Theobald von Bethmann-Hollweg

Z Wikipedii

Theobald von Bethmann Hollweg 1856-1921

Kanclerz Rzeszy i premier Prus
Okres urzędowania	od 1909 do 1917
Poprzednik	Bernhard von Bülow
Następca	Georg Michaelis

Theobald Theodor Friedrich Alfred von Bethmann Hollweg (ur. 29 listopada 1856 w Hohenfinow, zm. 1 stycznia 1921 tamże) – niemiecki polityk, kanclerz Cesarstwa Niemieckiego i premier Prus w latach 1909-1917.

W polityce zagranicznej starał się poprawić stosunki z Wielką Brytanią tak aby powstrzymać wyścig zbrojeń pomiędzy obydwoma krajami, jednak sprzeciwił się temu minister ds. morskich Alfred von Tirpitz. W polityce wewnętrznej starał się lawirować pomiędzy trzema największymi siłami politycznymi, tj.: socjalistami, partią Centrum i prawicą.

Po zamachu w Sarajewie naciskał na Austro-Węgry, aby te zajęły twarde stanowisko w konflikcie z Serbią. Storpedował także brytyjskie wysiłki pokojowego załagodzenia sporu.

W czasie wojny został praktycznie zepchnięty na dalszy plan przez koła wojskowe w osobie: Hindenburga i Ludendorffa. Bethman opowiadał się za umiarkowaną polityką, liczył także na mediację pokojową prezydenta USA – Woodrowa Wilsona, jednak w 1917 r. Stany Zjednoczone przystąpiły do wojny po stronie Ententy i plany te spełzły na niczym. W lipcu 1917 r. został zmuszony do ustąpienia z urzędu na rzecz Georga Michaelisa przez koalicję socjaldemokratów i partii Centrum.

Resztę życia Bethman spędził na emeryturze pisząc pamiętniki.

[edytuj] Tajny memoriał z 9 września 1914 r.

Bethmann-Hollweg sprecyzował cele niemieckiej polityki w tajnym memoriale z 9 września 1914 r. czyli wkrótce po wybuchu wojny.

Za bezwzględnie konieczny uważał zabór francuskiego zagłębia górniczego Longwy-Briey, ewentualnie również Belfortu i wybrzeża aż do Boulogne. Belgia miała utracić Liege i ewentualnie Antwerpię. Jej ranga miała spaść do roli wasala gospodarczego Niemiec.

Ponadto Bethmann-Hollweg domagał się "utworzenia środkowoeuropejskiej unii gospodarczej [...} z udziałem Francji, Belgii, Holandii, Danii, Austro-Węgier, Polski i ewentualnie Włoch, Szwecji i Norwegii.

Związek ten [...] zachowując pozory równouprawnienia swoich członków, faktycznie jednak pod przywództwem niemieckim, musi ustalić hegemonię gospodarczą Niemiec nad Europą środkową."

Dodatkowo kanclerz postulował scalenie koloni niemieckich w Afryce i oderwanie od Rosji niesprecyzowanych bliżej obszarów.^[1]