Szczecin

Z Wikipedii

Współrzędne: 53°25' N 14°35' E53.4166667 14.5833333 (Szczecin)

Szczecin
Herb Szczecina Flaga Szczecina
Dewiza: "Szczecin jest otwarty"[1]
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	miasto na prawach powiatu
Gmina  - rodzaj	Szczecin miejska
Założono	IX wiek
Prawa miejskie	3 kwietnia 1243
Prezydent miasta	Piotr Krzystek (e-mail)
Powierzchnia	301 km²
Położenie	53° 25' N 14° 35' E
Wysokość	do 149 m n.p.m.
Liczba mieszkańców (2007)  - liczba ludności  - gęstość  - aglomeracja	408 583[2] 1 373 os./km² aglomeracja szczecińska ~777 000
Strefa numeracyjna (do 2005)	91
Kod pocztowy	70-018 do 71-871
Tablice rejestracyjne	ZS
Położenie na mapie Polski Szczecin
TERC10 (TERYT)	4324362000
SIMC10	0977976
Urząd miejski3 pl. Armii Krajowej 1 71-871 Szczecin tel. (91) 424-59-31 -33; faks (91) 424-58-55 (e-mail)
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons
Strona internetowa miasta

Szczecin (niem. Stettin, łac. Stettinum lub Sedinum^[3], wym. [ˈʂt​͡ʂɛt​͡ɕin]) – powiat grodzki, stolica i największe miasto województwa zachodniopomorskiego. Szczecin jest jednym z najstarszych i największych miast w Polsce (3. miejsce pod względem zajmowanej powierzchni i 7. pod względem liczby ludności). Szczecin to jedna z metropolii w Polsce uznana przez UE^{[potrzebne źródło]}. Główny ośrodek gospodarczy regionu (stocznia, port morski, różnorodny przemysł maszynowy, spożywczy, włókienniczy, stalowy) (aglomeracja szczecińska), i jeden z największych w kraju^{[potrzebne źródło]}. Centrum turystyczne (muzea, Zamek Książąt Pomorskich, Szczeciński Park Krajobrazowy "Puszcza Bukowa", Park Krajobrazowy Dolina Dolnej Odry).

Spis treści 1 Geografia 2 Historia 2.1 Najwcześniejsze dzieje (VII wiek p.n.e.-X wiek n.e.) 2.2 Wczesne średniowiecze (X-XII wiek) 2.3 Okres panowania dynastii Gryfitów (XII wiek-1637) 2.4 Okres szwedzki (1637-1720) 2.5 Okres pruski, francuski i niemiecki (1720-1945) 2.6 Okres po II wojnie światowej 2.7 Status Szczecina 3 Architektura i urbanistyka 3.1 Zabytki 3.2 Rynki, trakty, bulwary 3.3 Pomniki, fontanny 3.4 Mosty 3.5 Zieleń miejska 3.6 Panoramy 4 Komunikacja 4.1 Komunikacja miejska 4.2 Transport drogowy 4.3 Komunikacja kolejowa 4.4 Transport wodny 4.5 Transport lotniczy 4.6 Przejścia graniczne 4.7 Komunikacja rowerowa 5 Gospodarka 5.1 Inwestycje 6 Handel 7 Kultura 7.1 Muzea 7.2 Teatry 7.3 Kina 7.4 Biblioteki 7.5 Imprezy cykliczne 7.6 The Tall Ships' Races 2007 7.7 Media lokalne 8 Sport 9 Edukacja 10 Polityka i administracja 10.1 Podział administracyjny 10.2 Władze miasta 10.3 Parlamentarzyści 10.4 Miasta partnerskie 10.5 Konsulaty 11 Demografia 11.1 Język 12 Ludzie Szczecina 12.1 Honorowi Obywatele Miasta 13 Bezpieczeństwo 14 Religie 15 Przypisy 16 Bibliografia 17 Zobacz też 18 Linki zewnętrzne

[edytuj] Geografia

Szczecin leży w Dolinie Dolnej Odry i na Wzniesieniach Szczecińskich wchodzących w skład Pobrzeża Szczecińskiego na terenie Pomorza Zachodniego. Miasto otaczają trzy puszcze: Wkrzańska od północy, Bukowa od południa oraz Goleniowska od wschodu. Przez miasto przepływają: rzeka Odra, jej odnoga Regalica wpadająca do Jeziora Dąbie leżącego w całości w granicach miasta, łącząca obie rzeki Parnica oraz wiele mniejszych rzek. Odległość z centrum miasta do Morza Bałtyckiego w linii prostej wynosi 55 km. Szczecin graniczy z miastem i gminą Police (od północy) oraz gminami: Dobra, Kołbaskowo od zachodu, Gryfino i Stare Czarnowo od południa oraz Kobylanka i Goleniów od wschodu.

Wieś Pilchowo jest podzielona granicą administracyjną między miastem Szczecin a wiejską częścią gminy Police, Bezrzecze - między Szczecinem a gminą Dobra (powiat policki) oraz Załom - między Szczecinem a Gminą Goleniów.

[edytuj] Historia

[edytuj] Najwcześniejsze dzieje (VII wiek p.n.e.-X wiek n.e.)

W VII-VI wieku p.n.e. istniała na tym terenie osada z okresu kultury łużyckiej. Jest jednak możliwe, że ciągłość udokumentowanej źródłami historii zasiedlenia tego miejsca sięga blisko 1850 lat. W czasach antycznych w okolicach Szczecina istniała miejscowość o nazwie Susudata. Została ona odwzorowana na antycznej mapie Klaudiusza Ptolemeusza z lat 142-147 naszej ery^[4]. O tym, że miejscowość ta znajdowała się w sąsiedztwie Szczecina, informuje kompendium Lexicon Universale^[5] oraz wynika to z położenia wśród innych zidentyfikowanych miejscowości Pomorza. W IX wieku zbudowany został przez książąt słowiańskich gród otoczony fosą, u którego podnóża rozwinęła się osada handlowo-rybacka.

[edytuj] Wczesne średniowiecze (X-XII wiek)

W 967 Mieszko I przyłączył Pomorze wraz ze Szczecinem do Polski. Ówczesny Szczecin składał się z trzech części: grodu, podgrodzia i portu. Gród wznosił się na wysokiej skarpie odrzańskiej, gdzie dziś znajduje się zamek. Miał owalny kształt, w środku zwężony. Na miejscu zwężonym znajdowała się pogańska świątynia Trygława – bóstwa zachodniosłowiańskiego, wyobrażanego z trzema głowami symbolizującymi władzę nad niebem, ziemią i światem podziemnym. Na zachód od grodu znajdował się mniejszy gródek. W czasie panowania Bolesława Chrobrego miasto dostawało się pod coraz większe wpływy duńskie.

