Adolf Dygacz

Z Wikipedii

Adolf Karol Dygacz (23 lipca 1914 w Droniowicach koło Lublińca - 5 kwietnia 2004 w Katowicach), etnograf, muzykolog, folklorysta, znawca kultury śląskiej i zagłębiowskiej, której poświęcił przecież habilitację.

Studiował na Wydziale Wychowania Muzycznego (ukończył w 1948) oraz na Wydziale Kompozycji i Teorii Muzyki (ukończył 1951) Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Katowicach; ukończył również prawo w Wyższej Szkole Ekonomicznej w Katowicach (1949) oraz Wydział Filozoficzno-Historyczny Uniwersytetu Jagiellońskiego (1952). W 1962 obronił pracę doktorską, w 1975 habilitacyjną (na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu); od 1991 z tytułem profesora.

Brał udział w kampanii wrześniowej, a następnie w ruchu oporu na Górnym Śląsku. Od 1941 przebywał w więzieniach niemieckich w Bytomiu, Katowicach, Opolu i Raciborzu. Po wojnie podjął pracę naukowo-dydaktyczną: w latach 1951-1975 na PWSM w Katowicach, 1974-1980 na Uniwersytecie Wrocławskim, od 1980 na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach (filia w Cieszynie, kierownik Zakładu Teorii Muzyki i Folklorystyki Muzycznej). Był członkiem Komitetu Nauk Etnologicznych PAN, Komisji Etnograficznej Oddziału PAN w Krakowie oraz Komisji Historyczno-Literackiej Odzdziału PAN w Katowicach.

W 1933 rozpoczął zbieranie pieśni ludowych na Górnym Śląsku. Zebrał około 16 tysięcy melodii i tekstów. W latach 1950-1955 uczestniczył w Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego, zainicjowanej przez Państwowy Instytut Sztuki w Warszawie. Badał również folklor miejski, robotniczy, szczególnie w grupach zawodowych hutników i górników. Od 1961 współpracował z Międzynarodowym Centrum do Badań nad Pieśnią Robotniczą w Budapeszcie.

Należał do wielu organizacji kulturalnych, w latach 1970-1973 wiceprezes Związku Kompozytorów Polskich. Był także członkiem m.in. Związku Nauczycielstwa Polskiego, Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego, Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, Opolskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk oraz Katowickiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego. Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Srebrnym Krzyżem Zasługi oraz tytułem Zasłużony Działacz Kultury; laureat wielu nagród, w tym Nagrody miasta Katowice w 1960. W 1995 otrzymał tytuł Honorowego Ślązaka Roku nadany przez Radio Katowice.

Opublikował około 2 tysięcy artykułów z zakresu publicystyki muzycznej oraz około 160 prac naukowych (w tym 12 książek). Niektóre z publikacji:

• Śląskie pieśni powstańcze 1919-1921 (1958)
• Pieśni górnicze. Studium i materiały (1960)
• Polska pieśń górniczo-hutnicza (1964)
• Rzeka Odra w polskiej pieśni ludowej. Studium folklorystyczne (1966)
• Ludowe pieśni górnicze w Zagłębiu Dąbrowskim. Studium folklorystyczne (1975, przedmowa Julian Krzyżanowski; praca habilitacyjna)
• Polskie instrumenty ludowe. Studia folklorystyczne (1981, z Alojzym Kopoczkiem)
• Pieśni ludowe miasta Katowic. Wybór źródeł i charakterystyka (1987)
• Śląskie pieśni ludowe (1995)

Bibliografia:

• Encyklopedia muzyczna PWM. Część biograficzna, tom II, Kraków 1984
• Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny, Warszawa 1993