Bohater Związku Radzieckiego

Z Wikipedii

Złota Gwiazda Bohatera Związku Radzieckiego

Dyplom nadania tytułu Bohatera Związku Radzieckiego

Bohater Związku Radzieckiego (ros. Герой Советского Союза) - najwyższy tytuł honorowy ZSRR

Tytuł honorowy Bohatera Związku Radzieckiego został ustanowiony dekretem Centralnego Komitetu Wykonawczego ZSRR w dniu 16 kwietnia 1934 roku, a w dniu 29 lipca 1936 roku został zatwierdzony regulamin przyznawania tego tytułu, później regulamin ten zmieniano nadając mu 14 maja 1973 roku nową redakcję.

Zgodnie z regulaminem tytuł ten był najwyższym zaszczytnym wyróżnieniem i był nadawany przez Prezydium Rady Najwyższej ZSRR za bohaterskie czyny i wybitne zasługi dla państwa. Mógł być przyznawany pojedynczym osobom lub zbiorowościom.

Bohaterowi Związku Radzieckiego wręczano medal Złota Gwiazda, Order Lenina oraz dyplom Prezydium Rady Najwyższej ZSRR.

Tytuł Bohatera Związku Radzieckiego można było nadawać wielokrotnie, osoba taka otrzymywała następny medal Złotej Gwiazdy. W przypadku przyznania tytułu Bohatera Związku Radzieckiego po raz drugi, obok dyplomu, orderu i medalu, wyróżnionemu wykonywano popiersie z brązu z odpowiednim tytułem, które umieszczano w rodzinnych stronach bohatera.

Pierwsze tytuły Bohatera Związku Radzieckiego otrzymało 20 kwietnia 1934 roku siedmiu radzieckich lotników, którzy uratowali załogę radzieckiego parowca "Czeluskin" zmiażdżonego przez lody (m.in. Michaił Wodopianow oraz Polak z pochodzenia Zygmunt Lewoniewski). Złotą Gwiazdę z nr 1 orzymał Anatolij Ljapidewski.

Do 1941 roku tytułem Bohatera Związku Radzieckiego wyróżniono ponad 600 osób (głównie żołnierzy i oficerów Armii Czerwonej).

W okresie Wielkiej Wojny Ojczyźnianej (1941-45) tytuły Bohatera Związku Radzieckiego jako pierwsi otrzymali żołnierze – pogranicznicy oraz piloci. Byli to m.in. ppor. A. W. Łopatin, plut. I.D. Buzyckow i kpt. Nikołaj I. Gastello. Znany pilot – Bohater Związku Radzieckiego – ppłk S. P. Suprun za bohaterstwo i odwagę w walkach powietrznych jako pierwszy w okresie wojny (22 lipca 1941 roku) został nagrodzony po raz drugi medalem Złotej Gwiazdy.

W latach II wojny światowej przyznano łącznie ponad 11 500 tytułów Bohatera Związku Radzieckiego. W tym, 104 tytuły nadano po raz drugi, a marszałek Związku Radzieckiego Gieorgij K. Żukow i piloci myśliwscy – Iwan N. Kożedub i Aleksander Pokryszkin zostali wyróżnieni trzema medalami Złotej Gwiazdy. Tytuł Bohatera Związku Radzieckiego przyznano 234 partyzantom. Dwaj wybitni organizatorzy oraz dowódcy oddziałów partyzanckich Sidor A. Kowpak i A. F. Fiodorow zostali odznaczeni dwoma medalami Złotej Gwiazdy.

Gablota z portretami Bohaterów Związku Radzieckiego w centrum Nowosybirska (1999)

W sumie do 1983 roku tytuł Bohatera Związku Radzieckiego i medal Złotej Gwiazdy otrzymało ponad 12 500 osób. Wśród nich, 141 nagrodzono dwoma medalami Złotej Gwiazdy, trzema medalami – 3 osoby (marsz. Związku Radzieckiego Siemion M. Budionny, marsz. lotn. A. I. Pokryszkin, gen. Iwan N. Kożedub), oraz czterema medalami – 2 osoby (marsz. Leonid I. Breżniew, marsz. Gieorgij K. Żukow).

