Vajnory
Z Wikipedii
Współrzędne: 48°12' N 17°12' E
Vajnory | |||
|
|||
Państwo | Słowacja | ||
Powiat | Bratysława III | ||
Starosta | Ján Mrva | ||
Powierzchnia | 13,53 km² | ||
Położenie | 48°12' N 17°12' E |
||
Wysokość | 130-133 m n.p.m. | ||
Populacja (2005) • liczba ludności • gęstość |
4331 311 os./km² |
||
Tablice rejestracyjne | BA, BL | ||
Położenie na mapie kraju |
|||
Położenie na mapie Bratysławy |
Vajnory (niem. Weinern, węg. Pozsonyszől[l]ős, dawniej Prácsa) - niewielka dzielnica Bratysławy, dawniej osobna wioska, położona na północny-wschód od centrum miasta, w powiecie Bratysława III. Rozciąga się na skraju Małych Karpat. Jeden z bardziej znanych na Słowacji ośrodków winiarskich z bogatą historią i kulturą ludową, zabytkowym centrum.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Pierwsi ludzie pojawili się na terenie Vajnor już w młodszej epoce żelaza. Z późniejszego okresu badania archeologiczne odkryły m.in. groby, które pozostały po niezachowanej awarsko-słowiańskiej osadzie. Podczas państwowości Wielkich Moraw istniały prawdopodobnie dwie osady - Prača i Dvorník - mieszkańcy pierwszej służyli miejscowym feudałom i dostarczali im wino, a w drugiej mieszkali zbrojmistrze oraz wojownicy. Potem powstała na tym terenie wioska, która także pełniła role służebne wobec zamku w Bratysławie, będąc jednymz głównych dostarczycieli wina. Pierwsza pisemna wzmianka pochodzi z roku 1237 i wspomina o miejscowości Prača (czasem spotykano również Pračany - węgierska forma to Prácsa).
Od 1307, kiedy wieś stała się własnością cysterskiego klasztoru w Heiligenkreuz, zaczęto używać niemieckiej nazwy Weinern, nawiązującej do głównego zajęcia mieszkańców - uprawy winogron i produkcji wina. W późniejszych wiekach z tej nazwy powstała współczesna nazwa - "Vajnory".
W 1525 Vajnory zostały odkupione z powrotem przez miasto i zostały jego majątkiem. Dopiero w 1851, po zniesieniu poddaństwa, stały się samodzielną wsią. Pozostawały nią do 1946, kiedy włączono je w granice administracyjne Bratysławy, a w 1990 stały się osobną dzielnicą.
W 1919 w Vajnorach powstało pierwsze na Słowacji lotnisko - Vajnorské letisko, początkowo wojskowe, od 1923 posiadające połączenie lotnicze z Pragą. W 1927 ruszył na nim pierwszy słowacki aeroklub, a od 1930 kursy dla pilotów. Zamknięto je w 2006, ale niedaleko pozostaje inne lotnisko - port lotniczy im. Milana Rastislava Štefánika.
W dzielnicy znajduje się stacja kolejowa Bratislava-Vajnory.
[edytuj] Zabytki
- centrum Vajnor, ogłoszone w 1992 narodową pamiątką kultury,
- kościół św. Władysława z końca XIII wieku, pierwotnie poświęcony Maryi Pannie. Wyposażenie w większości późniejsze, głównie z XIX wieku. W 1941 w kościele znaleziono drewnianą rzeźbę Madonny z XIV wieku (Vajnorská Madonna), która obecnie znajduje się w Muzeum Miejskim w Bratysławie, a kopia w urzędzie gminy,
- rzeźba św. Floriana z 1832 - narodowa pamiątka kultury,
- Dom Ludowy z XIX wieku z wystawą prezentującą miejscowe tradycje ludowe, historię miejscowości oraz życie mieszkańców w przeszłości.
[edytuj] Herb i flaga
Już w XVI wieku osada posiadała własny herb, przedstawiony na pieczęci - widniała na niej kiść winogron, winiarski nóż wraz z dwiema różyczkami oraz napis SIG: DES. RICHTER. V. WEINER (pieczęć wójta [miejscowości] Weiner). W 1628 w pieczęci pojawiła się postać św. Władysława, związana z miejscowym kościołem i napis SIGILLVM: PRACHENSE 1.6.2.8. Ponieważ napis na okole był gotycki, prawdopodobnie jej wzór mógł powstać już w średniowieczu[1].
W 1992, tworząc herb dzielnicy, nawiązano do herbu z XV wieku. Winogrono, nóż oraz dwie złote róże umieszczono na czerwonym tle.
Flaga Vajnor składa się z czterech poziomych pasów - czerwonego (2/6), białego (1/6), żółtego (1/6) i ponownie czerwonego (2/6).
[edytuj] Link zewnętrzny
Przypisy
- ↑ O herbie dzielnicy (sk)
Powiaty: Bratysława I • Bratysława II • Bratysława III • Bratysława IV • Bratysława V
Dzielnice i osiedla: Čunovo (V) • Devín (IV) • Devínska Nová Ves (IV) • Dúbravka (IV) • Jarovce (V) • Karlova Ves (IV) • Lamač (IV) • Nové Mesto (III) • Petržalka (V) • Podunajské Biskupice (II) • Rača (III) • Rusovce (V) • Ružinov (II) • Staré Mesto (I) • Vajnory (III) • Vrakuňa (II) • Záhorská Bystrica (IV)