Elektorat Hanoweru w XVIII wieku

Z Wikipedii

godło Elektora Hanoweru

flaga Elektoratu Hanoweru używana od 1690 roku

Andreas Gottlieb Bernstorff

Gerlach Adolph von Münchhausen

Samuel Christian Hollmann

Georg Christoph Lichtenberg

Johann Lorenz von Mosheim

Christian Ulrich Grupen

Elektorat Hanoweru w XVIII wieku był połączony unią personalną (Jerzy I Hanowerski) (zm. 1727) z Wielką Brytanią (od roku 1714). Bardzo zdolnym ministrem Jerzego I był Andreas Gottlieb Bernstorff (1640-1726), który podobnie jak kompozytor Georg Friedrich Haendel (1685-1750) pojechał z królem do Londynu. Za nieobecności Elektora ważna rolę pełnili główni ministrowie tacy jak: Jobst Hermann von Ilten (1649-1730), a po nim Gerlach Adolph von Münchhausen (1688-1770).

[edytuj] 1714-1727

Ministrowie hanowerscy: Andreas Gottlieb Bernstorff, Johann Kasper von Bothmer i Jean de Robéthon pomagali królowi-elektorowi spleść hanowerską i brytyjską politykę w jedną całość. Jednak takie działania jak używanie floty brytyjskiej do realizacji celów hanowerskiej polityki; jak manewry odstraszające wobec Rosjan na Bałtyku w latach 1719, 1720 i 1721, budziły zdecydowany sprzeciw Brytyjskich parlamentarzystów.

Od 1714 roku w na dworze Hanowerskim zatrudniony był znakomity kompozytor barokowy Georg Friedrich Haendel.

[edytuj] 1727-1760

Od roku 1727 do 1760 panował Jerzy II Hanowerski, który przez swą procesarską politykę naraził elektorat na niebezpieczeństwo ze strony Francuzów. W czasie wojny siedmioletniej (1756-1763) elektorat spustoszony został przez wojska francuskie, które w roku 1757 zajęły i splądrowały miasto Hanower i cały elektora mimo, że państwo to oficjalnie było neutralne.

W latach czterdziestych William Pitt, 1. hrabia Chatham tropił wszelkie przejawy poświęcania interesów brytyjskich dla interesów "podławego Elektoratu" Hanowerskiego, dlatego Jerzy II Hanowerski nie znosił go.

Z powodu bardzo częstej nieobecności króla w elektoracie, a także absencji wielu ministrów elektoratu, którzy towarzyszyli władcy w Londynie, duże wpływy uzyskali nawet niżsi urzędnicy państwowi, tacy jak jeden z dwóch urzędujących wówczas burmistrzów miasta Hanoweru Christian Ulrich Grupen (1692 - 1767), piastujący ten urząd aż 30 lat, od 1725 do 1767 roku. Grupen był najsłynniejszym i prawdopodobnie najzdolniejszym burmistrzem w historii miasta. Był człowiekiem wykształconym. Budował kościoły, odnawiał budynki użyteczności publicznej. Patronował badaniom naukowym i historycznym.

[edytuj] 1760-1800

Związki z Wielką Brytanią - ojczyzną parlamentaryzmu zaowocowały pod koniec XVIII wieku pragnieniem wprowadzenia zmian w absolutystycznym systemie hanowerskim. Jednym ze zwolenników przemian i zarazem centralną postacią hanowerskiego Oświecenia był Adolph Franz Friedrich Ludwig Knigge W następnym stuleciu petycje w tej sprawie składało wielu intelektualistów; w tym bracia Grimm.

[edytuj] Kultura i nauka

W roku 1734 elektor i jego minister Gerlach Adolph von Münchhausen założyli uniwersytet w Getyndze (tak zwana:Georgiana). Szybko przybyli do niej cenieni naukowcy, między innymi: Samuel Christian Hollmann, członek Royal Society, który 14 października 1734 roku wygłosił pierwszą mowę w historii uczelni. Uczniem Hollmanna był Georg Christoph Lichtenberg, który od roku 1770 był profesorem matematyki i nauk przyrodniczych na tym uniwersytecie.

Teologii na Georgianie nauczał od roku 1747 Johann Lorenz von Mosheim, podobnie jak Hollmann, uczony najwyższej próby.

Z elektoratem związanych było wiele wybitnych osobistości, jak filozof Leibniz, czy historyk August Ludwig von Schlözer.

Z Hanowerem związany był też inny pisarz-demokrata i mason Adolph Franz Friedrich Ludwig Knigge, znany dziś głównie jako autor podręcznika dobrego wychowania: "O obchodzeniu się z ludźmi".