Wyżyna Kielecka

Z Wikipedii

Wyżyna Kielecka

Megaregion	Pozaalpejska Europa Środkowa
Prowincja	Wyżyny Polskie
Podprowincja	Wyżyna Małopolska
Makroregion	Wyżyna Kielecka
Zajmowane jednostki administracyjne	woj. świętokrzyskie woj. mazowieckie woj. łódzkie (fragment)

Wyżyna Kielecka (342.3) - nazywana dawniej Wyżyną Kielecko-Sandomierską, rozciąga się między Pilicą a Wisłą (od okolic Opoczna na północnym zachodzie do rejonu Sandomierza na południowym wschodzie). Pod względem rzeźby jest to pas fałdowań paleozoicznych i mezozoicznych, przy czym paleozoik pokrywają w części utwory czwartorzędowe (polodowcowe). W środku obszaru dominują Góry Świętokrzyskie z Łysicą (612 m n.p.m.), leżącą w paśmie Łysogór.

Jest ona pozostałością większego i wyższego górotworu hercyńskiego. Powstałe wtedy góry fałdowe zajmowały obszar Gór Świętokrzyskich i Wyżyny Sandomierskiej. Skały które tu występują to kwarcyty (twarde zmetamorfizowane piaskowce) kambryjskie i dewońskie, wapienie kredowe i jurajskie, piaskowce triasowe, a także marmury, łupki oraz iły.

Zróżnicowana odporność skał na wietrzenie spowodowała powstanie tzw. rzeźby rusztowej. Tworzą ją łańcuchy górskie i wysokie wzniesienia zbudowane z twardych, mniej podatnych na erozję-skał, poprzecinanych zagłębieniami powstałymi, w skałach miękkich (łupkach, iłach), bardziej podatnych na erozję. Jest to typowy przykład uzależnienia rzeźby od budowy geologicznej.

Lądolód skandynawski pozostawił tu swoje ślady w postaci moreny dennej płaskiej i licznych pól piaszczystych.

Najsurowszy klimat na wyżynach panuje w Górach Świętokrzyskich. Odnotowuje się tu najniższą w regionie średnią temperaturę powietrza i najwyższe opady. Długość okresu wegetacyjnego nie przekracza tu 190 dni.

W połudnowo - wschodniej części Wyżyny Kieleckiej leży Wyżyna Sandomierska. jest to obszar wybitnie rolniczy, charakteryzujący się dobrymi warunkami glebowymi (czarnoziemy i gleby brunatne wykształcone na lessach) oraz dogodnym klimatem (okres wegetacyjny trwający około 220 dni). Uprawia się tu głównie pszenicę, buraki cukrowe, a także warzywa i owoce.