Zięby Darwina

Z Wikipedii

Zięby Darwina
Zięby z Archipelagu Galapagos
Systematyka
Domena	eukarioty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Nadrząd	neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	trznadlowate
Nazwa systematyczna
Geospizinae

Zięby Darwina (Geospizinae) - dawniej określano tym mianem podrodzinę ptaków z rodziny ziarnojadów z rzędu wróblowych. Współcześni systematycy nie wyróżniają tej rodziny, a rodzaje uprzednio do niej zaliczane są obecnie klasyfikowane w rodzinie trznadlowatych (Emberizidae), podrodzinie trznadli (Emberizinae) ^[1]. Nazwa zięby Darwina zachowała się jednak jako potoczne określenie tej grupy gatunków ptaków śpiewających, które wywodzą się od wspólnego przodka przybyłego przed wiekami na Wyspy Galapagos i które na skutek radiacji adaptacyjnej przystosowały się do różnych nisz ekologicznych.

[edytuj] Charakterystyka

Obejmuje gatunki o zróżnicowanym trybie życia, zamieszkujące archipelag Galapagos (13 gatunków) i Wyspę Kokosową (1 gatunek, przynależność do podrodziny niepewna). Ptaki te charakteryzują się:

mało kontrastowym upierzeniem (zasadniczo brązowoszare, samce niektórych gatunków czarne).
gniazdo zamknięte
zazwyczaj 4 jaja w lęgu (białe z różowymi plamkami) wysiadywane przez okres 12 dni przez samicę
pisklęta pozostają w gnieździe około 14 dni.
odżywiają się różnorodnym pokarmem, w zależności od zajmowanej niszy ekologicznej.

[edytuj] Historia odkrycia

Weszły do historii jako zięby Darwina, choć właściwie sam Darwin nie dostrzegł w nich nic niezwykłego ani ich nie odkrył (pierwszy ich opis z roku 1798 zawdzięczamy kapitanowi James Colnett'owi).

Darwin pisał o nich:

"Ptaki te nie znają człowieka i uważają go za równie niewinnego jak ich współziomkowie, wielkie żółwie. (...) Małe ptaki skakały spokojnie pośród krzewów w zasięgu trzech lub czterech stóp i nie obawiały się kamieni, którymi w nie rzucano. Pan King zabił jednego swym kapeluszem..." ^[2].

Frank J. Sulloway wykazał, że Darwin nie uważał tych ptaków za coś szczególnego. Nie był nawet pewien, czy są spokrewnione. Różnorodność wyglądu i przystosowań, która dziś czyni je tak atrakcyjnymi dla ewolucjonistów, sprawiła, że Darwin uznał je za niezbyt interesujące i wrzucił wszystkie zebrane okazy do jednego worka, nawet nie zaznaczając, z której wyspy pochodzą. Uznał je za odmiany, a nie samodzielne gatunki. Nazwa zięby Darwina po raz pierwszy pojawiła się w roku 1936, i została spopularyzowana przez ornitologa Davida Lackanda w 1947. Lackand opublikował pierwszą nowoczesną pracę poświęconą ekologii i ewolucji tych ptaków. Tak więc to nie Darwin, ale inni uczeni, badający przywiezione przez niego eksponaty, odkryli klasyczny już dziś przykład radiacji adaptacyjnej.

[edytuj] Podział systematyczny

Do podrodziny należą następujące rodzaje i gatunki:

Rodzaj: Geospiza
- darwinka wielkodzioba (Geospiza magnirostris)
- darwinka czarna (Geospiza fortis)
- darwinka mała (Geospiza fuliginosa)
- darwinka ostrodzioba (Geospiza difficilis)
- darwinka kaktusowa (Geospiza scandens)
- darwinka grubodzioba (Geospiza conirostris)

Rodzaj: Camarhynchus
- kłowacz wegetariański (Camarhynchus crassirostris syn. Platyspiza crassirostris)
- kłowacz papugodzioby (Camarhynchus psittacula)
- kłowacz ciemnogłowy (Camarhynchus pauper)
- kłowacz mały (Camarhynchus parvulus)
- kłowacz kaktusowy (Camarhynchus pallidus)
- kłowacz namorzynowy (Camarhynchus heliobates)

Rodzaj: Certhidea
- owadziarka (Certhidea olivacea)

Rodzaj: Pinaroloxias
- kokośnik (Pinaroloxias inornata)

[edytuj] Linki zewnętrzne

(en) http://www.rit.edu/~rhrsbi/GalapagosPages/DarwinFinch.html
(en) http://www.du.edu/~ttyler/ploughboy/darwinjrnhg.htm

[edytuj] Przypisy

↑ Mielczarek P., Cichocki W., 1999, Polskie nazewnictwo ptaków świata, Notatki Ornitologiczne tom 40 - zeszyt specjalny.
↑ Weiner J., 1997, Dziób zięby czyli jak dziś przebiega ewolucja. Wydawnictwo "Książka i Wiedza", Warszawa, s. 27.