Broumov
Z Wikipedii
Współrzędne: 50°35' N 16°20' E
Broumov | |||||
|
|||||
Rynek Pokoju w Broumovie |
|||||
Państwo | Czechy | ||||
kraj | kralovohradecki | ||||
Burmistrz | JUDr. Libuše Růčková | ||||
Powierzchnia | 22,26 km² | ||||
Położenie | 50° 35' N 16° 20' E |
||||
Wysokość | 395 m n.p.m. | ||||
Ludność (2003.12.31) • liczba ludności |
8 254 |
||||
Nr kierunkowy | +420 491 | ||||
Kod pocztowy | 549 83 do 550 01 | ||||
Miasta partnerskie | Forchheim Nowa Ruda |
||||
Położenie na mapie kraju
|
|||||
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons | |||||
Strona internetowa miasta |
Broumov (niem. Braunau) – miasto w Czechach, w kraju kralovohradeckim. Według danych z 31 grudnia 2003 powierzchnia miasta wynosiła 2226 ha, a liczba jego mieszkańców 8254 osób.
Leży w centrum Broumovskej kotliny, w Sudetach Środkowych, nad rzeką Ścinawką (cz. Stěnava).
Historia miasta sięga połowy XII wieku, kiedy to Broumov został ośrodkiem handlu, zarządzanym przez opactwo benedyktynów. W 1348 roku, Karol IV, nadał opactwu takie same prawa jak miastom królewskim: Hradec Kralove i Kłodzko. W wyniku wielu pożarów, zniszczeniu uległa średniowieczna zabudowa miasta (ocalał tylko kościół Marii Panny).
W XIV wieku, Broumov należał do najważniejszych ośrodków gospodarczych i kulturalnych w północnych Czechach. Największy rozkwit miasta nastąpił w epoce baroku. Wtedy to rozbudowano obiekty klasztorne, kościoły i rezydencje.
Resztki barokowej architektury, zachowały się w Broumovie po dzień dzisiejszy .
Najbardziej okazałym zabytkiem miasta jest benedyktyński klasztor - uznany za czeski zabytek narodowy. Zespół klasztorny obejmuje: kościół pw. św. Wojciecha a w nim refektarz z kopią Całunu Turyńskiego z 1651 r. oraz ogromną bibliotekę a także Muzeum Ziemi Broumovskiej.
Spis treści |
[edytuj] Historia
- 1213 nadanie ziem w rejonie dzisiejszego Broumova i Polic nad Metują z drewnianym kościołem pod wezwaniem Najświętszej Panny Marii zakonowi benedyktynów z Břevnova przez króla czeskiego Przemysła Ottokara I
- 1255 powstanie osady o charakterze handlowo-rzemieślniczym w Broumovie
- 1266 nabycie przez opata Michała od wójta Wichera dziedzicznego prawa do wójtostwa broumovskiego razem z 2 domami na placu targowym, dwór na przedmieściu oraz wszystkie jego grunty
- 1275 wydanie przywileju przez króla Przemysła Ottokara II dla sukienników broumowskich na wyrób i sprzedaż sukna
- 1290 powrót ziemi broumovskiej w ręce benedyktynów po rządach księcia Henryka IV Probusa
- 1300 bunt mieszczan i wójtów przeciwko władzy opata
- około 1331 oddanie ziemi broumovskiej pod zastaw rodzinie von Pannewitz z Kłodzka przez króla Jana Luksemburskiego
- 1348 przywilej króla czeskiego Karola IV zrównujący prawa opata i mieszczan Broumova z prawami mieszkańców królewskiego Kłodzka
- 1419 opat sprzedaje prawa dziedziczne miastu za stałą rentę wraz z 2 domami na siedzibę władz miejskich, miasto dostaje przywilej na prawo karania
- 1420 splądrowanie klasztoru w Břevnovie przez husytów w czasie wojen husyckich i ucieczka konwentu na czele z opatem Mikołajem do Broumova
- 1421 zajęcie miasta przez katolickie wojska biskupa wrocławskiego i szlachtę śląską, po 3-dniowych pertraktacjach husyci odstępują od oblężenia
- 1421-1428 budowa obronnych umocnień miejskich
- 1459 przyjęcie w klasztorze czeskiego króla Jerzego z Podiebradów, za co opat Johann Gebauer został wygnany z miasta przez mieszczan
- 1469 okupacja miasta przez 700 żołnierzy węgierskiego króla Macieja Korwina
- 1472 wypędzenie wojsk węgierskich przez księcia Henryka z Ziębic, syna Jerzego z Podiebradów, a miasto i ziemię broumovską oddano pod zastaw księciu w zamian za koszty poniesione na poczet wojny
- 1488 odkupienie zastawu przez opata Pawła
- 1505 sprzeciw mieszczan przeciw ograniczaniu ich praw przez opata Klimenta zakończony rezygnacją opata; kolejny opat Lauretius potwierdził prawa miejskie i przywileje dla sukienników przez króla Władysława
- XVI w. rozwój sukiennictwa, miasto jest z większych ośrodków tkackich
