Władimir Wojnowicz
Z Wikipedii
Władimir Nikołajewicz Wojnowicz, ros. Владимир Войнович, (ur. 26 września 1932 roku w Duszanbe) – prozaik, poeta, malarz rosyjski.
W młodości pracował w kołchozach, na budowach i w wojsku. Debiutował w roku 1958 jako poeta. Sławę i pieniądze przyniosła mu piosenka 14 minut przed startem, która stała się hymnem kosmonautów radzieckich, którą wykonywał na Placu Czerwonym Nikita Chruszczow. W latach 60. opublikował kilka opowieści w konwencji życiowego prawdopodobieństwa, w których przedstawił ludzi młodych i uczciwych, walczących z zakłamaniem i obojętnością otoczenia: Tu mieszkamy (1961), Chcę być uczciwym (1963), Przyjaciele (1967). Utwory te istnieją także w przeróbkach scenicznych dokonanych przez samego autora. W tych latach Wojnowicz pracował również nad utworem swojego życia - satyryczną powieścią Życie i niezwykłe przygody żołnierza Iwana Czonkina, która przez wiele lat była znana w ZSRR jedynie z wydań drugiego obiegu. Pierwsza część tego utworu została opublikowana na Zachodzie w 1969 r., całość w 1975 r., w ZSRR w 1989 r. Wojnowicz stworzył barwną postać prostego żołnierza, literackiego kuzyna Szwejka, jako pierwszy rosyjski pisarz w satyrycznym zwierciadle ukazał Armię Czerwoną w czasie II wojny światowej i wykreował groteskowy obraz Stalina. Dalsze losy Czonkina, Wojnowicz przedstawił w powieści Pretendent do tronu opublikowanej na Zachodzie 1979 r., odsłaniającej dwulicowość całej radzieckiej rzeczywistości. Na emigracji autor wydał również mikropowieść Czapka (1988) będąca satyrą odnoszącą na Związek Pisarzy Radzieckich i panującą w nim reglamentację dóbr.
W 1974 r. Wojnowicza wykluczono ze Związku Pisarzy. W 1980 r. pisarz wyemigrował na Zachód. W 1981 r. decyzją Breżniewa został pozbawiony obywatelstwa radzieckiego, co było rzadką formą represji wobec niepokornych pisarzy radzieckich. Na emigracji napisał szereg opowiadań i felietonów, sztuki teatralne Trybunał (1985) i Fikcyjne małżeństwo (1985, w ZSRR 1990), satyryczną powieść-ostrzeżenie Moskwa 2042 (1986) przedstawiającą wizję przyszłości Rosji, jeśli pieriestrojka skończyłaby się fiaskiem i będącą współczesną antyutopią, w której zawarł m. in. drwinę z Sołżenicyna, w powieści - Sim Simicz Karnawałowicz, jako kandydata na charyzmatycznego przywódcę narodu. Jest także autorem opowieści w tonacji czarnego humoru Drogą korespondencji (1968, opublikowana na Zachodzie w 1973 r., w ZSRR 1989 r.) i ostrej satyry na radziecką nomenklaturę czasów zastoju Iwankiada (1975, opublikowana na Zachodzie w 1976 r., w ZSRR w 1989 r.), zbioru opowiadań i tekstów publicystycznych Antisowietskij Sowietskij Sojuz. Ostatnio ukazała się w Polsce powieść Spiżowa miłość Agłai. Od połowy lat 90. Wojnowicz zajmuje się też malarstwem prymitywnym.
