Anders Järryd
Z Wikipedii
 |
||
| Tenis ziemny | ||
 brąz |
Seul 1988 | debel |
Anders Pierre Järryd (ur. 13 lipca 1961 w Lidköping) - tenisista szwedzki, wybitny deblista, triumfator turniejów wielkoszlemowych i Pucharu Davisa, medalista olimpijski.
Należał do graczy umiejętnie łączących obie specjalności tenisowe, w latach 1984-1985 będąc klasyfikowanym w czołowych dziesiątkach rankingów światowych zarówno gry pojedynczej, jak i podwójnej. W tej drugiej klasyfikacji zajmował pozycję lidera łącznie przez 106 tygodni, co plasuje go na drugim miejscu w historii tenisa, jedynie za Amerykaninem Johnem McEnroe (na czele rankingu deblowego przez 270 tygodni).
Spis treści |
[edytuj] Sylwetka sportowa
[edytuj] Mistrz gry podwójnej
Zawodowa kariera Järryda przypadła na lata [[1980]-1996. Dużo większe sukcesy odnosił w grze podwójnej, odnosząc łącznie 59 zwycięstwa turniejowe i w kolejnych 32 imprezach dochodząc do finałów. Pierwszy turniej wygrał w 1981 w austriackim Linzu, mając za partnera rodaka Hansa Simonssona; z graczem tym stworzył udaną parę, która w tymże 1981 roku wygrała jeszcze turniej w Barcelonie, w 1982 cztery kolejne imprezy (w tym powtarzając triumfy w Linzu i Barcelonie), a w 1983 trzy turnieje, m.in. wielkoszlemowe międzynarodowe mistrzostwa Francji. W 1984 Szwedzi wygrali Masters Doubles World Tennis Championships w Londynie, zawody rozgrywane wówczas u progu sezonu jako podsumowanie poprzedniego.
W 1984 Järryd sukcesy odnosił nie tylko w parze z Simonssonem, ale i Czechem Tomášem Šmídem i kolejnym swoim rodakiem, Stefanem Edbergiem. Z Edbergiem awansował do finału US Open, ale musiał uznać wyższość Smida i Johna Fitzgeralda. Sezon zamknął pięcioma triumfami turniejowymi, by w 1985 występować jeszcze skuteczniej - osiągnął 10 finałów turniejowych, z czego 9 wygrał. Dało mu w sierpniu po raz pierwszy awans na pozycję lidera rankingu deblistów. Wśród zwycięstw Järryda w 1985 zabrakło imprez wielkoszlemowych, ale po raz drugi wygrał Masters, tym razem w parze z Edbergiem; finał Masters miał charakter wyłącznie szwedzki, bowiem rywalami pary Edberg i Järryd byli Joakim Nyström i Mats Wilander. Ponadto w 1985, w parze właśnie z Wilanderem, Järryd triumfował w prestiżowych międzynarodowych mistrzostwach Włoch.
Järryd i Edberg powtórzyli sukces w Masters w kolejnym roku, pokonując w finale Francuzów Forgeta i Noaha - skuteczna obrona tytułu w tym turnieju okazała się rzadkim osiągnięciem, dopiero po kilkunastu latach udało się to amerykańskim bliźniakom Mike'owi i Bobowi Bryanom, którzy wygrywali Masters w 2003 i 2004. Jeden turniej w 1986 Järryd wygrał w parze z Nyströmem, a z Edbergiem był w wielkoszlemowym finale w Paryżu, ponownie przegrywając z Fitzgeraldem i Šmídem. Dużo skuteczniej Szwed grał w finałach turniejów Wielkiego Szlema w 1987; z Edbergiem triumfował w Australian Open, z Robertem Seguso we French Open, ponownie z Edbergiem w US Open. Do skompletowania Wielkiego Szlema zabrakło Järrydowi Wimbledonu, gdzie w półfinale, grając w parze z Edbergiem, musiał uznać wyższość Hiszpanów Sergio Casala i Emilio Sáncheza. Poza najważniejszymi turniejami Järryd wygrał w 1987 pięć kolejnych turniejów oraz zaliczył jeden finał.
