Unia Wolności
Z Wikipedii
| Unia Wolności | |
| Lider | ostatni: Władysław Frasyniuk |
| Data założenia | 23 kwietnia 1994 (w maju 2005 przekształcona w PD) |
| Ideologia polityczna | centryzm, chadecja, liberalizm |
| Poglądy gospodarcze | liberalizm, socjalliberalizm |
| Europejska Grupa Parlamentarna | ALDE |
| Młodzieżówka | Młode Centrum |
| archiwalne strony Unii Wolności | |
Unia Wolności (UW) – polska partia polityczna powstała 23 kwietnia 1994 z połączenia dwóch działających od 1990 Unii Demokratycznej (UD) i Kongresu Liberalno-Demokratycznego (KLD), w maju 2005 przekształcona w Partię Demokratyczną - demokraci.pl.
Spis treści |
[edytuj] Historia
[edytuj] Lata 1994-1997
Po wyborach parlamentarnych w 1993 Unia Demokratyczna została główną opozycją w Sejmie, natomiast jej główny koalicjant w rządzie Hanny Suchockiej, Kongres Liberalno-Demokratyczny, nie przekroczył progu wyborczego. Po wyborach obie formacje rozpoczęły prowadzenie rozmów zjednoczeniowych, które skutkowały powołaniem 23 kwietnia 1994 nowego ugrupowania pod nazwą Unia Wolności.
Pierwszym przewodniczącym UW został wybrany dotychczasowy lider UD, Tadeusz Mazowiecki, jego zastępcą mianowano szefa KLD Donalda Tuska. Partia zanotowała dobry wynik w wyborach samorządowych odbywających się dwa miesiące później, w szczególności w wielu miastach stała się głównym rozgrywającym, co pozwoliło jej przedstawicielom objąć stanowiska prezydentów m.in. w Warszawie, Krakowie, Gdańsku, Łodzi, Szczecinie, Toruniu, Poznaniu, Zielonej Górze, Bielsku-Białej i Płocku.
W kwietniu 1995 nowym przewodniczącym został Leszek Balcerowicz, a jego zastępcą Tadeusz Syryjczyk. W wyborach prezydenckich w 1995 UW wystawiła kandydaturę Jacka Kuronia, który zdobył 9% głosów i zajął 3. miejsce. W drugiej turze Unia poparła Lecha Wałęsę. W styczniu 1997 UW opuściła grupa działaczy (m.in. posłowie Jan Maria Rokita i Bronisław Komorowski), którzy współtworzyli SKL.
[edytuj] Lata 1997-2001
W wyborach parlamentarnych w 1997 Unia Wolności wystartowała samodzielnie, przyjmując na swoje listy przedstawicieli Stronnictwa Demokratycznego. UW zajęła trzecie miejsce, uzyskując 13,37% głosów i otrzymując 60 mandatów poselskich oraz 8 mandatów senatorskich. W październiku 1997 utworzyła wraz z AWS koalicję rządową. W rządzie Jerzego Buzka objęła sześć resortów, reprezentowana była m.in. przez Bronisława Geremka (MSZ), Leszka Balcerowicza (finanse) i Hannę Suchocką (sprawiedliwość).
W wyborach samorządowych w 1998 UW uzyskała zaledwie po kilku przedstawicieli w większości sejmików. Utraciła także władzę w wielu miastach (na rzecz AWS lub SLD), jej reprezentanci zostali prezydentami m.in. Warszawy, Gliwic, Olsztyna, Poznania i Tychów. W tym samym roku UW zasiliła grupa solidarnościowych polityków UP skupionych wokół Zbigniewa Bujaka.
Trzyletnia współpraca z AWS w ramach rządu nie układała się bezproblemowo. 6 czerwca 2000, na skutek m.in. konfliktu w warszawskiej gminie Centrum, Unia zerwała koalicję, a jej ministrowie złożyli dymisje. Podczas wyborów prezydenckich w 2000 UW zdecydowała się nie wystawiać swojego kandydata i nie udzielać oficjalnego poparcia innym kandydatom, choć duża część jej działaczy i zwolenników poparła Andrzeja Olechowskiego. W grudniu 2000 nowym przewodniczącym partii został Bronisław Geremek, pokonując Donalda Tuska. W styczniu 2001 z partii odeszła część członków (w tym 2 senatorów i około 10 posłów), wywodzących się w części z dawnego KLD, potem współtworzących Platformę Obywatelską.