[edytuj] Okres panowania dynastii Gryfitów (XII wiek-1637)

Po bitwie koło Strugi (część Płoni) w 1121 książę Bolesław Krzywousty ponownie przyłączył miasto do Polski jednocześnie uznając władzę lennika, Warcisława I. W 1181 miasto wraz z Pomorzem Zachodnim stało się lennikiem cesarza i weszło w skład Cesarstwa Rzymskiego. W 1243 książę Barnim I nadał Szczecinowi prawa miejskie. W kolejnych latach miasto nabywało kolejne tereny: w 1283 jezioro Dąbie, a w 1321 Police. W XIII wieku Szczecin stał się miastem hanzeatyckim. Na miejscu grodu słowiańskiego w XIV wieku książę Barnim III zbudował zamek (zwany dzisiaj Zamkiem Książąt Pomorskich). W 1474 w Szczecinie, po wygaśnięciu linii książąt szczecińskich i wołogoskich władzę objął książę słupski Bogusław X, który 4 lata później zjednoczył Pomorze Zachodnie, a w 1491 przeniósł jego stolicę do Szczecina. Jednak już w 1532 księstwo zostało ponownie podzielone, a miasto stało się stolicą Księstwa Szczecińskiego. W 1570 został podpisany "pokój w Szczecinie" kończący I wojnę północną.

[edytuj] Okres szwedzki (1637-1720)

W 1630 miasto zajęli Szwedzi. Działania wojenne podczas potopu szwedzkiego przyczyniły się do upadku gospodarczego miasta. W 1713 miasto zostało przyłączone do Prus, co potwierdził pokój w Sztokholmie w 1720.

[edytuj] Okres pruski, francuski i niemiecki (1720-1945)

W 1729 w Szczecinie urodziła się późniejsza caryca Rosji Katarzyna II Wielka. 30 lat później urodziła się druga żona cara Pawła I – Maria Fiodorowna.

W czasie wojny siedmioletniej Rosjanie dokonali oblężenia Szczecina. Od połowy XVIII wieku nastąpiło znaczne ożywienie gospodarczo-kulturalne. W latach 1806-1813 Szczecin był pod okupacją francuską. W 1816 wyłączono z granic miasta Police. W lutym 1827 17-letni Felix Mendelssohn-Bartholdy dyrygował orkiestrą podczas światowego prawykonania uwertury koncertowej do Snu nocy letniej (według Szekspira). W 1843 miasto otrzymało połączenie kolejowe z Berlinem dając początek kolei na Pomorzu, wkrótce potem zaczął intensywniej rozwijać się przemysł. W 1873 ówczesny nadburmistrz miasta Hermann Haken podjął decyzję o zburzeniu obwarowań i rozbudowie miasta, m.in. w 1900 przyłączono miasto Grabowo oraz podjęto decyzję o utworzeniu Cmentarza Centralnego. Za kolejnego nadburmistrza Friedricha Ackermanna w 1911 przyłączono kolejne tereny m.in. Pogodno i Niebuszewo. W chwili wybuchu II wojny światowej miasto liczyło ok. 270.000 mieszkańców. 15 października 1939 do miasta przyłączono wiele okolicznych wsi, w tym także 2 miasta: Police i Dąbie – utworzone zostało tzw. Wielkie Miasto Szczecin, istniejące do zakończenia wojny. Na tym terenie istniało ok. 100 obozów pracy przymusowej. Zniszczenia zabudowy wyniosły ok. 65%, a portu i ośrodków przemysłu 95%.

[edytuj] Okres po II wojnie światowej

26 kwietnia 1945 Armia Czerwona zdobyła Szczecin. Oficjalne przekazanie miasta władzom polskim nastąpiło późno, bo dopiero 5 lipca - powojenna przynależność państwowa położonego po zachodniej stronie Odry Szczecina była początkowo niejasna. W 1945 miasto liczyło 78.000 mieszkańców, w tym 62.500 Niemców. Dotychczasowa ludność została jednak wysiedlona w ciągu następnych lat do Niemiec i w 1947 w Szczecinie mieszkało już tylko 4.000 Niemców. Miasto było powoli odbudowywane i rozbudowywane.

W grudniu 1970 i sierpniu 1980 w Szczecinie miały miejsce strajki i demonstracje robotnicze, tu także podpisano tzw. porozumienia sierpniowe. 11 czerwca 1987 miasto odwiedził papież Jan Paweł II. W latach 1946-1998 miasto było stolicą województwa szczecińskiego, a od 1999 jest stolicą województwa zachodniopomorskiego. Od 1999 miasto jest Główną Kwaterą Wielonarodowego Korpusu Północ-Wschód sił NATO.

[edytuj] Status Szczecina

Przynależność polityczno-administracyjna miasta Szczecina

Okres		Państwo	Zwierzchność	Jednostka administracyjna	Status miasta
ok. 1100-1121		Pogańskie Księstwo Pomorskie		b.d.	gród z podgrodziem
1121-1128		Księstwo Pomorskie	lenno Państwa Polskiego	b.d.	gród z podgrodziem
1128-1147		Księstwo Pomorskie	lenno Świętego Cesarstwa Rzymskiego	b.d.	gród z podgrodziem
1147-1181		Księstwo Pomorskie		b.d.	gród z podgrodziem
1181-1185		Księstwo Pomorskie	lenno Świętego Cesarstwa Rzymskiego	b.d.	gród z podgrodziem
1185-1235		Księstwo Pomorskie	lenno Królestwa Danii	b.d.	gród z podgrodziem
1235-XVII w.		Księstwo Pomorskie	księstwo Świętego Cesarstwa Rzymskiego	b.d.	miasto od 1243 r.
1630-1719		Królestwo Szwecji		Pomorze Szwedzkie	Miasto Szczecin
1719-1871		Królestwo Prus (w latach 1806-1813 pod okupacją francuską)		od 1815 r. stolica prowincji Pomorze	Miasto Szczecin
1871-1918		Cesarstwo Niemieckie, Królestwo Prus,		prowincja Pomorze, rejencja szczecińska	Miasto Szczecin
1919-1933		Republika Weimarska, kraj związkowy Prusy		prowincja Pomorze, rejencja szczecińska	Miasto Szczecin
1933-1939		III Rzesza		prowincja Pomorze, rejencja szczecińska	Miasto Szczecin
1939-1945		III Rzesza		prowincja Pomorze, rejencja szczecińska	Wielkie Miasto Szczecin
1945-1975		Polska Ludowa (RP, PRL)		województwo szczecińskie	Szczecin (powiat grodzki)
1975-1989		Polska Rzeczpospolita Ludowa		województwo szczecińskie	Szczecin (gmina miejska)
1989-1998		Rzeczpospolita Polska		województwo szczecińskie	Szczecin (gmina miejska)
od 1999		Rzeczpospolita Polska		województwo zachodniopomorskie	Szczecin (powiat grodzki)

[edytuj] Architektura i urbanistyka

Najciekawsze architektonicznie obiekty w Szczecinie można znaleźć na Wałach Chrobrego. Gmachy, które postawiono tu po 1901, nawiązują do baroku, północnoniemieckiego manieryzmu, a także – jak np. Muzeum Morskie i Teatr Współczesny – do secesji i modernizmu. Zabudowę Wałów uzupełniają tarasy widokowe ze schodami, a także fontanna i rzeźby nawiązujące do kultury starożytnego Egiptu czy Rzymu, wykonane przez mistrzów niemieckich. Centrum Szczecina to wielkie ronda i ulice, wzdłuż których stoją kilkukondygnacyjne, eklektyczne kamienice. Ten gwiaździsty układ urbanistyczny porównywany jest często do najsłynniejszej realizacji tego typu w Europie – Paryża.

