miechowie. W 1257 r. wieś została zapisana Kindze przez jej męża Bolesława Wstydliwego. W tym okresie musiał nastąpić podział Świniarska na dwie części Świniarsko Major (Świniarsko Duże, Większe, Wielkie) oraz Świniarsko Minor (Świniarsko Małe - dzisiejsza Mała Wieś).

W tym czasie w niewyjaśnionych okolicznościach Świniarsko Większe znajduje się w rękach scholastyka, a później kanonika krakowskiego Wysza, który w swoim testamencie z 1280 r. zapisał on Świniarsko oraz należącą do niego Muszynę biskupstwu krakowskiemu. Akt ten zakwestionowała jego bratanica Bogusława wraz ze swym mężem Mironiegiem, zgłaszając swe prawa do Świniarska. Spór rozstrzygnął się w 1288 r., kiedy zawarty został układ z biskupem krakowskim Pawłem z Przemankowa, zatwierdzony przez Leszka Czarnego. Od tego momentu wieś należała do biskupów krakowskich.

Świniarsko Mniejsze w 1280 r. przeszło na własność klasztoru klarysek starosądeckich, co potwierdził papież Marcin V bullą z 5 lipca 1283.

W 1655 r. tutejsi chłopi wchodząc w skład oddziału starosty Konstantego Lubomirskiego, przyczynili się do oswobodzenia Nowego Sącza z rąk szwedzkich.

7 września 1939 wieś została zajęta przez wojska niemieckie. Wówczas doszło do walk z oddziałami polskimi, w wyniku których, zginął niemiecki oficer. W odwecie Niemcy rozstrzelali 18 mieszkańców i spalili 26 gospodarstw. Była to pierwsza wieś spacyfikowana na Ziemi Sądeckiej. W czasie II wojny światowej Świniarsko było wsią karną. W styczniu 1945 Armia Czerwona stoczyła walkę z Niemcami, w której Świniarsko zostało częściowo spalone. 21 września 1986 na pamiątkę męczeństwa mieszkańców wsi, Świniarsko zostało odznaczone Krzyżem Grunwaldu III klasy.

[edytuj] Zabytki

Stary kościół został przeniesiony w 1958 roku ze Stadeł. Wzniesiony w 1786 roku przez starosądeckie Klaryski. Pod koniec XVIII wieku zamieniono go na zbór ewangelicki, w czasie rozbiorów służył mieszkającym tu niemieckim osadnikom. 10 maja 2003 roku część kościoła zniszczył pożar wywołany przez uderzenie pioruna. Jest to budowla drewniana, konstrukcji zrębowej, z wieżą na słup. Nakrycie wieży namiotowe z ciężką latarnią o cebulastym hełmie. Kościół posiada dwie kondygnacje okien w kształcie leżących prostokątów. Wewnątrz kościoła znajduje się renesansowy ołtarz z XVI - XVII wieku, ambona z końca XVIII wieku i chrzcielnica o tradycjach barokowych z końca XVIII wieku. Obok kościoła znajduje się murowana kapliczka z 1676 roku, o dwóch kondygnacjach, z których górna jest w formie arkady. W arkadzie znajduje się barokowy posąg Chrystusa. Z kapliczką związana jest legenda o Świniarze.