Władysław Kołaciński
Z Wikipedii
Władysław Kołaciński (ur. 10 marca 1911 r. we wsi Piekary, powiat Piotrków Trybunalski, zm. 8 listopada 1995 r. w USA) – członek Organizacji Wojskowej Stronnictwa Narodowego (późniejszej Narodowej Organizacji Wojskowej), dowódca oddziału partyzanckiego Narodowych Sił Zbrojnych w Kieleckiem, ps. "Żbik"
[edytuj] Biografia
Był synem Wincentego Kołacińskiego, rolnika i Magdaleny z domu Król. Po odbyciu zasadniczej służby wojskowej pracował w cywilnych liniach lotniczych w Rumi. Brał udział w wojnie obronnej 1939 r. w szeregach Lądowej Obrony Wybrzeża (w stopniu starszego bosmana). Około 13 września 1939 r. dostał się do niewoli niemieckiej, z której udało mu się wydostać w październiku lub listopadzie, symulując chorobę serca.
W czerwcu 1940 r. powrócił w rodzinne strony, gdzie w sierpniu wstąpił do Organizacji Wojskowej Stronnictwa Narodowego (późniejszej NOW). We wrześniu został komendantem w gminie Woźniki, a następnie kolejno gminach Parzeniowice i Krzyżanów. Wczesną wiosną 1943 r. przeniósł się z Piekar do Częstochowy w obawie przed aresztowaniem ze strony Niemców. Uzyskał dokumenty na nazwisko Władysław Leszczyński.
Wkrótce – w wyniku rozłamu w NOW na tle scalenia z AK – przeszedł do Narodowych Sił Zbrojnych. Objął funkcję komendanta Akcji Specjalnej powiatu włoszczowskiego NSZ, a następnie Komendy Okręgu VI Częstochowskiego. Brał udział w akcjach w Kielcach, Częstochowie, Koniecpolu, przeprowadzał konfiskaty w majątkach zarządzanych przez Niemców. Według części źródeł brał udział w kwietniu 1943 r. w słynnym napadzie na Bank Emisyjny w Częstochowie. W lipcu 1943 r. został aresztowany przez Gestapo i osadzony w więzieniu w Częstochowie.
23 sierpnia zdołał zbiec z transportu do obozu koncentracyjnego Auschwitz, po czym został przerzucony na obszar powiatu włoszczowskiego. We wrześniu powierzono mu dowództwo oddziału partyzanckiego, drugiego pod względem wielkości i siły po oddziale AK Mieczysława Tarchalskiego ps. "Marcin". Zasłynął z licznych akcji przeciwko Niemcom m.in. w Marianowie, pod Rudką, Antonielowem, Czarnocinem, Olesznem, Kajetanowem, akcji na trasie Kielce - Włoszczowa, na Liegenschafty, np. w Maluszynie, spółdzielnię w Kłomnicach, a także zwalczania pospolitego złodziejstwa i bandytyzmu we wsiach pod Włoszczową.
W czerwcu 1944 r. przybył na koncentrację oddziałów NSZ w pow. opatowskim na Kielecczyźnie, gdzie doszło do utworzenia 204. Pułku Piechoty Ziemi Kieleckiej NSZ. 11 sierpnia została sformowana Brygada Świętokrzyska. W. Kołaciński został mianowany dowódcą jej 4. kompanii I batalionu w 204. pp. Uczestniczył wówczas w wielu akcjach Brygady, wymierzonych zarówno przeciwko Niemcom, jak też komunistycznej partyzantce i sowieckim zrzutkom.
5 stycznia 1945 r. oddzielił się ze swoim oddziałem od reszty sił Brygady w celu zaatakowania posterunku niemieckiego. Rychłe i niespodziewane rozpoczęcie ofensywy sowieckiej na całej szerokości frontu spowodowało, że nie zdążył już dołączyć do macierzystej jednostki. Na początku 1945 r., nie chcąc narażać ludzi, rozwiązał oddział, zamelinował broń, a sam – poszukiwany mocno przez NKWD i UB – przedostał się za granicę do Niemiec do amerykańskiej strefy okupacyjnej. Tam wstąpił do Kompanii Wartowniczych. Następnie przeniósł się do USA, gdzie zmarł w 1995 r.
Jest autorem wspomnień pt. "Między młotem a swastyką".
[edytuj] Kontrowersje
Na Władysławie Kołacińskim ciąży zarzut współpracy z Niemcami. Ustalono, że nawiązał pewne kontakty z komendantem powiatowym żandarmerii niemieckiej z Jędrzejowa, sporny pozostaje zakres tego wpółdziałania. Krytycy W. Kołacińskiego twierdzą, że niemiecka żandarmeria dostała zakaz zwalczania jego oddziału, podrzucała też do lasu broń, amunicję, odzież i żywność, a w zamian pomagał on Niemcom zwalczać komunistyczne podziemie. Przy okazji oddział W. Kołacińskiego miał likwidować nie tylko PPR-owców i AL-owców, ale także członków Batalionów Chłopskich. Po wojnie UB uznała to za koronny dowód świadczący o jego zdradzie i postawie faszystowskiej. Z drugiej strony jego kontakty doprowadziły do zwolnienia z więzień przetrzymywanych jako zakładników kilkudziesięciu chłopów, którzy nie mieli nic wspólnego z partyzantką. Podobnie kontrowersyjny charakter miała jego działalność w ramach Brygady Świętokrzyskiej NSZ, kiedy ponownie zwalczał komunistów i ulegających ich wpływom ludowców. Wspomnienia wydane w książce "Między młotem a swastyką" zawierają wiele niedomówień.
