Frank Wilczek
Z Wikipedii
Frank Wilczek (ur. 15 maja 1951) – amerykański fizyk polsko-włoskiego pochodzenia, profesor fizyki w MIT, noblista.
Razem z H. Davidem Politzerem i Davidem Grossem został w 2004 roku uhonorowany Nagrodą Nobla w dziedzinie fizyki, za pracę dotyczącą asymptotycznej swobody w teorii silnych oddziaływań między cząstkami elementarnymi.
Spis treści |
[edytuj] Życiorys
Frank Wilczek urodził się w Nowym Jorku. Jego dziadkowie od strony ojca pochodzili z Polski. Babcia, Franciszka Zybura, do 1921 mieszkała w Babicach, gm. Krzywcza pow. przemyski; dziadek pochodził z okolic Warszawy.
W 1973 ożenił się z Betsy Devine i ma z nią dwoje dzieci, Amity i Mira.
[edytuj] Kariera naukowa
W 1973 na uniwersytecie Princeton (Institute for Advanced Study) odkrył wraz Davidem Grossem asymptotyczną swobodę, zgodnie z którą im bliżej siebie znajdują się kwarki, tym słabsza zachodzi między nimi interakcja; gdy kwarki są skrajnie blisko siebie, siły jądrowe między nimi są tak słabe, że zachowują się niemal jak swobodne cząsteczki. Teoria ta, opracowana niezależnie przez Politzera, jest istotna dla rozwoju chromodynamiki kwantowej.
Wilczek wniósł także wkład do rozwoju innych aspektów teorii pola kwantowego, fizyki materii skondensowanej, astrofizyki i fizyki cząsteczkowej.
Jego obecne zainteresowania naukowe to m.in.:
- "czysta" fizyka cząsteczkowa: związki między teoretycznymi ideami i obserwowalnymi zjawiskami
- zachowanie materii: ultrawysoka temperatura, gęstość i struktura fazowa
- zastosowanie fizyki cząstek w kosmologii
- zastosowanie technik teorii pola w fizyce materii skondensowanej
- kwantowa teoria czarnych dziur
[edytuj] Publikacje
- Quark Description of Hadronic Phases [PDF]
- Continuity of Quark and Hadron Matter [PDF]
- High Density Quark Matter and the Renormalization Group in QCD with Two and Three Flavors [PDF]
- Color-Flavor Locking and Chiral Symmetry Breaking in High Density QCD [PDF]
- Fermion Masses, Neutrino Oscillations, and Proton Decay in the Light of SuperKamiokande [PDF]
- Quantum Field Theory [PDF]
- Riemann-Einstein Structure from Volume and Gauge Symmetry [PDF]
- A Chern-Simons Effective Field Theory for the Pfaffian Quantum Hall State [PDF]
[edytuj] Książki
- Fractional Statistics and Anyon Superconductivity, grudzień 1990
- Geometric Phases in Physics, grudzień 1988
- Longing for the Harmonies, kwiecień 1989 [polskie wydanie: W poszukiwaniu harmonii, maj 2007]
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Autobiografia Wilczka na Nobelprize.org
- Asymptotyczna swoboda: od paradoksu do paradygmatu - wykład noblowski 2004 (polskie tłumaczenie), w: Postępy Fizyki, tom 56, zeszyt 4, 2005 (format PDF)
- Nobel Citation
- Witryna Franka Wilczka w MIT
- The World's Numerical Recipe
- Artykuły Wilczka w bazie SLAC
- Artykuły Wilczka w LANL
1901: Röntgen • 1902: Lorentz, Zeeman • 1903: Becquerel, P.Curie, M. Curie • 1904: Rayleigh • 1905: Lenard • 1906: Thomson • 1907: Michelson • 1908: Lippmann • 1909: Marconi, Braun • 1910: van der Waals • 1911: Wien • 1912: Dalén • 1913: Kamerlingh-Onnes • 1914: von Laue • 1915: W.L.Bragg, W.H.Bragg • 1917: Barkla • 1918: Planck • 1919: Stark • 1920: Guillaume • 1921: Einstein • 1922: N.Bohr • 1923: Millikan • 1924: Siegbahn • 1925: Franck, Hertz • 1926: Perrin • 1927: Compton, Wilson • 1928: Richardson • 1929: de Broglie • 1930: Raman • 1932: Heisenberg • 1933: Schrödinger, Dirac • 1935: Chadwick • 1936: Hess, Anderson • 1937: Davisson, Thomson • 1938: Fermi • 1939: Lawrence • 1943: Stern • 1944: Rabi • 1945: Pauli • 1946: Bridgman • 1947: Appleton • 1948: Blackett • 1949: Yukawa • 1950: Powell • 1951: Cockcroft, Walton • 1952: Bloch, Purcell • 1953: Zernike • 1954: Born, Bothe • 1955: Lamb, Kusch • 1956: Shockley, Bardeen, Brattain • 1957: Yang, T.D.Lee • 1958: Czerenkow, Frank, Tamm • 1959: Segrè, Chamberlain • 1960: Glaser • 1961: Hofstadter, Mössbauer • 1962: Landau • 1963: Wigner, Goeppert-Mayer, Jensen • 1964: Townes, Basow, Prochorow • 1965: Tomonaga, Schwinger, Feynman • 1966: Kastler • 1967: Bethe • 1968: Alvarez • 1969: Gell-Mann • 1970: Alfvén, Néel • 1971: Gabor • 1972: Bardeen, Cooper, Schrieffer • 1973: Esaki, Giaever, Josephson • 1974: Ryle, Hewish • 1975: A.Bohr, Mottelson, Rainwater • 1976: Richter, Ting • 1977: Anderson, Mott, van Vleck • 1978: Kapica, Penzias, Wilson • 1979: Glashow, Salam, Weinberg • 1980: Cronin, Fitch • 1981: Bloembergen, Schawlow, Siegbahn • 1982: Wilson • 1983: Chandrasekhar, Fowler • 1984: Rubbia, van der Meer • 1985: von Klitzing • 1986: Ruska, Binnig, Rohrer • 1987: Bednorz, Müller • 1988: Lederman, Schwartz, Steinberger • 1989: Ramsey, Dehmelt, Paul • 1990: Friedman, Kendall, Taylor • 1991: de Gennes • 1992: Charpak • 1993: Hulse, Taylor • 1994: Brockhouse, Shull • 1995: Perl, Reines • 1996: D.Lee, Osheroff, Richardson • 1997: Chu, Cohen-Tannoudji, Phillips • 1998: Laughlin, Störmer, Tsui • 1999: 't Hooft, Veltman • 2000: Alfierow, Kroemer, Kilby • 2001: Cornell, Ketterle, Wieman • 2002: Davis Jr., Koshiba, Giacconi • 2003: Abrikosow, Ginzburg, Leggett • 2004: Gross, Politzer, Wilczek • 2005: Glauber, Hall, Hänsch • 2006: Mather, Smoot • 2007: Fert, Grünberg
