Wodorotlenek sodu

Z Wikipedii

Wodorotlenek sodu
Ogólne informacje
Nazwa systematyczna	Wodorotlenek sodu
Inne nazwy	Zasada sodowa Soda kaustyczna
Wzór sumaryczny	NaOH
SMILES	[Na+][O-]
Masa molowa	39,9971 g/mol
Wygląd	białe granulki, pastylki lub płatki
Identyfikacja
Numer CAS	1310-73-2
Właściwości
Gęstość i stan skupienia	2,1 g/cm3 ; stały
Rozpuszczalność w wodzie	1,11 g/cm3 (20°C)
Temperatura topnienia	323 °C (596,15 K)
Temperatura wrzenia	1 390 °C (1 663,15 K)
Zasadowość (pKb)	-2,34
Budowa
Układ krystalograficzny	regularny
Niebezpieczeństwa
Klasyfikacja UE	Treść oznaczeń: C - silnie żrący
NFPA 704	0 3 1
Temperatura zapłonu	niepalny
Temperatura samozapłonu	niepalny
Zwroty ryzyka	R: 35
Zwroty bezpieczeństwa	S: 1/2-26-37/39-45
Podobne związki
Inne aniony	azotan sodu chlorek sodu siarczan sodu tiosiarczan sodu fosforan sodu
Inne kationy	wodorotlenek potasu woda amoniakalna wodorotlenek magnezu wodorotlenek wapnia
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą warunków standardowych (25°C, 1000 hPa)

Wodorotlenek sodu (o wzorze NaOH) to nieorganiczny związek chemiczny, bardzo mocna zasada.

Spis treści 1 Charakterystyka 2 Otrzymywanie 3 Działanie na organizm człowieka 4 Zastosowanie

[edytuj] Charakterystyka

W postaci stałej jest białą substancją o budowie krystalicznej. Ma właściwości higroskopijne, łatwo też łączy się z dwutlenkiem węgla z powietrza (tworząc powłokę węglanu sodu), dlatego należy ją przechowywać w szczelnie zamkniętych naczyniach.

W wodzie rozpuszcza się bardzo dobrze, wydzielając znaczne ilości ciepła i tworząc roztwór bardzo silnie żrącego ługu sodowego. Ciecz jest bezbarwna, bezzapachowa, niepalna. Wodny roztwór reaguje z kwasami, tlenkami niemetali i wodorotlenkami amfoterycznymi, tworząc sole sodowe. Jest śliski w dotyku, powoduje oparzenia. Działa korodująco na metale, szczególnie w obecności wilgoci. Niebezpiecznie reaguje z wieloma substancjami, m.in. glinem, cyrkonem, fosforem, nitrometanem.

[edytuj] Otrzymywanie

• połączenie tlenku sodu z wodą:

Na₂O + H₂O → 2NaOH

• reakcja sodu z wodą (przebiega bardzo gwałtownie, w jej wyniku powstaje gazowy wodór, który może ulec zapłonowi):

2Na + 2H₂O → 2NaOH + H₂↑
Reakcja sodu z wodą jest często pokazywana jako reakcja metalu aktywnego z wodą w szkołach, ze względu na względnie bezpieczny przebieg doświadczenia.

• kaustyfikacja sody (na sodę kalcynowaną działa się świeżym wapnem gaszonym):

Ca(OH)₂ + Na₂CO₃ → 2NaOH + CaCO₃

• na skalę przemysłową otrzymuje się go poprzez elektrolizę wodnego roztworu chlorku sodu (NaCl).
  

Na anodzie wydziela się chlor: Cl^- → 1/2Cl₂ + e^-
Na katodzie zobojętnieniu ulegają jony wodorowe pochodzące z wody: H₃O⁺ + e^- → H₂O + 1/2H₂

[edytuj] Działanie na organizm człowieka

W postaci pyłu, pary lub aerozolu wywołuje ból i łzawienie oczu, uczucie pieczenia w nosie i gardle, kaszel, uczucie duszenia się. Skażenie skóry wywołuje ból, zaczerwienienie, oparzenie chemiczne: pęcherze, martwicę. Rozległe skażenie skóry może spowodować wstrząs, zapaść. Skażenie oczu pyłem lub roztworem wywołuje zniszczenie aparatu ochronnego oczu, oparzenie gałki ocznej – rogówki i głębszych struktur oka. Drogą pokarmową wywołuje oparzenie błony śluzowej jamy ustnej gardła i dalszych części przewodu pokarmowego z ryzykiem uszkodzenia ścian, perforacji, krwotoku, ze wstrząsem i zgonem.
W wypadku zatrucia niezbędnymi lekami są tlen, pyralgina do podawania pozajelitowego, zaś podczas leczenia stosuje się postępowanie objawowe.

[edytuj] Zastosowanie

• do wyrobu mydła
• do wyrobu szkła wodnego z krzemionki
• do produkcji detergentów, barwników,
• do czyszczenia rur kanalizacyjnych tzw. "Kret"
• do produkcji sztucznego jedwabiu
• do produkcji gumy, regeneracji kauczuku
• w procesach uzdatniania wody dla celów przemysłowych
• do rafinacji ropy i olejów mineralnych
• do przeróbki ciekłych produktów koksowania
• przemysł papierniczy