Zamek w Szydłowie

Z Wikipedii

Zamek w Szydłowie – zamek królewski ulokowany w Szydłowie w województwie świętokrzyskim. Jest położony na skarpie wzniesienia opadającego ku dolinie rzeczki Ciekącej. Znajduje się w obrębie fortyfikacji dawnego miasta.

Miał charakter obszernej siedziby królewskiej, choć użytkowanej tylko czasowo. Świadczą o tym obszerny dziedziniec i duży budynek mieszkalny^[1].

Zachowały się ruiny dużego domu mieszkalnego, tzw. skarbczyk z XV i XVI w. i budynek bramny z pozostałościami murów oddzielających zamek od miasta. Od strony zachodniej dziedziniec zamku zamknięty jest murami obwodowymi, które stanowią fragment umocnień miejskich.

Spis treści 1 Historia 2 Architektura 3 Przypisy 4 Bibliografia

[edytuj] Historia

Wg Janka z Czarnkowa murowany zamek wzniósł w Szydłowie król Kazimierz Wielki, który otoczył też miasto murami obronnymi. Także Jan Długosz wspomina o wzniesieniu zamku przez Kazimierza Wielkiego.

Zamek był przebudowywany w XV w., a następnie dwukrotnie w XVI w., co było związane z pożarami, które miały tu miejsce w 1528 i 1544. W XVII w. zamek ponownie przebudowywano po pożarze z 1630 i zniszczeniach z okresu potopu szwedzkiego.

W 1723 starosta Józef Załuski odnowił zamek. Pod koniec XVIII w. został on opuszczony i częściowo zniszczony. W 1927 ruiny zamku zabezpieczono. W 1946 zrekonstruowano mury obwodowe z blankami od strony zachodniej. Jednocześnie mury domu dużego zostały podniesione i zwieńczone pseudoblankami, które nie istniały przedtem^[1].

[edytuj] Architektura

Zamek powstał na planie wydłużonego wieloboku o powierzchni przekraczającej 7000 m²^[1]. W pierwszej fazie budowy był prawdopodobnie otoczony prowizorycznymi umocnieniami, które później zastąpiono murem.

Głównym elementem zespołu zamkowego był ustawiony prostopadle do murów obwodowych budynek mieszkalny. Zamykał on od południa dziedziniec i miał wymiary 34,8 x 12,8 m^[1]. Wzniesiono go na planie prostokąta. Był piętrowy i zbudowany z kamienia. Po stronie południowej znajdował się ryzalit. W budynku mogła mieścić się kaplica. Na każdej z kondygnacji znajdowały się dwa pomieszczenia. Prawdopodobnie budynek posiadał dwuspadowy dach. Zachowały się kamienne portale.

Na kulminacji wzgórza położona była cylindryczna kamienna wieża. Znajdowała się w północno-zachodnim narożu zamku. Zachowały się z niej jedynie fundamenty, które pozwalają przypuszczać, że wieża miała występujący poza okrąg podstawy "dziób"^[1]. Był on skierowany na zachód. Forma ta jest unikatowa w budownictwie obronnym z czasów Kazimierza Wielkiego^[1].

W XV w. na ruinach wieży wzniesiono piętrowy budynek nazywany skarbczykiem. W 1528 został on rozbudowany.

Budynek bramny powstał w XVII w. na miejscu dawnej bramy umieszczonej w murze.

Przypisy

[edytuj] Bibliografia

• Bohdan Guerquin, Zamki w Polsce, Warszawa 1984, ISBN 83-213-3239-0