[edytuj] Zabytki

W Szczecinie znajduje się duża liczba zabytków. Obecnie w mieście objętych ochroną prawną jest ok. 200 obiektów, a samo miasto znajduje się na Europejskim Szlaku Gotyku Ceglanego.

Reprezentacyjną część Szczecina stanowią Wały Chrobrego, tworzące nad Odrą tarasy widokowe o długości 500 m. Sąsiadują one z budynkami użyteczności publicznej o monumentalnej architekturze, takimi jak Muzeum Morskie, Teatr Współczesny i Urząd Wojewódzki.

Szczecin stanowił siedzibę książęcą, dzięki czemu w mieści powstał Zamek Książąt Pomorskich. O przeszłości miasta świadczą również pozostałości umocnień miejskich, jak Baszta Siedmiu Płaszczy lub bogato zdobione Brama Portowa i Brama Królewska.

Jedną z wyróżniających się budowli w Szczecinie jest bazylika św. Jakuba, która stanowi dominantę ulicy Energetyków. Inne kościoły, na które należy zwrócić uwagę^{[styl do poprawy]} to św. Jana Ewangelisty, św. Piotra i św. Pawła oraz św. Jana Chrzciciela.

W Szczecinie znajduje się wiele byłych rezydencji, takich jak: Pałac Pod Głowami, Pałac Klasycystyczny, Pałac pod Globusem, Pałac Joński, Pałac Sejmu Stanów Pomorskich, Pałac Ziemstwa Pomorskiego oraz kamienice: Kamienica Loitzów, Domki Profesorskie.

W Szczecinie będącym jedną z ważniejszych republik miejskich w średniowieczu wybudowano Ratusz Staromiejski z Rynkiem Siennym, a następnie miasto jako siedziba prowincji i rejencji wzbogaciło się o kolejne budynki administracji publicznej takie jak: Czerwony Ratusz, Urząd Miejski w Szczecinie czy też Gmach Poczty oraz Gmach Poczty nr 2.

[edytuj] Rynki, trakty, bulwary

Ta sekcja wymaga określenia jasnych kryteriów wyboru. Kryteria powinny być poparte źródłami, nie mogą naruszać zasady neutralnego punktu widzenia, należy też unikać próżnych wyrażeń takich jak "znani", "najlepsi" itd. Kryteria możesz omówić w dyskusji artykułu. Zobacz też: Zasady tworzenia list.

Miasto posiada 43 place. Najważniejsze z nich to m.in.: Plac Orła Białego, Plac Grunwaldzki, Plac Rodła, Plac Tobrucki, Plac Lotników.

Trakty i bulwary:

• Bulwar Maurycego Beniowskiego
• Droga Siedmiu Młynów
• Rynek Sienny
• Targ Rybny

[edytuj] Pomniki, fontanny

• Pomnik Colleoniego
• Pomnik Adama Mickiewicza w Parku im. Stefana Żeromskiego
• Pomnik Kornela Ujejskiego
• Pomnik Sediny (Pomnik z kotwicą)
• Posąg Flory
• Fontanna Orła Białego
• Maszt ze statku „Kapitan K. Maciejewicz”
• Pomnik Czynu Polaków

[edytuj] Mosty

Mosty łączące dzielnice Szczecina:

• Most Długi
• Most Cłowy
• Most Portowy
• Most Pionierów Miasta Szczecina
• Kolejowy most zwodzony nad Regalicą
• Most im. Jerzego Łabudy

[edytuj] Zieleń miejska

Na terenie Szczecina występują duże skupiska zieleni miejskiej w postaci parków, cmentarzy, zieleńców, skwerów i zieleni ulicznej. Ogólna powierzchnia terenów zieleni miejskiej (z cmentarzami) wynosi 605,3 ha, co stanowi 2% powierzchni Szczecina¹. Największą powierzchnię zajmują parki spacerowo-wypoczynkowe, których w 2006 r. było 16 i zajmowały łączną powierzchnię 161,5 ha¹. Największym i najpopularniejszym^[6] parkiem jest Park Kasprowicza (o pow. 27,03 ha) położony na wzniesieniu i stoku Doliny Niemierzyńskiej ze sztucznie utworzonym jeziorkiem Rusałką. Drugim parkiem co do wielkości jest Park Żeromskiego (o pow. 21,97 ha), powstały na terenach zlikwidowanych cmentarzy na początku XX wieku.

Pozostałe parki to: Park Dendrologiczny im. prof. Stefana Kownasa, Park Brodowski, Park Andersa, Park Powstańców, Park Arkoński, Park Noakowskiego, Park Jasne Błonia, Park przy ul. Niemierzyńskiej, Park przy ul. Goleniowskiej, Park przy ul. Jasnej, Park przy Stawie Brodowskim, Park przy ul. Sąsiedzkiej, Park przy ul. Przodowników Pracy, Park im. Stanisława Nadratowskiego, Park Szachisty (Pogodno), Ogród Różany.

Dużym skupiskiem zieleni są cmentarze o ogólnej powierzchni 182,6 ha. Największy z nich Cmentarz Centralny znajduje się w na śródmieściu. W mieście istnieje 93 zieleńców o łącznej powierzchni 48,5 ha¹.

[edytuj] Panoramy

[edytuj] Komunikacja

[edytuj] Komunikacja miejska

Obecnie po Szczecinie kursuje 11 linii tramwajowych oraz 63 autobusowe (w tym 13 nocnych). Organizatorem komunikacji w mieście jest zakład budżetowy pod nazwą Zarząd Dróg i Transportu Miejskiego. Jego zadaniem jest ustalanie szczegółowego rozkładu jazdy na wszystkich liniach, dystrybucja i kontrola biletów oraz zamawianie usług przewozowych. Na jego zlecenie, linie tramwajowe obsługuje Miejski Zakład Komunikacyjny Szczecin, a autobusowe Szczecińskie Przedsiębiorstwo Autobusowe "Klonowica", Szczecińskie Przedsiębiorstwo Autobusowe "Dąbie", Szczecińsko-Polickie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne oraz PKS Szczecin.

Sieć tramwajowa stanowi podstawowy środek transportu publicznego w centrum miasta. Choć gęstość sieci w ścisłym centrum miasta uległa w latach powojennych istotnemu zmniejszeniu, nadal zapewnia ona dojazd do najważniejszych ośrodków handlowych i usługowych. Promieniście rozchodzące się z centrum linie tramwajowe zapewniają duże zdolności przewozowe z oraz do najważniejszych dzielnic lewobrzeżnego Szczecina. W planach istnieje budowa Szczecińskiego Szybkiego Tramwaju, który miałby połączyć prawobrzeżną część miasta z centrum. Ta inwestycja miałaby poprawić funkcjonowanie komunikacji po obu stronach Odry

Sieć połączeń autobusowych coraz częściej poddawana jest krytyce, ponieważ pozostaje niezmienna od kilkunastu lat. Faktem jest jednak, że system ten jest chwalony przez niezależnych ekspertów, ponieważ w zdecydowanej większości linie autobusowe nie pokrywają się z liniami tramwajowymi. Wyjątkiem są linie pospieszne, które z założenia mają stanowić bezpośrednią, droższą alternatywę dla tramwajów.