Po 1987 Edberg skoncentrował się bardziej na karierze singlowej (chociaż grywał jeszcze sporadycznie z Järrydem w meczach reprezentacyjnych), w rezultacie Järryd znalazł sobie nowego regularnego partnera w osobie australijskiego deblisty Johna Fitzgeralda. W 1988 współpraca ta zaowocowała wygraną w dużym turnieju w Key Biscayne (określanym w tym okresie mianem "piątej imprezy Wielkiego Szlema") oraz finałami French Open i Wimbledonu, a w 1989 - wimbledońskim triumfem i finałem Masters. Po mało udanym sezonie 1990, kiedy Järryd po raz pierwszy od dziewięciu lat pozostał bez wygranego turnieju (jedynie dwa finały halowe jesienią, oba z Fitzgeraldem), w 1991 Szwed ponownie wygrał aż trzy imprezy wielkoszlemowe. Tym razem triumfował w Paryżu, Londynie i Nowym Jorku, za każdym razem z Fitzgeraldem, szansę na pełnego Wielkiego Szlema zaprzepaszczając już w styczniu w Melbourne, kiedy to przed publicznością swojego partnera uległ w III rundzie Amerykanom Davidowi Wheatonowi i Patrickowi McEnroe. Bardzo udany rok Järryd i Fizgerald okrasili wygraną w Masters i dalszymi dwoma turniejami, a Szwed triumfował ponadto w Rotterdamie w parze z Patrickiem Galbraithem oraz w Wiedniu z Gary Mullerem.
W 1992 Järryd wygrał dwa turnieje z Fitzgeraldem i dalsze dwa z innymi partnerami, a w finale Masters w Johannesburgu (z Fitzgeraldem) uległ australijskim The Woodies - Toddowi Woodbridge'owi i Markowi Woodforde'owi, chociaż wcześniej w tej samej imprezie szwedzko-australijska para pokonała tych rywali w meczu grupowym. W 1993 Anders Järryd po raz ostatni wystąpił w wielkoszlemowym finale, ale w Australian Open (po raz kolejny w duecie z Fitzgeraldem) dość niespodziewanie musiał uznać wyższość Australijczyka Laurie Wardera i Południowoafrykańczyka Danie Vissera. W tymże roku Szwed podjął współpracę z rodakiem Henrikiem Holmem, z którym wygrał dwa turnieje, w tym międzynarodowe mistrzostwa Szwecji na kortach ziemnych w Båstad. Dwa turnieje z Holmem Järryd wygrał również w 1994, by w 1995 częściowo powrócić do wspólnej gry z Fitzgeraldem (dwa finały w ATP Tour); skuteczniej grał jednak w parze z Czechem Martinem Dammem (dwie wygrane turniejowe). W czerwcu 1996 po raz ostatni doszedł do finału turniejowego, przegrywając na trawie w holenderskim Rosmalen z Pavlem Víznerem i Paulem Kilderry'm; jego partnerem w tej imprezie był Kanadyjczyk Daniel Nestor.
[edytuj] W grze pojedynczej
W grze pojedynczej Anders Järryd należał do ścisłej czołówki światowej w połowie lat 80. XX wieku. Wygrał łącznie 8 turniejów, pierwsze dwa w 1982 - w Linzu i Anconie; był również 16-krotnie w finałach turniejowych, poczynając od Båstad 1981. W 1984 wygrał turnieje w Hilversum i Sydney, był w finałach w Båstad i Cincinnati, zanotował również swój najlepszy start w wielkoszlemowym turnieju paryskim (w drodze do 1/8 finału pokonał m.in. Edberga, a uległ Ivanowi Lendlowi). W 1985 triumfował w Brukseli; dzięki tym rezultatom, jak również półfinałowi na Wimbledonie, awansował w lipcu tegoż roku na najwyższe w karierze miejsce w rankingu singlowym - nr 5 ATP. Na turnieju wimbledońskim pokonał m.in. Amerykanina Scotta Davisa, a w półfinale przegrał z późniejszym sensacyjnym zwycięzcą, młodym Borisem Beckerem.
W pozostałych turniejach wielkoszlemowych Järryd dochodził w grze pojedynczej co najmniej do ćwierćfinałów - w 1985 na US Open, w 1987 i 1988 w Australian Open. W 1987 był w ćwierćfinale Wimbledonu, eliminując słynnego Słowaka Mecira. W 1993, już 31-letni i klasyfikowany w połowie drugiej setki rankingu, sensacyjnie pokonał Borisa Beckera w I rundzie Australian Open, a jeszcze w 1995 wygrał na Wimbledonie ze swoim dużo młodszym rodakiem Thomasem Enqvistem, wówczas 19. rakietą świata. Rok później na Wimbledonie pożegnał się z grą pojedynczą w Wielkim Szlemie, ulegając w I rundzie reprezentantowi gospodarzy Chrisowi Wilkinsonowi. W turniejach mniej prestiżowych odnosił po 1985 zwycięstwa w Dallas (1986), Wiedniu (1990) i Rotterdamie (1993). Wygrana w Rotterdamie, gdzie pozostawił w pokonanym polu czterech graczy z czołowej dwudziestki na świecie (Ferreirę, Ivaniševicia, Wołkowa i w finale Nováčka), zapewniła Järrydowi powrót do pierwszej setki rankingu ATP Tour. W 1994 doszedł do finału w Pekinie, a w 1995 na kortach trawiastych w Rosmalen, gdzie pokonał m.in. silnych graczy holenderskich Siemerinka i Krajicka (mistrza Wimbledonu rok później), a minimalnie uległ Słowakowi Kučerze (6:7, 6:7).
