Bronisław Chlebowski

Z Wikipedii

Bronisław Chlebowski (ur. 10 listopada 1846 w Warszawie, zm. 28 marca 1918 tamże), polski historyk literatury, profesor Uniwersytetu Warszawskiego.

Był synem Jana (lekarza) i Laury z Łaszewskich. W 1863 ukończył gimnazjum realne w Warszawie, brał udział w powstaniu styczniowym; uczęszczał przez rok do szkoły przygotowawczej w Warszawie. W latach 1864-1868 studiował filologię polską i historię w Szkole Głównej Warszawskiej. Pracował jako nauczyciel języka polskiego, historii literatury i kultury polskiej w gimnazjum żeńskim J. Sikorskiej w Warszawie (1868-1909), od 1909 wykładał historię literatury polskiej w Towarzystwie Kursów Naukowych w Warszawie; od 1916 był profesorem zwyczajnym w Katedrze Historii Literatury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego.

Chlebowski brał udział w pracach Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. W 1907 roku Był w gronie członków założycieli tego Towarzystwa. Przewodniczył Wydziałowi I (1907-1916) i Komisji Badań nad Historią Literatury (1910-1917), od 1916 r. był prezesem Towarzystwa (od 1914 także członkiem honorowym). W roku 1914 został członkiem-korespondentem AU.

Zajmował się w badaniach naukowych dziejami literatury polskiego Odrodzenia, baroku i romantyzmu, historią polskiej kultury, a także dziejami Warszawy. Opracował historię polskiej literatury XIX wieku na tle kulturalnym, ekonomiczno-społecznym i politycznym (w wydanej pośmiertnie pracy Literatura polska 1795-1905 jako główny wyraz życia narodu po utracie niepodległości, 1923). Analizował twórczość m.in. Andrzeja Frycza-Modrzewskiego, Jana Kochanowskiego, Wacława Potockiego, Jana Chryzostoma Paska; badał polemiki poetyckie między Słowackim a Krasińskim. Przedmiotem jego zainteresowań były także wpływy muzyczne na poezję, m.in. Chopina, Beethovena i Wagnera. Był autorem wielu haseł do Słownika geograficznego Królestwa Polskiego (redaktor tego dzieła w latach 1885-1902), współpracował m.in. z Encyklopedią wychowania, Encyklopedią powszechną Orgelbranda, "Poradnikiem dla Samouków" i "Biblioteką Dzieł Wyborowych".

Niektóre prace:

• Życie duchowe w Warszawie (1880)
• Jan Kochanowski w świetle własnych utworów (1884)
• Nieboska i Irydyon (1884)
• Udział niemieckiej oświaty Prus wschodnich w życiu umysłowem Polski (1888)
• Udział kobiet polskich w życiu duchowem społeczeństwa (1893)
• W sprawie Modrzewskiego (1904)
• Mikołaj Rej jako pisarz (1905)
• Warszawa za Władysława IV (1909)
• Warszawa za książąt mazowieckich (1911)
• Rozwój kultury polskiej w treściwym zarysie przedstawiony (1917)
• Poezja polska po roku 1863 (1918, w: Dzieje literatury pięknej w Polsce)
• Pisma (1912, 4 tomy)

Źródła:

• Biogramy uczonych polskich, Część I: Nauki społeczne, zeszyt 1: A-J, Wrocław 1983