- 1575 pierwsza msza protestancka w Broumovie w cmentarnym kościele pw. Najświętszej Panny Marii
- 1614 budowa kościoła luterańskiego przy dolnej bramie, opat Wolfgang Selender przy pomocy cesarza Ferdynanda nie jest w stanie go zamknąć (po uwięzieniu mieszczan luteran w Pradze 23 maja 1618 doszło do tzw. defenestracji praskiej, w wyniku której szlachta wypędziła opata Selendra z kraju, a skonfiskowane posiadłości klasztorne sprzedano broumovskim mieszczanom
- 1620 po bitwie pod Białą Górą i przywróceniu władzy cesarskiej w Broumovie, posiadłości klasztorne wracają do benedyktynów, a miastu odebrano wszelkie prawa
- 1623 przywrócenie miastu ograniczonych praw miejskich
- 1632 zdobycie miasta przez saksońskiego generała Arnima w czasie wojny trzydziestoletniej 1618-1648, wielokrotne przemarsze, oblężenia i najazdy wyniszczające miasto, po wojnie rekatolicyzacja miasta
- 1633-1738 odbudowa miasta za opatów Tomasza Sartoriusa i Othmara Zinke, rozwój sztuki barokowej w mieście
- 1744 miasto ucierpiało w wyniku wojen śląskich – działa tu co dziesiąty z 252 tkaczy przed wojną
- 1747 powołanie klasztornej manufaktury tkackiej, która upadła po wojnie siedmioletniej
- 1757 wielki pożar miasta, do początku XIX w. okres prosperity drobnego tkactwa
- 1848 zniesienie poddaństwa na wsi, w mieście powstaje urząd powiatowy
- 1856 budowa w Olivětinie pierwszej mechanicznej tkalni na ziemi broumovskiej przez Josefa Schrolla
- 1870 napaść na członków mniejszości czeskiej zakończona śmiertelnymi ofiarami
- 1875 otwarcie linii kolejowej Choceň – Broumov i rozwój miasta w 2 połowie XIX w – powstają m.in. towarzystwo gimnastyczne, gazety i liczne organizacje
- 1914-1918 w Martinkovicach powstaje obóz jeniecki głównie dla Serbów, gdzie na tyfus i z głodu umiera 2 600 jeńców
- 28 października 1918 proklamowanie państwa Czechosłowacja i demonstracja 8 000 broumovskich Niemców przeciwko włączeniu Broumova do tego państwa
- 1929 wielki kryzys i sukcesy separatystycznego programu Henleina SdP, zakładającego coraz ściślejszą współpracę z hitlerowską NSDAP i państwem niemieckim
- 1938 na mocy Układu monachijskiego ziemia broumovska została przyłączona do III Rzeszy
- 9 maja 1945 zajęcie miasta przez Armię Czerwoną, na ziemi broumovskiej doszło do odwetów na ludności niemieckiej (masakra 25 osób z Teplic nad Metują dokonana 30 czerwca 1945 r.)
- 1946 przymusowe wysiedlenie 22 000 Niemców, a ich majątki przekazywano nowo przybyłym osadnikom
- koniec lat 40. XX w. nacjonalizacja przemysłu tekstylnego – powstaje Veba, klasztor staje się miejscem internowania duchownych
- 1960 likwidacja powiatu broumovskiego i przyłączenie ziemi broumovskiej do powiatu Náchod.
[edytuj] Ważniejsze zabytki
- klasztor, przebudowany na barokowy w latach 1726-1748 według projektu K. I. Dientzenhofera z kościołem klasztornym pw. św. Wojciecha i biblioteką klasztorną
- dawne gimnazjum klasztorne z 1711
- domy mieszczańskie z XVI-XIX w. – pod numerami 154 i 155 dwie kamienice o sklepieniach gwiaździstych z lat 70. XVI w.
- Stary Ratusz z 1419 (odnowiony po pożarach w latach 1452, 1565, przebudowany w 1838)
- kościół farny pw. św. Piotra i Pawła wzmiankowany w 1258 z 1679 z wnętrzami z 1757
- drewniany kościół cmentarny pw. Panny Marii wzniesiony po 1459, odnowiony w XVII w., jest to prawdopodobnie najstarszy istniejący kościół drewniany w Czechach
- barokowy Słup Maryjny na rynku
[edytuj] Dzielnice
[edytuj] Związani z Broumovem
- Krzysztof Dientzenhofer (1655-1722), architekt i budowniczy barokowy
- Kilian Ignacy Dientzenhofer (1689-1751), architekt i budowniczy
- Alois Jirásek (1851-1930), czeski pisarz
[edytuj] Demografia
Rok | 1970 | 1980 | 1991 | 2001 | 2003 | 2006 |
---|---|---|---|---|---|---|
Liczba ludności | 7 814 | 7 834 | 8 076 | 8 361 | 8 654 | 8 254 |
Źródło: Czeski Urząd Statystyczny
Broumov • Dobruška • Dvůr Králové nad Labem • Hořice • Hradec Králové • Jaroměř • Jiczyn • Kostelec nad Orlicí • Náchod • Nová Paka • Nové Město nad Metují • Nový Bydžov • Rychnov nad Kněžnou • Trutnov • Vrchlabí