Alan Bean
Z Wikipedii
Alan LaVern Bean (ur. 15 marca 1932 w Wheeler, stan Teksas), pułkownik lotnictwa morskiego, astronauta amerykański.
Spis treści |
[edytuj] Wykształcenie oraz służba wojskowa
- 1950 – szkołę średnią (Paschal High School) ukończył w Fort Worth.
- 1955 – został absolwentem Uniwersytety Teksańskiego (University of Texas) uzyskując licencjat z aeronautyki. Podczas studiów przeszedł kurs służby przygotowawczej oficerów rezerwy Marynarki Wojennej USA (Navy Reserve Officers Training Corps - ROTC).
- 1955 - rozpoczyna służbę w Marynarce Wojennej. Przechodzi szkolenie lotnicze w bazie Beeville, stan Teksas i uzyskuje kwalifikacje pilota lotnictwa morskiego.
- 1956 – 1960 – służył w 44 eskadrze szturmowej w bazie lotnictwa morskiego w Jacksonville na Florydzie.
Przeszedł kurs pilotów doświadczalnych marynarki wojennej (Navy Test Pilot School) w bazie Patuxent River, stan Maryland. Po jego ukończeniu zajmował się testowaniem różnych samolotów dla potrzeb lotnictwa morskiego.
- 1962 – przeszedł kurs w zakresie bezpieczeństwa lotów przy Uniwersytecie Południowej Kalifornii (University of Southern California).
- 1962 – 1963 – był pilotem myśliwca A-4 w 172 eskadrze szturmowej w bazie lotnictwa morskiego Cecil Field na Florydzie.
- 1972 – otrzymał honorowy doktorat Texas Wesleyan College.
- 1974 – otrzymał honorowy doktorat University of Akron (Ohio).
- październik 1975 – w stopniu pułkownika przeszedł do rezerwy.
[edytuj] Kariera astronauty
- 18 października 1963 – przyjęty do trzeciej grupy astronautów NASA (NASA 3).
- od lutego 1965 – zaczął zajmować się systemami ratunkowymi statków kosmicznych.
- grudzień 1965 – podczas lotu statków kosmicznych Gemini 7 i Gemini 6A utrzymywał łączność radiową z załogami obu misji (Capcom).
- styczeń 1966 – zostaje mianowany dowódcą załogi rezerwowej misji Gemini 11.
- 28 lutego 1966 – zostaje członkiem 8-osobowej komisji badającej przyczyny wypadku lotniczego, w którym zginęli astronauci: Elliott See i Charles Bassett – podstawowa załoga misji Gemini 9. Bean po tym wypadku został dublerem dowódcy załogi Gemini 10.
- wrzesień 1966 - utrzymywał łączność radiową z załogą misji Gemini 11 (Capcom).
- wrzesień 1966 – został szefem Apollo Applications Office. Nie był wówczas planowany do lotów w ramach misji księżycowych.
- 5 października 1967 w wypadku lotniczym genie astronauta Clifton Williams – pilot modułu księżycowego rezerwowej załogi statku Apollo 9. W jego miejsce wyznaczony został Alan Bean.
- 10 kwietnia 1969 – po zakończonym w marcu 1969 locie Apollo 9 astronaucie powierzono obowiązki pilota modułu księżycowego podczas planowanej na jesień drugiej załogowej misji na Księżyc.
- 14 – 24 listopada 1969 wziął udział w misji Apollo 12. 19 listopada stanął na powierzchni Księżyca.
- styczeń 1972 – został włączony w charakterze dowódcy do podstawowej załogi drugiej wyprawy na stacje orbitalna Skylab (Skylab SL-3).
- 28 lipca – 28 września 1973 – dowodził misją Skylab SL-3.
- 9 lutego 1973 – został dowódcą rezerwowej załogi statku Apollo ( razem z nim w skład załogi weszli: Ronald Evans i Jack Lousma) przewidzianej do wspólnego amerykańsko-radzieckiego lotu statków kosmicznych Apollo i Sojuz (ASTP). Misja ta miała miejsce w lipcu 1975.
- październik 1975 – opuścił szeregi Marynarki Wojennej ale nadal pozostał czynnym astronautą.