[edytuj] Transport drogowy

Przez Szczecin prowadzą:

• autostrada A6 (E28) w kier. przejścia granicznego w Kołbaskowie oraz Berlina
• droga ekspresowa S3 (E65) w kier. Goleniowa
• droga krajowa nr 3 (E65) w kier. Pyrzyc i Gorzowa Wielkopolskiego
• droga krajowa nr 10 w kier. Stargardu Szczecińskiego, Bydgoszczy i Torunia oraz przejścia granicznego w Lubieszynie i Pasewalku
• droga krajowa nr 13 w kier. przejścia granicznego w Rosówku i Schwedt
• droga krajowa nr 31 w kier. Gryfina i Kostrzyna nad Odrą
• droga wojewódzka nr 115 w kier. przejścia granicznego w Dobieszczynie przez Tanowo

Szczecin jest ważnym węzłem komunikacyjnym w skali kraju i kontynentu, ze względu na położenie na trasie transeuropejskiego korytarza transportowego północ-południe łączącego południową Skandynawię, Czechy i Austrię z portami Morza Śródziemnego.

[edytuj] Komunikacja kolejowa

W Szczecinie zbiega się 6 różnych kierunków linii kolejowych, które razem tworzą szczeciński węzeł kolejowy. Obecnie w Szczecinie jest czynnych w ruchu pasażerskim 8 stacji i przystanków kolejowych. Miasto posiada także 2 stacje towarowe i kilka posterunków odgałęźnych. Szczecin połączony jest z krajową infrastrukturą kolejową poprzez 7 linii kolejowych. Linia kolejowa nr 401 łączy miasto z miasto z Goleniowem i Świnoujściem, linia nr 351 łączy miasto z pobliskim Stargardem i z Poznaniem, który łączy je dalej z Warszawą i Wrocławiem. Linia 273 łączy z Kostrzyniem nad Odrą, Zieloną Górą i Wrocławiem. Linia kolejowa nr 409 z łączy Szczecin z Berlinem a linia kolejowa nr 408 z Hamburgiem.

Przewoźnicy kolejowi oferują bezpośrednie połączenie ze Szczecina Głównego do następujących miast metropolitalnych (w nawiasie przedstawiono najszybszy czas^[7] deklarowany przez przewoźnika): Bydgoszcz Gł. (4 h 17 min), Wrocław Gł. (5 h 01 min), Gdańsk Gł. (5 h 11 min), Warszawa Centralna (5 h 42 min), Łódź Kaliska (7 h 28 min), Katowice (8 h 15 min), Lublin (9 h 37 min), Kraków Gł. (9 h 53 min), Białystok (9 h 56 min), Rzeszów (13 h 34 min), a także Berlin Hbf (2 h 11 min), Hanower Hbf (4 h 27 min), Lubeka Hbf (4 h 41 min), Amsterdam CS (8 h 38 min)^[8].

[edytuj] Transport wodny

Z Nabrzeża Pasażerskiego przy Wałach Chrobrego odpływają statki wycieczkowe Odra Queen i Peene Queen pływające po Odrze i wodach szczecińskiego portu. W kwietniu 2008 roku uruchomiony został wodolot do Świnoujścia.

[edytuj] Transport lotniczy

Komunikację lotniczą obsługuje położony ok. 47 km^[9] od centrum miasta międzynarodowy Port Lotniczy Szczecin-Goleniów im. NSZZ "Solidarność", który ma stałe połączenia lotnicze z Warszawą (obsługiwane przez Polskie Linie Lotnicze LOT), Londynem (Ryanair), Dublinem (Ryanair), Oslo (Norwegian). W ofercie są także loty czarterowe i sezonowe. Roczna przepustowość najnowocześniejszego w kraju terminalu lotniczego wynosi 1 milion pasażerów. Terminal jest przystosowany do wymogów UE. Obecnie port lotniczy w Szczecinie stara się o lokalizacje bazy Ryanair. Jego szanse na to poważnie wzrosły po wybudowaniu nowego terminalu pasażerskiego i najnowocześniejszej w Polsce wieży kontroli lotów.

[edytuj] Przejścia graniczne

Ze względu na bliskość granicy państwowej z Niemcami oraz Morza Bałtyckiego jak i ruch międzynarodowy zostały utworzone w Szczecinie 2 przejścia graniczne kolejowe Gumieńce-Tantow, Gumieńce-Grambow oraz morskie przejście graniczne Szczecin znajdujące się w porcie Szczecin. Ponadto w okolicach miasta znajduje Port lotniczy Szczecin-Goleniów, 4 drogowe przejścia graniczne: Kołbaskowo, Lubieszyn, Rosówek, Dobieszczyn oraz 2 turystyczne: Bobolin, Buk.

[edytuj] Komunikacja rowerowa

Obecnie w granicach miasta funkcjonuje ponad 40 km ścieżek rowerowych prowadzonych w pasach drogowych (poza jezdnią) oraz samodzielnych ścieżek rowerowych. Układ ścieżek rowerowych jest w dużej mierze wynikiem realizacji i modernizacji układu drogowego. Szacuje się, że ok. 18 km dróg rowerowych powstało w wyniku przebudowy układu drogowego w ostatnich latach.

W części dróg rezerwy pod przebiegi ścieżek rowerowych, wynikające jeszcze z rozwiązań planowanych w okresie przedwojennym (np. ul. Ku Słońcu, Mickiewicza, Bohaterów Warszawy, Wyspiańskiego), wykorzystane są na cele parkingowe.

Obecny układ ścieżek rowerowych obejmuje tylko fragmenty miasta, w tym ok. 27 km w dzielnicy Zachód i ok. 9 km w dzielnicy Śródmieście. Brak jest praktycznie ścieżek rowerowych w dzielnicy Prawobrzeże oraz Północ. Jest to układ, jak dotąd, dość chaotyczny, nietworzący spójnego systemu tras rowerowych^[10]

[edytuj] Gospodarka

Szczecin to przede wszystkim duży ośrodek polskiej gospodarki morskiej. Pełnomorski port obsługuje armatorów z całego świata, jest także portem macierzystym dwóch dużych: Polskiej Żeglugi Morskiej i Euroafrica. Rocznie zawija tu ok. 4 tys. statków^{[potrzebne źródło]}. Obroty ładunkowe w 1998 wyniosły 10 860,5 tys. Mg, a osobowy ruch graniczny w porcie – 3,8 mln osób^{[potrzebne źródło]}. W Szczecinie ma swoje siedziby wiele innych przedsiębiorstw związanych z gospodarką morską, zwłaszcza znane^{[styl do poprawy]} w świecie stocznie: Stocznia Szczecińska Nowa Sp. z o.o. (piąty w świecie producent nowoczesnych jednostek pływających^{[potrzebne źródło]}) stocznie remontowe: Gryfia i Pomerania, oraz stocznia rzeczna Odra. Ze stoczniami, podobnie jak z portem, powiązana jest liczna sieć przedsiębiorstw świadczących na ich rzecz usługi. Znajduje się tu również Szczecińska Wytwórnia Wódek Polmos S.A. W Szczecinie rozwijają się też inne firmy - największe znaczenie ma przemysł spożywczy (rybny, mięsny, cukierniczy, cukrowniczy, piwowarski), elektromaszynowy (maszyny budowlane, mechanizmy samochodowe, sprzęt okrętowy, kable, aparatura precyzyjna, narzędzia) chemiczny (włókna sztuczne, nawozy fosforowe, farby i lakiery), odzieżowy, hutniczy (na przedmieściu Szczecina znajduje się jedyna na polskim wybrzeżu huta żelaza), energetyczny, papierniczy, materiałów budowlanych, drzewny.

