Darwinizm społeczny

Z Wikipedii

Darwinizm społeczny (socjodarwinizm) – pogląd w socjologii i myśli społecznej wedle którego życie społeczne opiera się na walce między jednostkami, rasami czy narodami w podobny sposób jak ujmuje to teoria ewolucji Darwina. Pod tą nazwą często rozumie się różnego typu poglądy w socjologii, zwłaszcza spotykane u różnych myślicieli w XIX wieku, którzy często opacznie interpretowali teorię ewolucji. Stosowany był np. do opisu rozwoju społeczeństw u marksistów. Zakładał wówczas, iż rozwój następuje od form społecznych bardziej prymitywnych do znajdujących się na wyższym poziomie. Forsowany był przez zwolenników postępu społecznego. Wykorzystywany był też dla przedstawiania własnego narodu jako wyższego na początku XX wieku np. przez polityków niemieckich dla rozwiązania kwestii żydowskiej.

Najbardziej rzetelną adaptacją osiągnięć teorii ewolucji na gruncie społecznym był darwinizm społeczny w wydaniu Herberta Spencera i idącego tym tropem nurtu amerykańskiego ewolucyjnego naturalizmu Wiliama Grahama Sumnera, mieszczącego się w nurcie klasycznego liberalizmu. Sumner twierdził, że prawa natury obowiązują w społeczeństwie i faktu tego nie da się zmienić dekretami reformatorów. W wyniku uczciwej konkurencji najlepiej przystosowani, najskuteczniej wydzierający przyrodzie bogactwa i oferujący je innym ludziom, będą osiągali sukces, a ludzie nieskuteczni i leniwi będą skazani na biedę. Ci którzy będą próbowali zmienić ten stan rzeczy, będą w istocie uprzywilejowywać nieskuteczność, a prześladować najbardziej wartościowe jednostki, zmuszając je do dźwigania balastu gorzej przystosowanych. Według Sumnera ludzie mają prawo do poszukiwania szczęścia, a nie do gwarancji jego osiągnięcia ze strony innych. Państwo powinno pozostać neutralne, podobnie jak neutralna jest natura, powinno więc jedynie chronić warunki uczciwej konkurencji, a nie wpływać na jej wynik.