- maj 1978 – 26 lutego 1981 – był szefem Oddziału Astronautów NASA.
Miał szansę być dowódcą załogi wahadłowca podczas pierwszej misji z laboratorium naukowym Spacelab. Z powodu opóźnień programu trzeci raz w kosmos już nie poleciał.
[edytuj] Loty załogowe
W dniach 14–24 listopada 1969 odbył swój pierwszy lot kosmiczny na pokładzie statku Apollo 12. Był pilotem modułu księżycowego. Funkcje dowódcy misji pełnił Charles Conrad a pilotem modułu dowódczego był Richard Gordon. Był to drugi lot kosmiczny, podczas którego dwóch astronautów wylądowało na powierzchni Księżyca. Alan Bean był czwartym człowiekiem, który postawił swoją stopę na Srebrnym Globie. 18 listopada 1969 moduł księżycowy Interpid wylądował na Oceanie Burz zaledwie 180 metrów od sondy Surveyor 3, która znalazła się tam 19 kwietnia 1967. Krótko po zejściu astronautów na powierzchnię Księżyca Alan Bean uruchomił kamerę telewizyjną, ale podczas jej ustawiania, przypadkowo przez moment skierował ja w stronę Słońca. Doprowadziło to do jej uszkodzenia i w efekcie na Ziemię nie docierał żaden obraz. Astronauci pozostali na Księżycu przez ponad 31 godzin. Podczas dwóch wyjść zebrali z jego powierzchni 34 kg próbek gruntu i skał. Na Ziemię przywieźli także elementy zdemontowane z sondy Surveyor. 24 listopada kabina załogowa Apolla 12 “Yankee Clipper” opadła na wody Oceanu Spokojnego. Wysoka fala spowodowała, że kapsuła z astronautami początkowo znalazła się dziobem w dół i dopiero napełnienie pływaków spowodowało, iż odwróciła się ona do prawidłowej pozycji.
28 lipca 1973 wystartował do swojej drugiej misji kosmicznej oznaczonej jako Skylab SL 3. Był jej dowódcą. Na pokładzie statku Apollo towarzyszyli mu Owen Garriott i Jack Lousma. Podczas rekordowej, jak na tamte czasy, misji astronauci prowadzili liczne badania naukowe z dziedziny astronomii i biologii (m. in. dotyczyły one wpływu nieważkości na organizm ludzki). Podczas lotu Alan Bean przez blisko 3 godziny pracował na zewnątrz stacji orbitalnej. 25 września 1973, po ponad 59 dniach lotu, trójka astronautów powróciła na Ziemię szczęśliwie wodując na Ocenie Spokojnym.
[edytuj] Po opuszczeniu NASA
- 1981 – po opuszczeniu NASA cały wolny czas poświęca malarstwu. Ma własne studio w Houston. Tematem jego obrazów są loty kosmiczne, ze szczególnym uwzględnieniem misji Apollo. Jego obrazy można obejrzeć również w Internecie.
[edytuj] Nagrody i odznaczenia
- Navy Distinguished Service Medal (dwukrotnie)
- NASA Distinguished Service Medal (dwukrotnie)
- Navy Astronaut Wings
- złoty medal im. Jurija Gagarina przyznany przez FAI (1973)
- dyplom im. W.M. Komarowa FAI (1974)
[edytuj] Wykaz lotów
| Loty kosmiczne, w których uczestniczył Alan L. Bean | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| № | Data startu | Data lądowania | Statek kosmiczny | Funkcja | Czas trwania |
| 1 | 14 października 1969 | 24 października 1969 | «Apollo 12» | Pilot modułu księżycowego | 10 dni 4 godziny 36 minut i 25 sekund. |
| 2 | 28 lipca 1973 | 25 września 1973 | «Skylab SL-3» | Dowódca | 59 dni 11 godzin 9 minut i 4 sekundy |
| Łączny czas spędzony w kosmosie — 69 dni 15 godzin 45 minut i 29 sekund | |||||
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Biografia na stronie NASA (strona w języku angielskim).
- Biogram na stronie Spacefacts (język angielski).
- Internetowa Galeria Alan Beana (j. angielski)
