Burbonowie
Z Wikipedii
| Historia Francji |
|---|
| Chronologia |
| Galowie |
| Frankowie |
| Początki Francji |
| Francja średniowieczna |
| Francja nowożytna |
| Francja w XVIII wieku |
| Wielka Rewolucja Francuska |
| Francja w XIX wieku |
| Francja w XX wieku |
| Dynastie i systemy |
| Merowingowie (410-751) |
| Karolingowie (751-987) |
| Kapetyngowie (987-1328) |
| Walezjusze (1328-1589) |
| Burbonowie (1589-1830) |
| I Republika (1792-1804) |
| Konwent Narodowy (1792-1795) |
| Dyrektoriat (1795-1799) |
| Konsulat (1799-1804) |
| I Cesarstwo (1804-1814) |
| Restauracja (1814-1830) |
| Monarchia lipcowa (1830-1848) |
| II Republika (1848-1852) |
| II Cesarstwo (1852-1870) |
| III Republika (1870-1940) |
| Francja Vichy (1940-1944) |
| IV Republika (1946-1958) |
| V Republika (1958-) |
Burbonowie (fr. Bourbon, hiszp. Borbón) – dynastia królów francuskich, hiszpańskich, Neapolu z Sycylią, panujących też w Parmie i Luksemburgu, odgałęzienie Kapetyngów, panująca we Francji w latach 1589-1830, z przerwą w okresie rewolucji francuskiej i napoleońskim. Obecnie francuska linia Burbonów wygasła, a istnieje dalej młodsza linia - Burbonów-Orleańskich oraz hiszpańska linia Burbonów. Rodzina Burbonów ma bardzo rozbudowane drzewo genealogiczne. Szczegółowo i kompletnie przedstawione jest ono w artykule: Genealogia Burbonów.
Spis treści |
[edytuj] Burbonowie panujący we Francji
Pierwszy Burbonem na tronie Francji był Henryk IV, król Nawarry, syn królowej Joanny d'Albret i Antoniego Burbona, księcia Vendôme. Ród de Burbon-Vendôme wywodził się od Roberta de Clermont, z dynastii Kapetyngów, syna króla Ludwika IX Świętego i królowej Małgorzaty Prowansalskiej:
- Henryk IV (1589-1610), zapoczątkował dynastię, wywiódł Francję edyktem nantejskim z zapaści wojen religijnych.
- Ludwik XIII (1610-1643) zbudował silną władzę absolutystyczną.
- Ludwik XIV (1643-1715). Szczyty absolutyzmu, dwór w Wersalu salonem mody i etykiety dla całej Europy, Paryż jej stolicą architektoniczną i kulturalną. Francja, dzięki jego wyniszczającym wojnom, supermocarstwem Europy Zachodniej.
- Ludwik XV (1715-1774) kontynuował zamiłowania pradziadka Ludwika XIV do wojen, dbał o splendor dworu, zgodnie z powiedzeniem po nas choćby potop, równocześnie regres gospodarczy Francji.
- Ludwik XVI (1774-1792) odziedziczył po dziadku wielki kryzys finansowy, który sprawił, że absolutystyczne Królestwo Francuskie utonęło w odmętach wielkiej rewolucji społecznej. Ścięty w czasie reżymu terroru Robespierre'a w styczniu 1793 roku.
- Ludwik XVIII (1814-1824), król z konstytucją i parlamentem.
- Karol X (1824-1830). Ostatni panujący ze starszej gałęzi dynastii Burbonów.
- Ludwik Filip I (1830-1848) - jedyny król z młodszej gałęzi orleańskiej.
[edytuj] Burbonowie panujący w Hiszpanii
W Hiszpanii pierwszym Burbonem na tronie był Filip V, młodszy wnuk króla Francji Ludwika XIV Wielkiego i infantki Marii Teresy Hiszpańskiej (na której prawa do tronu się powołano). W 1700 na mocy testamentu Karola II Habsburga został on królem Hiszpanii. Jego potomkowie panują tam (z przerwami) do dziś - obecny król Jan Karol I również pochodzi z tej dynastii:
- Filip V (1700-1724) oraz (1724-1746)
- Ludwik I (1724)
- Ferdynand VI (1746-1759)
- Karol III (1759-1788)
- Karol IV (1788-1808)
- Ferdynand VII (1813-1833)
- Izabela II (1833-1868)
- Alfons XII (1875-1885)
- Alfons XIII (1886-1931)
- Jan Karol I (od 1975)
[edytuj] Burbonowie panujący w Królestwie Neapolu i Sycylii (od 1816: Obojga Sycylii)
Pierwszym władcą Neapolu i Sycylii z dynastii Burbonów był król Hiszpanii - Karol III Burbon, nie mogąc łączyć dwóch koron, zrzekł się Neapolu i Sycylii na rzecz swojego młodszego syna - Ferdynanda Burbona, co do którego wiadomo było, że nie odziedziczy korony Hiszpanii:
- Ferdynand I, (1759-1825)
- Franciszek I, (1825-1830)
- Ferdynand II, (1830-1859
- Franciszek II, (1859-1860)
[edytuj] Burbonowie panujący w Parmie
Pierwszy książę Parmy z dynastii Burbonów był młodszym synem pierwszego króla Hiszpanii z dynastii Burbonów - Filipa V i jego drugiej żony - Elżbiety Farnese. Gdy ród Farnese wymarł, jego matka odziedziczyła rodzinną Parmę, którą przekazała Filipowi, nie mającemu perspektyw na zostanie królem Hiszpanii:
- Filip I, (1748-1765)
- Ferdynand I, (1765-1802)
- Ludwik I (1802-1803)
- Karol II, (1847-1854, zm. 1883)
- Karol III, (1849-1849)
- Robert I, (1854-1859, zm. 1907) - dziadek wielkiego księcia, Jana Luksemburskiego
[edytuj] Burbonowie panujący w Luksemburgu (Linia Burbon-Parma)
Jan I był synem Szarlotty de Nassau, wielkiej księżnej Luksemburga, i Feliksa Burbon-Parmeńskiego (syna Roberta I, księcia Parmy). Jako ojciec przekazał swoim potomkom nazwisko Burbon-Parma, ale niektórzy wciąż używają starej nazwy dynastii - Nassau-Weilburg:
