Balbina Świtycz-Widacka
Z Wikipedii
Balbina Świtycz-Widacka (1901-1972) - polska rzeźbiarka i poetka. Urodziła się 31 marca 1901 r. w Mohylewie nad Dnieprem w rodzinie Nikodema i Marii z domu Konarskiej. W czwartym roku życia została osierocona, dalszym wychowaniem zajął się wuj ks. Władysław Konarski, mieszkający w Woroneżu, a później dr Józef Witkowski – właściciel majątku Borysewo na Polesiu. Ukończyła gimnazjum w Brześciu nad Bugiem w 1924 r. i podjęła studia w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.
W 1929 r. ukończyła Akademię Sztuk Pięknych w Krakowie w województwie krakowskim w Polsce. Uczennica wybitnego rzeźbiarza i krakowskiego medaliera Konstantego Laszczki. Po studiach była nauczycielką w Kobryniu. Na wystawie w Pińsku w 1935 r. otrzymała złoty medal. Jej rzeźba „Poleszuczka z dzieckiem” została zakupiona i podarowana marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu. Otrzymała również stypendium państwowe do Włoch.
Po 1945 r. osiedliła się najpierw na Pomorzu. Kierowała referatem kultury w Wyrzysku, potem przeniosła się do Brodnicy. Krótki czas spędziła we Włocławku. Krótko mieszkała w Giżycku (1952).
W 1954 zamieszkała w Olsztynie w województwie olsztyńskim w Polsce, gdzie spędziła resztę życia. Jest autorką blisko 1000 rzeźb. Kilka z nich znajduje się w Olsztynie. W Olsztynie znajduje się też kilka tablic, upamiętniających rzeźbiarkę. Miała około 70 wystaw indywidualnych i zespołowych w kraju i zagranicą . Przed wojną wystawiała swoje prace w Pińsku, Brześciu, Kobryniu i Warszawie. Po 1945 wielokrotnie w Olsztynie, Bydgoszczy a także w Belgradzie, Moskwie, Kaliningradzie. Jej rzeźby znajdują się m.in. w muzeach: w Warszawie, Olsztynie, Brześciu nad Bugiem, Negotyniu (dawna Jugosławia).
Napisała ponad 1000 wierszy, aforyzmów, fraszek i erotyków. Tylko niewielka część była drukowana w prasie i antologiach. Nie doczekała się własnego zbiorku.
Angażowała się w działalność Związku Artystów Plastyków i Towarzystwa Miłośników Olsztyna, którego była współzałożycielką. Zmarła 28 lipca 1972 w Olsztynie, została pochowana w Brodnicy. Na frontonie gmachu obecnego rektoratu UWM, opodal miejsca, gdzie znajdowała się jej pracowania, w 1992 r. umieszczono tablice pamiątkową z wizerunkiem artystki i napisem „Balbina Świtycz-Widacka (1901-1972). Rzeźbą swoją ukochała Warmię i Mazury”.
[edytuj] Rzeźby wykonane przez Balbinę Świtycz-Widacką
- Pomnik Michała Kajki w Ełku w województwie podlaskim w Polsce odsłonięty w 28 września 1958 r. z okazji setnej rocznicy jego urodzin. Za model służył syn poety, Adolf Kajka z Orzysza w województwie warmińsko-mazurskim w Polsce.
- Kormoran w centrum fontanny w Kortowie w Olsztynie na tyłach księgarni akademickiej Żak.
- rzeźby w Kortowie: „Rybactwo”, „Rolnictwo”
- popiersie Adama Mickiewicza, umieszczone w parku przed I Liceum Ogólnokształcącym im. Adama Mickiewicza w Olsztynie
- głowy: Tadeusza Kotarbińskiego, Elżbiety Barszczewskiej, Lena Kruczkowskiego, Władysława Tatarkiewicza, Beethovena, Gorkiego, Chopina, Czajkowskiego, Bogumiła Linki, Wojciecha Kętrzyńskiego, Michała Lengowskiego, Emilii Sukiertowej-Biedrawiny, Marii Zientary-Malewskiej, Władysława Gębika
- popiersia: Henryka Sienkiewicza w Bisztynku, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w Rucianem-Nida
- rzeźby: „Ryba z dzieckiem”, „Wiosna” (w olsztyńskim parku nad Łyną)
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Bibliografia
- Jan Chłosta, Znani i nieznani olsztyniacy XIX i XX wieku, Książnica Polska, Olsztyn 1996.
