Katastrofizm (biologia)
Z Wikipedii
Katastrofizm - teoria z dziedziny geologii i biologii historycznej, zaprezentowana w 1812 roku przez Georgesa Cuviera, francuskiego zoologa i paleontologa, która zakładała, że wielkie obszary Ziemi podlegają regularnie gwałtownym przemianom geologicznym, które mają dramatyczny wpływ na biosferę.
Katastrofizm usiłował pogodzić rozpowszechniony ówcześnie pogląd na pochodzenie różnorodności biologicznej, stworzenie form żywych w swej obecnej postaci przez Boga, z obserwacjami przemian w materiale kopalnym. Hipoteza katastrofizmu głosiła, że Ziemię w przeszłości nawiedzały katastrofy, zupełnie niszczące życie, a Bóg stwarzał nowe formy. Pierwowzór tej hipotezy można znaleźć w wierzeniach ludów indoeuropejskich, w tradycji antycznej, przekazanej w Metamorfozach Owidiusza. Głównym proponentem katastrofizmu był genialny anatom i paleontolog francuski, Georges Cuvier. W tym klimacie nowo odkryte ogromne gady nazwano "gadami przedpotopowymi", które według katastrofistów nie zmieściły się na Arce Noego i zginęły w czasie opisywanego w Biblii Potopu. Pewne tezy katastrofizmu znalazły potwierdzenie we współczesnej geologii, w postaci hipotez o uderzeniach dużych bolidów powodujących epizody masowego wymierania organizmów.
Przeciwne katastrofizmowi stanowiska wyrazili Charles Lyell (geologiczny aktualizm) i Karol Darwin (biologiczny gradualizm).
Mechanizmy ewolucji: dobór: naturalny • sztuczny • płciowy • krewniaczy • grupowy • mechanizmy neutralne: dryf genetyczny • efekt założyciela • efekt wąskiego gardła
Specjacja: sympatryczna • allopatryczna • parapatryczna
Zagadnienia: ostatni wspólny przodek • brakujące ogniwo • konwergencja • evo-devo
Materiał dowodowy: zięby Darwina • ćma (krępak nabrzozak) • nasionnica jabłoniowa • wójcik
Naukowcy: C. Darwin • A.R. Wallace • E. O. Wilson • E. Mayr • G. Mendel • R. Fisher • T. H. Morgan • W. D. Hamilton • T. Dobzhansky
Historia: katastrofizm • lamarkizm • ortogeneza Ataki ideologiczne: kreacjonizm • teoria inteligentnego projektu • nieredukowalna złożoność
Inne dziedziny: algorytm genetyczny • darwinizm społeczny • memetyka • socjobiologia • psychologia ewolucyjna • sztuczne życie