Przemysł szczeciński to 3% wartości produkcji sprzedanej w kraju^{[potrzebne źródło]}. W ostatnich latach coraz większego znaczenia nabiera sektor usług o wyłącznie komercyjnym charakterze. Ma znaczący udział w tworzeniu nowych miejsc pracy, przynosząc jednocześnie dochody ich właścicielom oraz miastu.

Handel zdominowany jest przez małe sklepy i hurtownie. Nadal jednak działają sieci handlowe związane z miastem od wielu lat: Społem, Domar, dysponujące dobrze zlokalizowanymi sklepami różnej wielkości^{[styl do poprawy]}. W ciągu ostatnich lat dołączyły do nich sklepy duńskiej sieci Netto oraz rodzime Berti. Przełomu w budowie większych sklepów na terenie Szczecina dokonał niemiecki koncern Metro AG otwierając hipermarkety Makro Cash and Carry i Real. Po nich powstały następne: NOMI, Castorama, Geant, Selgros, Carrefour i Tesco.

Działalność rozpoczęły również znane restauracje typu fast food: McDonald's, KFC, Pizza Hut, oraz sieci nowoczesnych stacji benzynowych polskich i zagranicznych koncernów naftowych: PKN Orlen, Lotos, Neste, Shell, BP, Statoil.

Do najlepszych szczecińskich przedsiębiorstw w 1998 (wg rankingu Zachodniopomorskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A.) należały: Stocznia Szczecińska S.A., Załom Fabryka Kabli S.A., Komfort Grupa Kapitałowa S.A., SOLO Przedsiębiorstwo Handlowe S.A., Korporacja Ubezpieczeniowa FILAR S.A., SPOŁEM Powszechna Spółdzielnia Spożywców, Agryf – Zakłady Mięsne Sp. z o.o., Bosman Browar Szczecin S.A., Szczecińska Energetyka Cieplna Sp. z o.o., Cefarm Szczecin S.A., Gryfia SSR S.A., Vobis S.A., Skolwin Paper International – Fabryka Papieru Szczecin-Skolwin, Huta Szczecin.

[edytuj] Inwestycje

14 kwietnia 2008 r. prezydent miasta Piotr Krzystek zaprezentował wizję rozwoju Szczecina do roku 2050. Zgodnie z nią miasto zwróci się w stronę wody, ekologii i zamierza połączyć w sobie zalety metropolii i miejsca wygodnego do życia^[11]. Odbyła się także prezentacja nowego logo i marki Szczecina wyrażonej w haśle "Floating garden".

[edytuj] Handel

W miastach portowych zawsze rozwijał się handel. Życie handlowe miasta koncentruje w trzykondygnacyjnym centrum handlowo-usługowo-rozrywkowym "Galaxy"^{[potrzebne źródło]}. Na powierzchni 93 tys. m² znajduje się 190 sklepów i butików, punkty gastronomiczne, hipermarket, kino z 9 salami oraz skałka wspinaczkowa. Komunikacja między piętrami odbywa się za pomocą chodników i schodów ruchomych, a także wind panoramicznych. Budynek jest przystosowany dla osób niepełnosprawnych. Miesięcznie centrum odwiedza prawie 1.200.000 klientów^{[potrzebne źródło]}. W Szczecinie znajduje się również centrum handlowe Turzyn, w którym znajduje się hipermarket Carrefour i kilkadziesiąt innych sklepów. Już w 2. połowie 2008 roku rozpocznie się budowa centrum handlowo-usługowo-rozrywkowego Kaskada, wartego ok. 120 mln. euro, o powierzchni handlowej 42 tys. m² (powierzchnia całkowita to 120 tys. m²). Budowę centrum wraz z nowym teatrem lalek Pleciuga, planuje firma ECE, która posiada już grunty i rozpoczęła inwestycję. Oddanie inwestycji jest planowane na koniec 2010 roku. W Kaskadzie znajdzie się 145 sklepów, a wśród nich wielki sklep elektroniczny. Planowana jest również budowa sklepu IKEA (po 2007 roku), Auchan (budowa rozpoczęta).

W 2006 roku w mieście było 17 targowisk, z czego 15 z przewagą sprzedaży drobnodetalicznej¹. Największe szczecińskie bazary to: Pogodno (ul. Reymonta), Plac Kilińskiego, przy ul. Bohaterów Warszawy, Targowisko na Szafera, Manhattan (ul. Staszica), a także targowisko przy ul. Dziennikarskiej w Szczecin-Dąbiu. W Szczecinie w każdą niedzielę odbywają się dwie giełdy samochodowe, pierwsza koło Polmozbytu przy ul. Białowieskiej, druga przy ul. Cukrowej.

Szczecin słynny jest z kilku produktów. Pierwszym z nich jest paprykarz szczeciński, który jest typowym dodatkiem do kanapek. Składa się z rybiego mięsa, ryżu, cebuli, koncentratu pomidorowego, oleju roślinnego, dodatku różnych przypraw i soli. Drugim szczecińskim słynnym przysmakiem są szczecińskie paszteciki, robione z ciasta francuskiego mogą być nadziewane serem, mięsem, bądz też kapustą z grzybami. Regionalnym produktem jest także szczecińska wódka Starka, produkowana z żyta obecnie tylko w tutejszej wytwórni wódek, jej smak zawdzięcza długiemu leżakowaniu w dębowych beczkach z niewielkimi dodatkami liści lipowych lub jabłkowych.

[edytuj] Kultura

[edytuj] Muzea

Najważniejszym muzeum w mieście jest Muzeum Narodowe przy ul. Staromłyńskiej na Starym Mieście, w którym znajduje się także Galeria Sztuki Współczesnej. W pobliżu znajdują się także jego oddziały: Muzeum Historii Miasta i Muzeum Morskie. Oprócz tego istnieją także:

• Muzeum Zamkowe w Zamku Książąt Pomorskich,
• Muzeum Geologiczne Instytutu Nauk o Morzu Uniwersytetu Szczecińskiego^[12]
• Muzeum Oświaty Szczecińskiej
• Muzeum Katedralne przy Bazylice archikatedralnej św. Jakuba

[edytuj] Teatry

• Teatr Polski
• Teatr Współczesny
• Teatr Kana
• Teatr Krypta (w Zamku Książąt Pomorskich)
• Teatr Lalek Pleciuga

oraz:

• Filharmonia Szczecińska
• Opera na Zamku

i amfiteatry w Parku Kasprowicza (Teatr Letni) i w Żydowcach.

