Węgrzce (województwo małopolskie)

Z Wikipedii


Węgrzce
Województwo	małopolskie
Powiat	krakowski
Gmina	Zielonki
Sołtys	Augustyn Jach
Powierzchnia	4,62 km²
Położenie	50° 07' 12'' N 19° 58' 10'' E
Liczba mieszkańców • liczba ludności • gęstość	1400 303,0 os./km²
Strefa numeracyjna (do 2005)	12
Kod pocztowy	32-086
Tablice rejestracyjne	KRA
Położenie na mapie Polski Węgrzce
Strona internetowa wsi

Węgrzce – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Zielonki. Leży na północ od Krakowa, przy drodze do Warszawy. Stanisław Wyspiański spędził tu ostatnie 15 miesięcy życia.

[edytuj] Historia

Na terenie dzisiejszych Węgrzec odkryte zostały groby szkieletowe, czyli pochówki zmarłych w pozycji skurczowej wraz z narzędziami codziennego użytku. Mogiły datuje się na 2500 - 1700 rok p.n.e. Jest to dowód na istnienie w Węgrzcach osadnictwa czasów neolitu.
Wieś Węgrzce powstała za panowania Bolesława Krzywoustego (1102-1138)
1350 - pierwsza wzmianka o wsi Węgrzce. Nosiła wówczas nazwę Vangerce i była prawdopodobnie zamieszkana była przez Węgrów.
1440 - dzisiejsze Węgrzce otrzymują przywilej lokacyjny.
1490 - nazwa wsi brzmi już Wągercze.
1581 - kolejna nazwa: Wękrcze
1887 - budowa Węgrzeckiego fortu GHW 47a.
1906-07 - Stanisław Wyspiański mieszka w Węgrzcach. Późnym latem 1906 roku Wyspiański zakupił w Węgrzcach okazały dom, a właściwie małe gospodarstwo, i przeniósł się tam z żoną. W domu tym zorganizował także pracownię. Jednak w tym okresie życia artysta był już bardzo schorowany i z pracowni rzadko korzystał – powstało w niej tylko kilka rysunków. W Węgrzcach artysta napisał, a raczej podyktował, swoje dwa ostatnie dramaty – "Zygmunt August" i "Juliusz II". Latem 1907 r. odbyły się w gospodarstwie Wyspiańskiego głośne dożynki z udziałem przyjaciół artysty i miejscowych wieśniaków. W połowie listopada Wyspiańskiego przewieziono do szpitala w Krakowie, gdzie 2 tygodnie później zmarł.
1914 - w celu odsłonięcia pola ostrzału fortu zabudowa Węgrzec została zrównana z ziemią.
1914 - został rozebrany dom Wyspiańskiego, aby odsłonić pole dla pobliskiej artylerii fortecznej.
1922 - powstanie jednostki straży pożarnej w Węgrzcach
19 stycznia 1945 - wyzwolenie spod okupacji hitlerowskiej.
1969 - w stulecie urodzin Wyspiańskiego, w miejscu jego domu ustawiono kamienny obelisk z tablicą pamiątkową.
1974 - postawienie pamiątkowego obelisku ku czci Stanisława Wyspiańskiego.
W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa krakowskiego.
1976 - utworzenie parafii w Węgrzcach.
1980 - odsłonięcie Pomnika Żołnierzy Armii Radzieckiej i Mieszkańców Poległych w Czasie II Wojny Światowej.

[edytuj] Zabytki

Do obiektów zabytkowych na Wegrzcach można zaliczyć bezstylowy, murowany, budynek podworski franciszkanek z XIX/XX w. oraz pozostałości dawnego parku ze stawami. Dwór wraz z otoczeniem stanowi własność Wojewódzkiej Stacji Doświadczalnej Oceny Odmian, której zadaniem między innymi jest wydawanie opinii, czy badane rośliny posiadają właściwe im cechy, najlepszej jakości. Dworu nie można zwiedzić.
Pomnik ku pamięci żołnierzy Armii Radzieckiej -"Żołnierzom Armii Radzieckiej, poległym w dniach 17-18 stycznia 1945 r. oraz poległym i pomordowanym przez okupantów hitlerowskich mieszkańców gminy, społeczeństwo w 35 rocznice wyzwolenia"
Obelisk na miejscu domu Stanisława Wyspiańskiego -

"Na tym miejscu stał dom, w którym spędził ostatnie miesiące życia wrzesień 1906 - listopad 1907 Stanisław Wyspiański"

Jedną z rzeczy w Węgrzcach, która niewątpliwie zasługuje na uwagę są poaustriackie forty. Wybudowane w połowie XIX wieku przez austriackich zaborców, miały chronić przed ewentualnym atakiem wojsk rosyjskich. Węgrzecki fort GHW 47a Einheitsfort zbudowano w 1887 jako fort artyleryjski, później przebudowano na pancerny. Po wycofaniu się Austriaków, forty Węgrzeckie przejęło wojsko. W chwili obecnej, po zlikwidowaniu tam jednostki wojskowej fort jest własnością Gminy Zielonki.