W turniejach Masters w grze pojedynczej Szwed grał dwukrotnie, w 1985 przegrywając w ćwierćfinale w Johnem McEnroe, a rok później ulegając w półfinale Borisowi Beckerowi.
Karierę zawodową Anders Järryd zakończył jesienią 1996, zarobiwszy na kortach niemal pięć i pół miliona dolarów. Próbował swoich sił również w rozgrywkach seniorów, w ramach Champions Tour wygrywając w 2001 turniej na Majorce (był także w finałach w Aland w 2001 i na Majorce w 2002). Latem 2006, biorąc przykład z Johna McEnroe, po wieloletniej przerwie wziął udział w rywalizacji deblowej w ATP Tour; w odróżnieniu od "Big Maca", który w 2006 w wieku 47 lat triumfował w turnieju w San José, Järryd już w I rundzie międzynarodowych mistrzostw Szwecji w Båstad uległ swoim rodakom - Jonasowi Björkmanowi i Thomasowi Johanssonowi (partnerem weterana był młodszy o 23 lata Robin Söderling).
[edytuj] Reprezentant Szwecji
Anders Järryd reprezentował kraj w igrzyskach olimpijskich i w rozgrywkach drużynowych. Wystąpił na dwóch olimpiadach. W 1988 w Seulu doszedł do półfinału debla, mając za partnera Stefana Edberga; Szwedzi ulegli Hiszpanom Sergio Casalowi oraz Emilio Sánchezowi i zdobyli brązowy medal (meczu o 3. miejsce wówczas nie rozgrywano). W drodze do półfinału Järryd i Edberg wyeliminowali m.in. reprezentantów Niemiec Steeba i Jelena, a Steeb zrewanżował się Järrydowi w grze pojedynczej, pokonując go w meczu 1/8 finału turnieju olimpijskiego. W Barcelonie w 1992 Szwedzi nie powtórzyli sukcesu, już w I rundzie wyeliminowani z turnieju olimpijskiego przez parę graczy znanych bardziej z singla niż debla - Jima Couriera i Pete Samprasa. Na barcelońskich igrzyskach Järryd w grze pojedynczej nie grał.
W latach 1981-1993 Järryd grał w reprezentacji Szwecji w Pucharze Davisa. Dwukrotnie sięgał po trofeum, w 1984 jako deblista (pokonał wówczas w spotkaniu finałowym Amerykanów Johna McEnroe i Petera Fleminga, mając za partnera Edberga), a trzy lata później jako singlista (w finale z Indiami zdobył dwa punkty, pokonując Ramesha Krishnana i Vijaya Amritraja). Ponadto występował w przegranych finałach w 1986 (porażka z Australią), 1988 i 1989 (przegrane z Republiką Federalną Niemiec). Łącznie bilans jego gier w Pucharze Davisa wynosi 36 wygranych przy 17 porażkach, z czego w grze pojedynczej wygrał 16 pojedynków i przegrał 3.
Kilkakrotnie uczestniczył w rywalizacji o Puchar Świata, przyczyniając się do zdobycia pucharu przez Szwecję w 1988.
W 2005 nazwisko Järryda wpisano do Hall of Fame tenisa szwedzkiego. Praworęczny Szwed, który ze względu na wadę wzroku musiał grać w szkłach kontaktowych, operował na korcie oburęcznym bekhendem i słynął zarówno z niebezpiecznego returnu, jak i błyskotliwych reakcji wolejowych przy siatce, co szczególnie podnosiło jego wartość jako deblisty.
[edytuj] Osiągnięcia w turniejach wielkoszlemowych
- Australian Open
- gra podwójna - wygrana 1987 (ze Stefanem Edbergiem), finał 1993 (z Johnem Fitzgeraldem)
- French Open
- gra podwójna - wygrane 1983 (z Hansem Simonssonem), 1987 (z Robertem Seguso), 1991 (z Johnem Fitzgeraldem), finały 1986 (ze Stefanem Edbergiem), 1988 (z Johnem Fitzgeraldem)
- Wimbledon
- gra podwójna - wygrane 1989, 1991 (obie z Johnem Fitzgeraldem), finał 1988 (z Johnem Fitzgeraldem)
- US Open
- gra podwójna - wygrane 1987 (ze Stefanem Edbergiem), 1991 (z Johnem Fitzgeraldem), finał 1984 (ze Stefanem Edbergiem)
[edytuj] Zwycięstwa turniejowe
- gra pojedyncza
- 1982 Linz, Ancona
- 1984 Hilversum, Sydney
- 1985 Bruksela
- 1986 Dallas
- 1990 Wiedeń
- 1993 Rotterdam
- gra podwójna
- 1981 Linz, Barcelona (oba z Hansem Simonssonem)
- 1982 Linz, Båstad, Barcelona, Ancona (wszystkie z Hansem Simonssonem)
- 1983 Nancy (z Janem Gunnarssonem), French Open, Barcelona, Sztokholm (wszystkie z Hansem Simonssonem)
- 1984 Masters Doubles, Sydney (hala, oba z Hansem Simonssonem), Luksemburg, Hilversum (oba z Tomášem Šmídem), Hamburg (ze Stefanem Edbergiem)
- 1985 Toronto (hala, z Peterem Flemingiem), Bruksela, Båstad, Cincinnati, Masters (wszystkie ze Stefanem Edbergiem), Mediolan (z Heinzem Günthardtem), Rzym (z Matsem Wilanderem), Sydney (hala, z Johnem Fitzgeraldem), Wembley (z Guyem Forgetem)
- 1986 Madryt (z Joakimem Nyströmem), Los Angeles, Masters (oba ze Stefanem Edbergiem)
- 1987 Australian Open, Rotterdam, Båstad, US Open, Sztokholm (wszystkie ze Stefanem Edbergiem), Memphis (z Jonasem Svenssonem), French Open (z Robertem Seguso), Bazylea (z Tomášem Šmídem)
- 1988 Key Biscayne (z Johnem Fitzgeraldem)
- 1989 Key Biscayne (z Jakobem Hlaskiem), Wimbledon, Paryż (hala, oba z Johnem Fitzgeraldem), Wiedeń (z Janem Gunnarssonem)
- 1991 Rotterdam (z Patrickiem Galbraithem), French Open, Wimbledon, US Open, Sztokholm, Paryż (hala), Masters Doubles Championships (wszystkie z Johnem Fitzgeraldem), Wiedeń (z Gary Mullerem)
- 1992 Londyn (Queen's Club), Antwerpia (oba z Johnem Fitzgeraldem), Bolzano (z Bentem-Ove Pedersenem), Wiedeń (z Ronnie Bathmanem)
- 1993 Dubaj (z Johnem Fitzgeralem), Rotterdam, Båstad (oba z Henrikiem Holmem)
- 1994 Saragossa, Tokio (oba z Henrikiem Holmem)
- 1995 Rotterdam, St. Petersburg (oba z Martinem Dammem)
[edytuj] Finały turniejowe
- gra pojedyncza
- 1981 Båstad
- 1983 Båstad, Montreal
- 1984 Båstad, Cincinnati
- 1985 Toronto (hala), Mediolan, Sztokholm
- 1986 Rotterdam
- 1987 Wembley
- 1989 Rotterdam, San Francisco
- 1991 Kopenhaga
- 1992 Kopenhaga
- 1994 Pekin
- 1995 Rosmalen
- gra podwójna
- 1981 Båstad (z Hansem Simonssonem), Bordeaux (z Jimem Gurfeinem)
- 1982 Hamburg, Bordeaux (oba z Hansem Simonssonem)
- 1983 Monachium (z Tomášem Šmídem), Båstad (z Hansem Simonssonem)
- 1984 US Open (ze Stefanem Edbergiem)
- 1985 Montreal (ze Stefanem Edbergiem)
- 1986 Filadelfia, Boca West, French Open (wszystkie ze Stefanem Edbergiem), Memphis (z Guyem Forgetem)
- 1987 Tokio (z Andrésem Gómezem)
- 1988 Rzym (z Tomášem Šmídem), French Open, Wimbledon (oba z Johnem Fitzgeraldem), Stuttgart (korty ziemne, z Michaelem Mortensenem)
- 1989 Los Angeles, Masters Doubles (oba z Johnem Fitzgeraldem)
- 1990 Sztokholm, Moskwa (oba z Johnem Fitzgeraldem)
- 1991 Tokio (z Johnem Fitzgeraldem), Monachium (z Danie Visserem), Bastad (z Magnusem Gustafssonem)
- 1992 Tokio, Stuttgart, Doubles Championships (wszystkie z Johnem Fitzgeraldem)
- 1993 Australian Open (z Johnem Fitzgeraldem)
- 1994 Hamburg (z Henrikiem Holmem)
- 1995 Tokio, Hongkong (oba z Johnem Fitzgeraldem)
- 1996 Rosmalen (z Danielem Nestorem)
[edytuj] Źródła
- Zbigniew Dutkowski, Encyklopedia tenisowa, w: "Tenis", nr 4 (94) z czerwca 2006
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Anders Järryd sylwetka na stronie ATP Tour (en)
- Anders Järryd sylwetka na stronie Pucharu Davisa (en)