W Szczecinie co roku odbywa się Przegląd Teatrów Małych Form "Kontrapunkt".

[edytuj] Kina

W Szczecinie mieści się najstarsze na świecie Kino Pionier 1909, działające nieprzerwanie w tym samym miejscu od 1907 r. Miasto posiada 4 kina, są to: Centrum Filmowe Helios (4 sale), Multikino (9 sal), Kino Pionier 1909, Kino Zamek.

[edytuj] Biblioteki

• Książnica Pomorska

[edytuj] Imprezy cykliczne

• Ogólnopolski Przegląd Teatrów Małych Form "Kontrapunkt"
• Turniej tenisowy PeKaO Open
• Dni Morza
• Rajd Magnolii
• Festiwal Artystów Ulicy
• Musica Genera Festival
• Dni Kultur Ukraińskiej
• Ogólnopolski Konkurs Baletowy "Najlepszy Absolwent Szkół Baletowych w Polsce"
• Szczeciński Festiwal Tatuażu
• Piknik nad Odrą (na początku maja)
• Ogólnopolski Turniej Deskorolkowy "Andegrand Skate Cup"
• Przegląd Teatrów Małych Form "Kontrapunkt"

Każdego roku aglomeracja staje się nieformalną stolicą opery i operetki. Latem Szczecinem władają artyści ulicy^{[styl do poprawy]}, którzy przyjeżdżają do Szczecina, by zaprezentować szerokiej publiczności swoje nowe, często niekonwencjonalne projekty. Na Festiwalu Artystów Ulicy można spotkać teatry, który nowatorstwem i odwagą dotyka przemilczanych tematów i dorównuje sztukom wizualnym^{[styl do poprawy]}. Co roku odbywają się Dni Morza – jedna z większych imprez w ciągu roku, na którą zapraszane są wielkie gwiazdy. W kwietniu odbywa się Rajd Magnolii, najbardziej prestiżowa impreza motoryzacyjna w woj. zachodniopomorskim, będąca III rundą Pucharu Polski Automobilklubów i Klubów. W 2006 roku został uznany za najlepszy w Polsce^{[potrzebne źródło]}.

[edytuj] The Tall Ships' Races 2007

W dniach 4-7 sierpnia 2007 odbył się w Szczecinie finał Operacji Żagiel – The Tall Ships' Races (po odwiedzeniu kolejno – duńskiego Århus, fińskiej Kotki i szwedzkiego Sztokholmu) międzynarodowych regat żaglowców. Organizatorzy twierdzą, że teren zlotu odwiedziły 2 miliony ludzi. ^[13]

Regaty i zloty żaglowców odbywają się w Europie od kilkudziesięciu lat. Pomysł wyścigów statków żaglowych zrodził się w Anglii na początku lat 50. XX w. W ten sposób próbowano uratować "białe ptaki oceanów" wypierane ze szlaków handlowych przez statki parowe. Pierwsze regaty rozegrano w 1956 r. pod patronatem księcia Edynburga, a na trasie z angielskiego Torbay do Lizbony ścigało się 21 żaglowców. Sukces imprezy spowodował przekształcenie komitetu organizacyjnego w The Sail Training Association (STA) – brytyjskie Stowarzyszenie Szkolenia pod Żaglami. Tak też narodziła się idea "sail training" – edukacji młodych ludzi na pokładach statków żaglowych oraz regat i zlotów. Kiedy w 1972 r. sponsorem imprezy został producent szkockiej whisky z wizerunkiem "Cutty Sark" – najpiękniejszego i najszybszego klipra herbacianego XIX w., przyjęła nazwę "The Cutty Sark Tall Ships’ Races".

Organizacją The Tall Ships' Races 2007 w Szczecinie zajmowało się Biuro ds. Organizacji Regat 2007.

[edytuj] Media lokalne

Obecnie w Szczecinie działają dwie lokalne stacje telewizyjne (TVP Szczecin i TV7) oraz lokalne stacje radiowe Polskie Radio Szczecin, Radio VOX FM, Radio Eska Szczecin oraz Radio Złote Przeboje, Radio RMF MAXXX, i Planeta FM. Największymi lokalnymi gazetami są: Kurier Szczeciński i Głos Szczeciński, regionalne wydanie Gazety Wyborczej. Jest także bezpłatny tygodnik MM Moje Miasto. Kiedyś w Szczecinie działały również stacje telewizyjne: TV Morze, TV Bryza i TV Gryf oraz radiowe: Radio Plus Szczecin, Radio Plama, Radio PSR, Radio ABC i Radio As. Na Prawobrzeżu wydawane są również bezpłatne gazetki tj. Prawobrzeże i Panorama 7 (gazeta SM "Dąb"). W Szczecinie wydawany jest także dwumiesięcznik kulturalny "Pogranicza".

[edytuj] Sport

W Szczecinie największymi obiektami sportowymi są Stadion Miejski im. Floriana Krygiera oraz Miejski Stadion Lekkoatletyczny im. Wiesława Maniaka. biekty te należą do miasta, a administruje nimi MOSRiR Szczecin.

Najsłynniejszymi szczecińskimi zespołami piłkarskimi są Pogoń Szczecin i Stal Szczecin – obie grają obecnie (2007 r.) w IV lidze. Drużyną siatkarską ze Szczecina, która odnosi największe sukcesy jest żeński Piast Szczecin, który gra obecnie w I lidze, a męski zespół Morze Bałtyk Szczecin w II lidze piłki siatkowej. Ponadto zespołem wielosekcyjnym przede wszystkim nastawionym na szkolenie młodzieży jest Arkonia Szczecin.

W mieście działa także Aeroklub Szczeciński, który łączy ok. 250 członków zgrupowanych w 6 sekcjach, a także prowadzi szkolenia: samolotowe, szybowcowe, spadochronowe, paralotniowe, okazjonalnie kursy mikrolotowe.

[edytuj] Edukacja

W Szczecinie mieszczą się następujące uczelnie:

• Akademia Morska w Szczecinie
• Akademia Rolnicza w Szczecinie
• Arcybiskupie Wyższe Seminarium Duchowne w Szczecinie
• Politechnika Szczecińska
• Pomorska Akademia Medyczna w Szczecinie
• Uniwersytet Szczeciński
• Akademia Muzyczna w Poznaniu – Filia w Szczecinie
• Wyższa Szkoła Administracji Publicznej w Szczecinie
• Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Turystyczna
• Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP
• Wyższa Szkoła Integracji Europejskiej
• Wyższa Szkoła Języków Obcych
• Wyższa Szkoła Sztuki Użytkowej
• Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna
• Wyższa Szkoła Zawodowa- Collegium Balticum
• Wyższa Szkoła Zawodowa "OECONOMICUS" PTE
• Wyższa Szkoła Zarządzania
• Zachodniopomorska Szkoła Biznesu
• Technikum Mechaniczno-Energetyczne

[edytuj] Polityka i administracja

[edytuj] Podział administracyjny

Przedstawiony podział formalny Szczecina na cztery dzielnice administracyjne, grupuje osiedla mieszkaniowe wg położenia przestrzennego:

• Północ
• Prawobrzeże
• Śródmieście
• Zachód

Ponadto w powszechnym użyciu są tradycyjne nazwy dzielące starsze części miasta na dzielnice, a współczesnym przypisujące określenie osiedli.