Tytuł Bohatera Związku Radzieckiego otrzymało 91 kobiet i ponad 40 cudzoziemców.

Po bitwie pod Lenino, Stalin zdecydował, że należy nadać pośmiertnie tytuł Bohatera Związku Radzieckiego trzem Polakom, żołnierzom 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki - przedwojennemu oficerowi polskiemu, przedwojennemu komuniście polskiemu i "zwykłemu szeregowcowi". Tytuł otrzymali:

kapitan Władysław Wysocki - przed wojną porucznik Wojska Polskiego
kapitan Juliusz Hibner - komunista polskiego pochodzenia
szeregowiec Aniela Krzywoń

Juliusz Hibner mimo ciężkich ran przeżył bitwę, będąc przez długi czas jedynym żyjącym Polakiem noszącym ten tytuł. W 1978 tytuł nadano także innemu Polakowi - majorowi Mirosławowi Hermaszewskiemu.

[edytuj] Obcokrajowcy odznaczeni tytułem Bohatera Związku Radzieckiego (lista niepełna)

Abdel Hakim Amer - egipski wojskowy i polityk
Abdul Ahad Mohmand – pierwszy afgański kosmonauta
Ahmed Ben Bella – pierwszy prezydent Algierii
Georgi Iwanow – pierwszy bułgarski kosmonauta
Fidel Castro – przywódca kubański
Arnaldo Tamayo – pierwszy kubański kosmonauta
Josef Buršík – odznaczony za bohaterstwo w wyzwalaniu Kijowa 21 grudnia 1943, po inwazji radzieckiej na Czechosłowację zwrócił odznaczenie
Otakar Jaroš – jako pierwszy obcokrajowiec 17 kwietnia 1943 nagrodzony tytułem Bohatera ZSRR, za udział w bitwie pod Charkowem
Ján Nálepka – Słowak, odznaczony pośmiertnie 2 maja 1945
Vladimír Remek – pilot wojskowy, pierwszy Czech w kosmosie, pierwszy kosmonauta nie będący obywatelem ZSRR ani Stanów Zjednoczonych
Antonín Sochor – odznaczony za bohaterstwo w wyzwalaniu Kijowa 21 grudnia 1943
Ludvík Svoboda – prezydent Czechosłowacji
Stěpan Vajda – odznaczony pośmiertnie 10 sierpnia 1945
Richard Tesařík – odznaczony za bohaterstwo w wyzwalaniu Kijowa 21 grudnia 1943
Gamal Abdel Nasser – prezydent Egiptu (1954-1970)
Jean-Loup Chrétien - pierwszy francuski kosmonauta
Marcel Albert – francuski pilot
Jacques André – francuski pilot
Roland de La Poype – francuski pilot
Marcel Lefèvre – francuski pilot
Roger Sauvage – francuski pilot
Sigmund Jähn – pierwszy niemiecki (NRD) kosmonata
Bertalan Farkas – pierwszy węgierski kosmonauta
János Kádár – polityk węgierski
Rakesh Sharma – pierwszy indyjski kosmonauta
Żugderdemidijn Gurragczaa – pierwszy mongolski kosmonauta
Władysław Wysocki - polski oficer, uczestnik bitwy pod Lenino
Juliusz Hibner - komunista polskiego pochodzenia, uczestnik bitwy pod Lenino
Aniela Krzywoń - szeregowiec 1 Dywizji Piechoty, uczestniczka bitwy pod Lenino
Mirosław Hermaszewski – pierwszy Polak w kosmosie
Dumitru Prunariu - pierwszy rumuński kosmonauta
Ramón Mercader – zabójca Lwa Trockiego w 1940
Muhammed Faris – pierwszy syryjski kosmonauta
Pham Tuân – pierwszy wietnamski kosmonauta