Nankin

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: tkaninę nankin.

Nankin na mapie ChRL

Nankin

Nankin (chiń. 南京, pinyin: Nánjīng) to ośrodek administracyjny chińskiej prowincji Jiangsu, położony nad rzeką Jangcy, około 240 km od jej ujścia do Morza Wschodniochińskiego. Miasto liczy 2,5 mln mieszkańców (zespół miejski – 5,1 mln).

Władze Republiki Chińskiej (Tajwanu) uznają Nankin za stolicę całego kraju.

[edytuj] Geografia

Nankin położony jest we wschodnich Chinach, na rozległej równinie nad rzeką Jangcy w jej dolnym biegu, ok. 380 km od jej ujścia do Morza Wschodniochińskiego. Od wschodu miasto ogranicza Zijin Shan (Góra Purpurowo-Złota). Nankin leży w zasięgu północnej subtropikalnej monsunowej strefy klimatycznej. Wyraźnie zaznaczają się tu cztery pory roku. Średnia roczna temperatura wynosi 16°C (średnia temperatura lipca to 28°C, a stycznia –2°C) Najwięcej opadów przypada na okres letni, a roczna suma przekracza 1100 mm.

[edytuj] Historia

Badania archeologiczne wykazały że obszar ten zamieszkany był już ponad 5 tys. lat temu. Pierwsze pisane wzmianki o Nankinie pochodzą z Epoki Walczących Królestw (453-221 r. p.n.e.), kiedy był to strategiczny region konfliktu. Za czasów dynastii Qin (221-207 r. p.n.e.) miasto rozwinęło się w ważny ośrodek administracyjny, gospodarczy i kulturowy. Później kilkakrotnie było stolicą Chin i zmieniało nazwy (Jianye, Jiankang, Yintian). Zniszczone w VI w. znów doświadczyło dobrobytu w czasach panowania dynastii Tang (618-907 r.). Za panowania dynastii Song (960-1279 r.) była to twierdza broniąca Chin przed najazdem Mongołów. Na początku rządów dynastii Ming i jej pierwszego władcy Zhu Yuanzhanga (Hongwu) miasto zostało po raz kolejny stolicą kraju. Nazwę Nankin w 1421 r. nadał miastu syn Zhu Yuanzhanga – Yongle, ale przeniósł on stolicę do Pekinu. 29.08.1842 r. na pokładzie na pokładzie brytyjskiego okrętu cumującego na Jangcy pod Nankinem podpisano traktat chińsko-brytyjski kończący I wojnę opiumową. Od 1853 do 1864 r. miasto pod nazwą Tiencin było stolicą państwa tajpingów. W 1911 r. ogłoszono tu powstanie Republiki Chińskiej. W latach 1927-37 oraz 1945-49 Nankin pełnił funkcję stolicy Chin kuomintangowskich. Od 1937-38 r. Japończycy dokonali masakry jego mieszkańców i obrońców. Liczbę ofiar oceniono po wojnie na 42 tys., ale szacunkowe dane chińskie mówią nawet o 300 tys.

[edytuj] Dzień dzisiejszy

Współczesny Nankin to wielki ośrodek gospodarczy, dynamicznie się rozwijający. W ciągu ostatniego 20-lecia XX w. zanotowano tu 12-krotny wzrost PKB w przeliczeniu na 1 mieszkańca. Nieustannie dokonuje się nowych inwestycji, w dużej mierze zagranicznych. Działa tu 9 specjalnych stref o dogodnych warunkach dla inwestorów. w 1997 r. ukończono budowę nowoczesnego, międzynarodowego portu lotniczego Lukou. Do 2010 r. planuje się wybudowanie m.in. kilku kolejnych dróg ekspresowych, mostu na Jangcy oraz przebudowę portu dla statków pasażerskich. W Nankinie reprezentowanych jest ponad 40 różnych gałęzi przemysłu. Szczególnie rozwinęła się produkcja nowoczesnych wyrobów elektrotechnicznych, zwłaszcza dla telekomunikacji. Na szeroką skalę wytwarza się sprzęt elektroniczny, artykuły gospodarstwa domowego i samochody (m.in. ciężarowe IVECO). Rozwinięty jest też przemysł materiałów budowlanych, optyczny, precyzyjny (zegarki), maszynowy i włókienniczy (brokaty, jedwab). Znajdują się tu zakłady produkcji etylenu, włókien chemicznych, opon oraz farmaceutyków. Port rzeczny na Jangcy jest dostępny także dla statków morskich. Przeładunki przekraczają 50 mln t rocznie. Pod koniec lat 90. XX w. Nankin był siedzibą ponad 1,5 tys. banków oraz instytucji finansowych i ubezpieczeniowych, giełdy towarowej i targów międzynarodowych. Wielkim osiągnięciem techniki jest otwarty w 1968 r. most na Jangcy liczący ok. 5 km długości.

[edytuj] Kultura

Nankin jest też ważnym ośrodkiem naukowo-kulturalnym. Znajduje się tu Uniwersytet Nankiński (założony w 1902 r.) – jedna z najstarszych uczelni w Chinach, oraz ponad 40 college'ów i szkół wyższych. Działa też filia Chińskiej Akademii Nauk, ponad 500 instytucji naukowo-badawczych zatrudniających prawie 400 tys. osób oraz obserwatorium astronomiczne.

[edytuj] Turystyka

Większość atrakcji turystycznych pochodzi z czasów panowania dynastii Ming. Zabytki z innych okresów najczęściej popadły w ruinę. Mury Nankinu (XIV w.) to najdłuższe obwałowania miejskie, zbudowane kiedykolwiek na świecie. Liczą 33,4 km długości, 12 m wysokości i 7 m grubości. Silnie ufortyfikowane były niemal nie do zdobycia. Do dziś zachowało się 2/3 muru oraz kilka z 13 bram, m.in. Zhonghua Men (Wspaniała Brama Środkowa) i Zhongyang Men (Brama Centralna). Turyści odwiedzają również miejsce pochówku Sun Yat-sena, który uważany jest za ojca współczesnych Chin. Mauzoleum Ming Xiaoling, zbudowane w latach 1381-83, mieści grobowiec cesarza Zhu Yuanzhanga przykryty ziemnym kurhanem o średnicy 350 m. Atrakcją Nankinu są też nekropolie cesarski, m.in. grobowiec dynastii Liang (502-557). Prowadzą do nich aleje wysadzane kamiennymi figurami (m.in. zwierząt, chimer, wojowników i urzędników) pochodzącymi jeszcze z VI w. Jedną z najważniejszych budowli Nankinu jest Świątynia Konfucjusza z 1034 r., znajdująca się w odrestaurowanym w 1984 r. kompleksie Fuzi Mao. Interesujące są też wieża Bębnów (Gu Lou) z XV w., dzwonnica (Zhong Lou) z 1889 r. (dzwon pochodzi z 1388 r.) oraz Sala Wu Liangdan (1381) – pozostałość dawnej świątyni Linggu Si (Doliny Ducha). Do dziś przetrwały tylko fragmenty wspaniałego pałacu cesarskiego pierwszych Mingów (Ming Gugong) wzniesionego przez Zhu Yuanzhanga.