[edytuj] Władze miasta

Mieszkańcy miasta wybierają do szczecińskiej Rady Miasta 31 randych. Po wyborach w dniu 12.11.2006 r. zasiada w niej 15 radnych z PO, 10 z PiS oraz 6 radnych Lewicy i Demokratów. Organem wykonawczym władz jest prezydent miasta, którym od 4 grudnia 2006 jest Piotr Krzystek. Urząd Miasta znajduje się na placu Armii Krajowej.

[edytuj] Parlamentarzyści

Posłowie do Sejmu RP posiadający biura poselskie w mieście:

Bartosz Arłukowicz (SdPL), Joachim Brudziński (PiS), Longin Komołowski (PiS), Arkadiusz Litwiński (PO), Mirosława Masłowska (PiS), Michał Marcinkiewicz (PO), Grzegorz Napieralski (SLD), Sławomir Nitras (PO), Cezary Urban (PO), Renata Zaremba (PO)

Senatorowie posiadający biura senatorskie w mieście:

Jan Olech (PO), Krzysztof Zaremba (PO)

Posłowie do Parlamentu Europejskiego posiadających biura poselskie w mieście:

• Zdzisław Chmielewski, PO, historyk, były rektor Uniwersytetu Szczecińskiego
• Bogusław Liberadzki, SLD, ekonomista, były minister transportu

[edytuj] Miasta partnerskie

Szczecin jest członkiem Nowej Hanzy ^[14] i Związku Miast Bałtyckich, Związku Miast Polskich i Unii Metropolii Polskich.

• Berlin - Friedrichshain-Kreuzberg
• Bremerhaven
• Dalian
• Esbjerg
• Kingston upon Hull
• Kłajpeda
• Lubeka
• Malmö
• Murmańsk
• Rostock
• Saint Louis

[edytuj] Konsulaty

Konsulaty istniejące obecnie w Szczecinie^[15]:

• Konsulat Republiki Cypryjskiej – pl. Hołdu Pruskiego 9 (Centrum), konsul: Michał Czerepaniak
• Konsulat Republiki Czeskiej – ul. Małopolska 43 (Stare Miasto), konsul: Witold Sarosiek
• Konsulat Królestwa Danii – ul. marsz. Józefa Piłsudskiego 1a (Centrum), konsul: Andrzej Preiss
• Konsulat Republiki Estonii – ul. Kurza Stopka 5 (Stare Miasto), konsul: Robert Kornecki
• Agencja Konsularna Republiki Francuskiej – ul. Marii Skłodowskiej-Curie 4 (Pogodno), konsul: Włodzimierz Puzyna
• Konsulat Republiki Kazachstanu – ul. Grodzka 14 (Stare Miasto), konsul: Andrzej Sawicki
• Konsulat Republiki Litewskiej – ul. Ludomiła Rayskiego 23 (Centrum), konsul: Wiesław Wierzchoś
• Konsulat Meksykańskich Stanów Zjednoczonych – ul. Energetyków 3 (Międzyodrze-Wyspa Pucka, Łasztownia), konsul: Zbigniew Ligierka
• Konsulat Republiki Federalnej Niemiec – pl. Hołdu Pruskiego 9 (Centrum), konsul: Bartłomiej Sochański
• Konsulat Królestwa Norwegii – Al. Niepodległości 17 (Centrum), konsul: Jan A. Kubiak
• Konsulat Królestwa Szwecji – ul. Marii Skłodowskiej-Curie 4 (Pogodno), konsul: Dominik Górski
• Konsulat Republiki Ukrainy – ul. Adama Mickiewicza 45 (Łękno), konsul: Henryk Kołodziej
• Konsulat Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej – ul. Starego Wiarusa 32 (Pogodno), konsul: Ryszard Karger

Przed 1939 r. w niemieckim wówczas Szczecinie istniało 27 konsulatów, w tym w latach 1925-1939 konsulat Polski. Po II wojnie światowej w Szczecinie istniały także konsulaty: Finlandii, NRD, Kuby i ZSRR (później Rosji) i do niedawna Słowacji.

[edytuj] Demografia

• Dane¹ o ludności miasta Szczecina (wg GUS, 31.12.2006):

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	409 068	100	214 544	52,45	194 524	47,55
wiek przedprodukcyjny (0 - 17 lat)	66 654	16,29	32 361	7,91	34 293	8,38
wiek produkcyjny (18 - 65 lat)	272 549	66,63	134 930	32,98	137 619	33,64
wiek poprodukcyjny (powyżej 65 lat)	69865	17,08	47 253	11,55	22 612	5,53

[edytuj] Język

W pierwszych latach po II wojnie światowej Szczecin został zasiedlony głównie przez ludność pochodzącą z dawnych kresów wschodnich, Polski wschodniej i centralnej. Ludność ta w początkowym okresie posługiwała się językiem polskim, który cechował się duża ilością wyrażeń gwarowych i naleciałości charakterystycznych dla obszarów rodzinnych osadników. W okresie ostatniego półwiecza (w wyniku zadziałania tzw. "tygla językowego") na tym terenie dokonało się ogromne ujednolicenie języka. Według badań dokonanych w latach 90. XX wieku obecni mieszkańcy Szczecina (obok mieszkańców Wrocławia) posługują się polszczyzną najbardziej zbliżoną do języka literackiego spośród wszystkich mieszkańców Polski.

[edytuj] Ludzie Szczecina

[edytuj] Honorowi Obywatele Miasta

Historyczne tytuły Honorowego Obywatela Miasta Szczecina nadane w czasach: Królestwa Prus Johann August Sack Constantin Gottlieb Leberecht von Zeppelin Friedrich Heinrich Ernst Graf von Wrangel II Rzeszy August Graf von Werder Ulrich Carl August Wilhelm Hermann Axel Graf von Behr-Negendamk Carl Albrecht Theodor Hugo von Sommerfeld Heinrich Dohrn Hermann Haken Gustav Scharlau Paul von Hindenburg Republiki Weimarskiej Georg Jacob Manasee Franz Eduard Gribel Friedrich Ackermann III Rzeszy Adolf Hitler Hermann Göring August von Mackensen Wilhelm Frick

Tytuły Honorowego Obywatela Miasta Szczecina nadane w czasach: Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej Bolesław Bierut Władysław Gomułka Eugeniusz Kwiatkowski Edward Osóbka-Morawski Konstanty Rokossowski Nikita Chruszczow Paweł Batow Władimir Nikołajewicz Dżandźgwa III Rzeczypospolitej ks. abp Kazimierz Majdański Jan Paweł II Władysław Bartoszewski Aleksander Wolszczan Gerard Labuda

[edytuj] Bezpieczeństwo

Główną instytucją bezpieczeństwa i porządku publicznego w Szczecinie jest Miejska Komenda Policji. Składa się ona z 3 sekcji: ruchu drogowego, sekcji do walki z przestępczością narkotykową oraz z sekcji prewencji, która obejmuje dzielnicowych, wspólne działanie z samorządami lokalnym i profilaktykę. Teren miasta Szczecin jest podzielony na pięć obszarów (Śródmieście, Niebuszewo, Pogodno, nad Odrą, Dąbie), przyporządkowanych pięciu komisariatom. Każdy obszar działania komisariatu dzieli się na sektory, a te z kolei na rejony, do których przyporządkowany jest dzielnicowy. Każdy dzielnicowy pełni dyżur w punkcie przyjęć kilka razy w miesiącu. W Szczecinie znajduje się 20 wydziałów Komendy Wojewódzkiej Policji, oddział prewencji, laboratorium kryminalistyczne, a także sztab zachodniopomorskiej policji.