W wyborach parlamentarnych w 2001 UW uzyskała 3,1% głosów i nie weszła do Sejmu. Pięciu jej kandydatów zostało natomiast senatorami w ramach Bloku Senat 2001.
[edytuj] Lata 2001-2005
Wyborcza porażka spowodowała to zmiany w kierownictwie partii, nowym przewodniczącym został były poseł Władysław Frasyniuk. Przed wyborami samorządowymi w 2002 UW początkowo podpisała porozumienie z Ruchem Społecznym i SKL-RNP, tworząc "Front Demokratyczny - Wspólnota 2002". Ostatecznie do sejmików wystartowała jako Unia Samorządowa, wprowadzając zaledwie trzech radnych do sejmików śląskiego i dolnośląskiego. Jej przedstawiciele dostali się też do sejmików warmińsko-mazurskiego (z listy SLD-UP) i małopolskiego (z listy WM).
W wyborach do Parlamentu Europejskiego UW uzyskała niespodziewanie dobry wynik 7,33% głosów, co dało jej 4 mandaty w Europarlamencie. Deputowanymi zostali Bronisław Geremek, Jan Kułakowski, Janusz Onyszkiewicz, Grażyna Staniszewska. Szczególny sukces odniósł Bronisław Geremek otrzymując 114 319 głosów, co dało mu znaczną przewagę nad kolejnymi kandydatami w warszawskim okręgu wyborczym oraz drugi wynik w kraju. Później został kandydatem Porozumienia Liberałów i Demokratów na rzecz Europy na przewodniczącego tego Parlamentu. 20 lipca 2004 Janusz Onyszkiewicz został wybrany wiceprzewodniczącym Parlamentu Europejskiego.
W maju 2005 partia została przekształcona w Partię Demokratyczną - demokraci.pl.
[edytuj] Program polityczny
Członkowie Unii Wolności tradycyjnie reprezentowali różne formacje ideowe od zbliżonych do socjaldemokracji poprzez chrześcijańskie i liberalne centrum aż do konserwatywnej prawicy. Z tego względu najwyższe władze partii wielokrotnie dystansowały się od jej politycznego zaszeregowywania na polskiej scenie politycznej, choć formalnie UW była od 1996 członkiem międzynarodówki chadeckiej. Sześć lat później zmieniła jednak przynależność, klasyfikując się jako europejscy liberałowie.
W sferze gospodarki UW deklarowała poglądy liberalne, natomiast w kwestiach obyczajowych nie zajmowała wyraźnego stanowiska. W klubie parlamentarnym dominowali jednak przeciwnicy prawa do aborcji i zwolennicy ratyfikacji konkordatu.
Partia sprzeciwiała się radykalnie przeprowadzanej lustracji, choć w 1997 wraz z PSL i UP doprowadziła do przyjęcia pierwszej obowiązującej ustawy lustracyjnej. Popierała także (wraz z AWS i PSL) powstanie Instytutu Pamięci Narodowej. Występowała przeciwko przeprowadzaniu dekomunizacji rozumianej jako zbiorowe wykluczanie ludzi dawnej PZPR z życia publicznego.
UW opowiadała się za kontynuacją demokratycznej przebudowy kraju zapoczątkowanej w 1989, decentralizacją państwa i ograniczeniem interwencjonizmu państwa w gospodarce. Popierała ideę podatku liniowego, reformę kodeksu pracy. Krytykowała plan Jerzego Hausnera jako zbyt mało radykalny. Domagała się reform w służbie zdrowia idących w kierunku częściowej jej prywatyzacji. Szczególny nacisk kładła na rozwój edukacji oraz integrację Polski z Unią Europejską.
[edytuj] Struktura i działacze
[edytuj] Przewodniczący UW
- Tadeusz Mazowiecki (1994-1995)
- Leszek Balcerowicz (1995-2000)
- Bronisław Geremek (2000-2001)
- Władysław Frasyniuk (2001-2005)
[edytuj] Organizacja młodzieżowa
Organizacją młodzieżową UW od 2001 do 2005 (tj. do przekształcenia UW w PD) było Stowarzyszenie "Młode Centrum", założone w wyniku rozłamu w Stowarzyszeniu Młodzi Demokraci. SMD zerwało wówczas umowę partnerską z UW i podpisało taką z Platformą Obywatelską.
