Władysław Zamoyski (hrabia)
Z Wikipedii
| Władysław Zamoyski | |
 Pomnik hrabiego Władysława Zamoyskiego w Zakopanem |
|
.PNG/120px-Herb_Jelita_(hrabia).PNG) Jelita |
|
| Data urodzenia | 18 listopada 1853 |
| Miejsce urodzenia | Paryż |
| Data śmierci | 3 października 1924 |
| Miejsce śmierci | Kórnik |
| Rodzina | Zamoyscy |
| Rodzice | Władysław Zamoyski Jadwiga z Działyńskich |
Władysław Zamoyski herbu Jelita (ur. 18 listopada 1853 w Paryżu, zm. 3 października 1924 w Kórniku), hrabia, polski działacz społeczny.
Był synem Władysława (generała, polskiego działacza emigracyjnego) i Jadwigi z Działyńskich. Studiował w Paryżu w École polytechnique, służył w wojsku francuskim (doszedł do stopnia podporucznika). Był członkiem francuskiej komisji rządowej na wystawę powszechną w Sydney i w tej roli odbył podróż po Australii i Oceanii, skąd przywiózł bogate zbiory etnograficzne i mineralogiczne. W 1881 objął zapisane mu przez wuja Jana Działyńskiego dobra kórnickie.
Współpracował z matką przy tworzeniu Szkoły Domowej Pracy Kobiet (1882), przeniesionej później z Kórnika do Kuźnic. Był rzecznikiem polskiej własności w Wielkopolsce; w 1885 jako obywatel francuski został objęty tzw. ustawami bismarckowskimi i wraz z matką i siostrą wydalono go. W kolejnych latach działał w Galicji, gdzie m.in. rozprowadzał akcje poznańskiego Banku Ziemskiego. W 1889 z myślą ratowania lasów tatrzańskich nabył dobra zakopiańskie; w sądzie międzynarodowym w Grazu uzyskał w 1902 wyrok włączający okolice Morskiego Oka w granice ziem polskich. Dzięki staraniom Zamoyskiego (i Andrzeja Chramca) powstała linia kolejowa Chabówka-Zakopane i szosa do Zakopanego.
Uczestniczył w pracach emigracji polskiej. Był m.in. prezesem Instytucji Czci i Chleba, członkiem-założycielem Polskiego Towarzystwa Literacko-Artystycznego, współpracownikiem prowadzonego przez siostrę Marię stowarzyszenia pomocy polskim emigrantom we Francji Opieka Polska. W 1920 powrócił do Polski. Nie założył rodziny, majątek wraz z Biblioteką Kórnicką przekazał narodowi polskiemu, tworząc fundację Zakłady Kórnickie.
Źródła:
- Stanisław Potocki, Władysław Zamoyski, w: Wielkopolski Słownik Biograficzny, Warszawa-Poznań 1981
[edytuj] Ciekawostki
Hrabia obiecał sobie, że będzie spał na biurku w swoim gabinecie, do czasu gdy Polska nie odzyska niepodległości.