Ratownictwo medyczne w Szczecinie zapewnia Wojewódzka Stacja Pogotowia Ratunkowego. W jej ramach działa 14 zespołów ratownictwa medycznego (7 zespołów reanimacyjnych R oraz 7 zespółów wypadkowych W^[16]) z dwóch placówek (ul. Wojska Polskiego i Gryfińska). Zespoły swoim działaniem obejmują oprócz Szczecina także sąsiednie gminy Kołbaskowo, Dobra Szczecińska oraz część gminy Goleniów. WSPR w Szczecinie otrzymuje powiadomienia z Centum Powiadamiania Ratunkowego działającego w Urzędzie Wojewódzkim w Szczecinie. W mieście znajdują się 3 szpitalne oddziały ratunkowe^[17] do których trafiają osoby w stanie nagłego zagrożenia, dodatkowo istnieje także 1 szpitalny oddział ratunkowy dla dzieci^[18].

Miasto podzielone jest na obszary działania pięciu jednostek ratowniczo-gaśniczych, wchodzących w skład Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej w Szczecinie. W 2006 roku na terenie miasta komenda odnotowała 4055 zdarzeń, z czego 2347 dotyczyło pożarów^[19]. Szczecin jest także siedzibą Komendy Wojewódzkiej PSP.

Szczecin posiada Straż Miejską, która jest zorganizowana w 4 oddziałach: Północ, Prawobrzeże, Śródmieście, Zachód. Jej podstawowym zadaniem jest ochrona spokoju i porządku w miejscach publicznych. Od 2006 r. jej nowym obowiązkiem w ramach akcji "Czysty Szczecin" jest zbieranie informacji, także drogą elektroniczną, o szczególnie zaniedbanych miejscach w mieście.

Na terenie miasta znajduje się jeden z większych garnizonów w kraju. Obecnie stacjonuje tu 12 Brygada Zmechanizowana oraz 12 Batalion Rozpoznawczy. W mieście kwaterę główną ma Wielonarodowy Korpus Północ-Wschód, swoją siedzibę 12 Dywizja Zmechanizowana, znajduje się tu także szereg instytucji garnizonowych administracji wojskowej.

Garnizon Szczecin był miejscem, gdzie stacjonowały kolejno jednostki szwedzkie, pruskie, francuskie, niemieckie, radzieckie i polskie.

[edytuj] Religie

Miasto jest siedzibą archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej Kościoła rzymskokatolickiego. Szczecin posiada 46 parafie, które są podzielone pomiędzy 7 dekanatów. Głównym szczecińskim kościołem rzymskokatolickim jest bazylika archikatedralna św. Jakuba. W 1988 r. na os. Słonecznym powstało Sanktuarium Pani Fatimskiej - Słonecznej Królowej, której figurę koronował Jan Paweł II podczas III podróży apostolskiej do Polski na Jasnych Błoniach. 24 marca 1981 r. zostało tu erygowane Arcybiskupie Wyższe Seminarium Duchowne, a cała archidiecezja jest zaangażowana w rozwój i funkcjonowanie Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Szczecińskiego. W 1995 r. przy ul. św. Jana Bosko została utworzona Salezjańska Szkoła Organowa im. Kardynała Augusta Hlonda.

W Szczecinie znajduje się cerkiew prawosławna parafii św. Mikołaja oraz cerkiew greckokatolicka Opieki Matki Bożej.

W mieście znajdują się 2 kościoły ewangelickie – luterański kościół parafialny Świętej Trójcy na Łasztowni oraz sala nabożeństw metodystów przy ul. Stoisława.

W Szczecinie mieści się także kościół pw. św. Piotra i św. Pawła wyznania polskokatolickiego.

Miasto posiada także liczne zbory Kościołów ewangelikalnych. 2 zbory Kościoła zielonoświątkowego - zbór "Betania" (ul. Wawrzyniaka) oraz zbór "Betezda" (ul. Rydla), zbór Kościół na Skale (Kościół Boży w Chrystusie), 2 zbory Kościoła Ewangelicznych Chrześcijan - zbór "Betel" (ul. Brodnicka) i II zbór (ul. Staromłyńska), zbór Kościoła Chrześcijan Baptystów oraz zbór Adwentystów Dnia Siódmego (ul. Mariacka).

W mieście działa także Świecki Ruch Misyjny "Epifania" (zbór przy ul. Wawrzyniaka 7e).

Działające w Szczecinie 3 grupy buddyjskie to: Szczecińska Grupa Zen^[20] reprezentująca tradycję koreańskiego buddyzmu zen, ośrodek buddyzmu Diamentowej Drogi^[21] oraz Grupa Jungdrung Bon będąca ośrodkiem lokalnym Związku Garuda w Polsce.

W 1835 r. Szczecinie wybudowano pierwszą synagogę. W 1873 r. rozebrano ją i zbudowano nową synagogę, którą podczas kryształowej nocy w 1938 roku spaliły bojówki hitlerowskie. Od 1945 roku gmina żydowska odprawia nabożeństwa w synagodze przy ulicy Juliana Ursyna Niemcewicza.

Przypisy

[edytuj] Bibliografia

• Encyklopedia Szczecina. Red. Tadeusz Białecki. Szczecin : Wydawnictwo Uniwersytet Szczeciński, 1999. ISBN 83-87341-45-2.
• Z archiwum Sz. Śladem szczecińskich historii niezwykłych XX wieku. Poznań : Dom Wydawniczy Rebis, 2005. ISBN 83-7301-788-7.
• Gaziński Radosław, Fiuk Piotr: Szczecin Skolwin. Szczecin: Wydawnictwo Stowarzyszenie Czas Przestrzeń Tożsamość, 2005. ISBN 83-923059-0-6.

[edytuj] Zobacz też

• powiat szczeciński
• Mścięcino

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Szczeciński Serwis Samorządowy
• Interaktywny Plan Miasta Szczecina
• Przewodnik po Szczecinie
• Galeria Fotografii Niezwykły Szczecin
• Podziemny Szczecin
• Portal Prawobrzeża Szczecina

• Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi

• Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi