Błotniak łąkowy

Z Wikipedii

Błotniak łąkowy
Systematyka
Domena	eukarioty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Nadrząd	neognatyczne
Rząd	szponiaste
Podrząd	jastrzębiowce
Rodzina	jastrzębiowate
Podrodzina	błotniaki
Gatunek	błotniak łąkowy
Nazwa systematyczna
Circus pygargus
(Linnaeus, 1758)
Status ochronny
Kategoria zagrożenia (CzKGZ) EX EW CR EN VU NT LC Kategoria: niższego ryzyka
Systematyka w Wikispecies
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Błotniak łąkowy (błotniak popielaty) (Circus pygargus) - duży, wędrowny ptak drapieżny z rodziny jastrzębiowatych, zamieszkujący niemal całą Europę, Afrykę Północną oraz zachodnią i środkową Azję. W Polsce bardzo nieliczny ptak lęgowy niżu, liczniejszy na wschodzie kraju. Wędrowny, przeloty IV-V i VIII-X. Populacja polska ma zimowiska w Afryce na południe od Sahary.

[edytuj] Charakterystyka

Wygląd zewnętrzny

Wyraźnie zaznaczony dymorfizm płciowy. Samiec ma jasnoszary grzbiet i pierś, a spód biały z podłużnymi brązowymi kreskami. Dziób czarny, nogi żółte. Lotki pierwszorzędowe są czarne, a na drugorzędowych znajduje się czarna pręga. Samica nieco większa, rudobrązowa. Spód śmietankowy z podłużnymi brązowymi plamami, poza brązowym brzuchem. Ogólnie ptak podobny do błotniaka zbożowego, ale ma dłuższe i węższe skrzydła. Samicę ponadto łatwo pomylić z błotniakiem stepowym.

Rozmiary

dł. ciała ok. 42-46 cm, rozpiętość skrzydeł ok. 115-125 cm

Waga

ok. 330-420 g

Głos

Odzywa się prawie wyłącznie w pobliżu gniazda, wysokim "jik-jik-jik". Poza tym milczący.

Zachowanie

Patrolując łąki, lata nisko nad ziemią, wolnym, kołyszącym lotem.

[edytuj] Środowisko

Otwarte przestrzenie, łąki i bagna. Od lat 80. XX wieku (ze względu na zanik naturalnych siedlisk) coraz częściej gnieździ się na polach uprawnych, w zbożu.

[edytuj] Pożywienie

Drobne kręgowce, zwłaszcza gryzonie, jaja i pisklęta ptaków, duże owady (chrząszcze, pasikoniki, ważki). Na południu Europy również jaszczurki.

[edytuj] Lęgi

Sylwetka błotniaka łąkowego

W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, od połowy maja do początku czerwca.

Gniazdo

Na ziemi, pod osłoną krzewów lub wierzb, w trzcinowiskach i na nie koszonych łąkach. Budowane przez samicę.

Jaja

Samica składa 3-5 jaj.

Wysiadywanie

Jaja wysiadywane są tylko przez samicę, od złożenia pierwszego jaja przez okres około 27-30 dni.

Pisklęta

Pisklęta opuszczają gniazdo po około 35 dniach. Przez 2 tygodnie po wylocie są jeszcze dokarmiane przez rodziców.

[edytuj] Status i ochrona

Przybliżony zasięg występowania:
- jasnozielony - zasięg gniazdowania
- niebieski - zasięg zimowania

Objęty ochroną gatunkową ścisłą. Wymaga ochrony czynnej.

W Polsce w latach 90. XX wieku zauważono wzrost liczebności tego gatunku, obecnie jest ona ustabilizowana i wynosi ok. 1300-1500 par. Na dwóch terenach (torfowiska węglanowe pod Chełmem oraz Bagna Biebrzańskie) zaobserwowano spadek liczebności; na pierwszym z tych terenów najprawdopodobniej z powodu obniżenia poziomu wód gruntowych oraz niszczenia lęgów przez lisy, na drugim - z powodu zaprzestania wykaszania łąk i przez to zaniku terenów łowieckich dla błotniaków.

Główne zagrożenia to:

• przekształcanie naturalnych siedlisk błotniaka łąkowego (melioracja podmokłych łąk i bagien, zanik miedz, ugorów, zakrzaczeń i oczek wodnych
• niszczenie gniazd, które są założone na polach uprawnych, przez zmechanizowany sprzęt rolniczy
• drapieżnictwo lisa
• na zimowiskach - przekształcanie środowiska i masowe stosowanie toksycznych środków ochrony roślin.

Działania ochronne prowadzone są przez Towarzystwo Przyrodnicze "Bocian" przy współpracy z innymi krajowymi i zagranicznymi organizacjami przyrodniczymi. Polegają one na:

• wyszukiwaniu i zabezpieczaniu gniazd
• uświadamianiu rolnikom potrzeby ochrony gatunku
• edukacji i rozpowszechnianiu informacji na temat ochrony w mediach.

Zobacz też

ptaki Polski

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Projekt ochrony błotniaka łąkowego przez TP "Bocian"
• Trasa migracji Grażyny - samicy błotniaka łąkowego z satelitarnym nadajnikiem telemetrycznym - na zimowiska